Dizilerin en sevilen 'Kötü Adam'ları

Kapalıçarşı'nın 'kötü adam'ı Timur'u oynayan Onur Bayraktar, rolünün son derece zengin bir malzeme içerdiğini düşünüyor ve "Kötü sevilmez ama çekici olabilir. Özünde ise bir cehalet ve zavallılık halidir" diyor.

'Kapalıcarşı'ya gelene kadar neler yaptınız?Kısaca hatırlatır mısınız?

Konservatuvardan mezun olduğum 2001 yılından bu yana Stüdyo Drama Tiyatro Topluluğu'nda oyunculuk yapıyorum. İlk televizyon işim, atv'ye yaptığımız 'Şöhret' dizisiydi. Ardından 'Sessiz Fırtına' ve 'Güldünya' dizileri geldi. Şimdi de 'Kapalıçarşı'...

HAYAT ONU KÖTÜ YAPTI

Senaryoyu ilk elinize aldığınızda 'Timur' rolünü kabul etmenizde en büyük etken neydi?

Karakterin hikaye içinde durduğu yer ve durumu... Bir oyuncu için bir sürü güzel malzeme var Timur'da. Aile yapısı, gelişim çağında doğrularının şaşmaya başlaması, üvey kardeşe olan kıskançlık, babaya karşı olan kızgınlık gibi durumların üstüne bir de, kendini ispat etmek için çok paraya ulaşma arzusu, Timur karakterini yoldan çıkarmış. Hayatta şaşmış bir karakter yani Timur. Böyle bir karakteri oynamak çok değişik ve eğlenceli bir sürece benziyordu.

'Kötü adam'ı oynamak, oyuncu için avantaj mı dezavantaj mı?

'Kötü adam'ı, 'iyi adam'ı oynamak diye bir şey yok gibi geliyor bana. Bence bir oyuncu için, mesleğini sürekli prova ediyor olması, çalışıyor olması avantajlı bir durumdur. Ben oynamaya bakarım.

DOĞRUYU BULABİLİR

Timur, sürekli kötülükler yapıyor. Peki onun içindeki 'iyi adam' hakkında ne düşünüyorsunuz? Ne zaman ortaya çıkacak?

Timur kendini hep var etmek çabasında; bir çocuk gibi yani. Ham bir insan. O yüzden çok tehlikeli de olabilir. Yanlış çabalara girmiş kendini ispat etmek için. Ama doğruyu da bulma potansiyeli var. Galiba iyi ve kötü tüm olasılıkları barındırıyor. Bir anda, kimsenin ummadığı kadar iyi ve doğru bir adam da olabilir; ya da tam tersi kötülük saçan hasta bir adama da dönüşebilir. Bence ikisi de eğlenceli.

USLANSIN İSTİYORLAR

İzleyicilerden nasıl tepkiler alıyorsunuz?

Kızıyorlar ama nefret edemiyorlar Timur'dan. Seviyorlar onu. Uslanmasını, adam olmasını istiyorlar. Herkes Timur'dan ümitli. Umarım hayal kırıklığına uğratmaz onları.

Yaptığım tüm hatalar için özür dilerim

Onur Bayraktar, gerçek hayatta Timur'la karşılasa nasıl bir konuşma geçerdi aralarında?

Doğruyu bulmasını, ailesine ve babasının dükkanına sahip çıkmasını, tez vakitte evlenip çoluk çocuk sahibi olmasını ve sabah işe, akşam eve bir adam olmasını öğütlerdim ona. (gülüyor) Ama o dinler miydi bilmiyorum. Emin değilim.

Jönü oynamakla, karakter oyunculuğu arasında ne gibi farklar var sizce?

Jön ve karakter iki farklı kavram aslında. Jön, daha çok bir sıfat gibi... Fransızca kökenli ve 'Jön Prömiye'den geliyor sanırım. Eskiden tiyatrolarda genç ve yakışıklı erkek karakterleri oynayan oyunculara verilen bir sıfat. Yani jönler de oyuncudur, karakter oynar ve oyunculuk yaparlar. Oynadığınız şeyin bir hikayesi vardır ve onu oynamaya çalışırsınız; konu bundan ibaret...

Sizin en çok beğendiğiniz ve etkilendiğiniz 'kötü adam' karakteri kimdi?

'Amedeus' filminde, 'Salieri' karakterini oynayan Murray Abraham harikuladeydi.

RED KİT'İ ÇOK SEVERDİM

Çocukken en çok sevdiğiniz masal ya da çizgi film kahramanı kimdi?

Çok öyle masal kahramanım olmadı aslında. Ama Red Kit'i izlemeyi severdim.

En son ne zaman birine kötülük yaptınız?

Allah korusun, kimseye bilerek kötülük yapmadım. Kötülük yapmak tasarlanarak olacak bir şey, kötü insanın işi. Ama insan bazen de yaptığı şeyin kötü olduğunun farkına varmayabilir. Sonuçlarını düşünmeden, heyecana ya da öfkeye kapılıp kötü şeyler yapabilir. Hatadır. Yanlıştır. İstemeden yaptığım tüm yanlışlar ve hatalar için özür dilerim.

Kötü her zaman kötüdür, sevilmez!

Eskinin 'kötü adam' algısıyla şimdinin 'kötü adam' algısı arasında ne gibi farklar var?

Kötü her zaman kötüdür ve sevilmez. Ama kötünün planları bazen cazip ve etkileyici gelebilir insanlara. Çekici olabilir kötü. Yanlış da olsa bir güç gösterir çünkü. Güçlü, gizemli ve karizmatik durabilir. Ama özünde bir cehalet ve zavallılık halidir gibi geliyor bana kötü olmak. Adam olamama hali biraz. Seyircinin algısında sadece görseller, biçimler, diller değişiyor. Teknoloji ve gerçeklik algımız değişiyor ama öz hep aynı gibi.

KÖTÜ VE KOMİK

İzleyicilerden nasıl tepkiler alıyorsunuz rolünüzle ilgili?

Komik. Beni boğmaya geldiğini söyleyen birçok insan arkasından sarılıp fotoğraf çektiriyor. Bir kısım seyirci, rolümü çok iyi canlandırdığımı söyleyip, tebrik ediyor. Diğer grup yine büyük bir kızgınlıkla geliyor ama karşısında oyuncuyu değil Ekrem'i bekliyor. Bulamayınca biraz utanıyor, şaşırıyor ama "Biz sana çok küfür ediyorduk; yahu sen iyi, halim selim, güler yüzlü bir insanmışsın" deyip gidiyor. Ama her iki grupta değişmeyen özellik, gardiyan Ekrem'e duyulan kızgınlık... Bir üçüncü grup var ki tonton teyzelerden ve orta yaşlı erkeklerden oluşan... Onlar Ekrem'i komik buluyorlar ve her şeye rağmen çok seviyorlar...

Çocukluk kahramanım Deniz Gezmiş'ti

Rol icabı ne kadar zorlarsınız sınırlarınızı? Asla canlandırmam dediğiniz bir rol ya da asla çekmem dediğiniz bir sahne var mıdır mesela?

Tabii ki benim de kırmızı çizgilerim var, herkesin de olmalı bence... Irkçılığı, şovenizmi, cinsiyetçiliği, toplumlar, kültürlerarası düşmanlığı olumlayan, körükleyen bir karakteri oynarken göremeyeceksiniz beni.

Sizin en çok beğendiğiniz ya da etkilendiğiniz kötü adamlar kimlerdi?

En son aklımda kalanı söyleyeyim; 'İhtiyarlara Yer Yok' filminde kötüyü oynayan Javier Bardem'in oyunculuğuna şapka çıkardım, gıpta ettim.

Ekrem hem kötü hem komik bir adam. Onun kötülüğü ve komikliği arasında nasıl bir bağ kuruyorsunuz?

Hayatta mizah hiç eksik olmaz aslında. En kötü durumlarda da insanı ayakta tutan en büyük silah gülebilmektir. Gülmeyi ve güldürmeyi çok seven bir ailede büyüdüğüm için kendimi şanslı hissediyorum. Bu, yaptığım her işe yansıyor galiba.

Oynarken en çok zorlandığınız sahne hangisiydi?

Hem komik hem de kötüyü yaratırken ince bir çizgide yürümeniz gerekiyor. Coplama, hücrede işkence gibi sahneler çok daha fazla enerji ve dikkat gerektiriyor elbette, oyuncu arkadaşlarınıza zarar vermemeniz için.

Ekrem'in kötülüğünün nedenlerini anlayabildiniz mi?

Ekrem'in zalim yönleri olmasına rağmen, kuru bir kötü değil, rafine özellikleri de var. Sanat müziği seviyor, kuş besliyor, olaylara mizahi yönden bakabiliyor...

Hayatta en büyük silah gülebilmektir

Ekrem hem kötü hem komik bir adam. Onun kötülüğü ve komikliği arasında nasıl bir bağ kuruyorsunuz?

Hayatta mizah hiç eksik olmaz aslında. En kötü durumlarda da insanı ayakta tutan en büyük silah gülebilmektir. Gülmeyi ve güldürmeyi çok seven bir ailede büyüdüğüm için kendimi şanslı hissediyorum. Bu, yaptığım her işe yansıyor galiba.

Oynarken en çok zorlandığınız sahne hangisiydi?

Hem komik hem de kötüyü yaratırken ince bir çizgide yürümeniz gerekiyor. Coplama, hücrede işkence gibi sahneler çok daha fazla enerji ve dikkat gerektiriyor elbette, oyuncu arkadaşlarınıza zarar vermemeniz için.

Sizce geçmişteki kötü adam algısıyla şimdiki çok farklı mı?

'Karikatür kötü'den, 'karakter kötü'ye dönüştü, yani kötülüğünün sebepleri meydana çıktı.

"Kötü adam rolü üzerime yapışır" diye korkuyor musunuz ?

Öyle bir korkum yok. Çünkü bu bir tercih, bu projeye devam ettikten sonra buna benzer başka bir rol gelirse ve içime sinmezse kabul etmem. Tiyatrom var, başka bir şey yaparım. O yüzden de öyle bir korkum yok. İyi bir oyuncu bütün hamurlara girmeli... Enstrümanı vücudu çünkü ve hepimiz çok ters köşeler yapmalıyız. Türkiye oyuncu anlamında çok bereketli bir toprak; çok iyi oyuncular var.

KİMSEYİ ÖLDÜRMEDİ Kİ!

Hamza'nın niye kötü olduğunu anlayabildiniz mi, onun dünyasına girip ona hak verebildiniz mi?

Hak vermek zorundaydım. Bu çocuğun kötü olması için bir neden olmayabilir bile. Çünkü kendi rahatı için davranıyor sadece. Şimdiye kadar birini öldürmedi, birinin parasını çalmadı. Birini öldürmeyi düşündü, birinin parasını çalmayı düşündü ama bunun çıkış noktasını ben şöyle buldum; bu çok insani bir şey. Mesela birini öldürme duygusunu bir böceği öldürmekle de yaşayabilirsiniz. Mantık olarak aynı, öldürme duygusu çünkü. Hepimiz bir böcek öldürmüşüzdür, öldürmemek daha spesifik bir durum. Herkes birinin yarım şekerini almıştır, hırsızlık değil ama izinsiz almıştır. Oralardan yakalamak lazım, ben karakteri hep oralardan yakalamaya çalıştım. Çünkü öteki türlüsü 'karikatür kötü' oluyor. Ben karikatür gibi algılasaydım karakteri, o zaman kötü olmayacaktı, resimler olacaktı. Ben öyle resimler yapmamaya çalışıyorum. O yüzden de izleyici sevdi Hamza'yı sanıyorum.

Hamza'nın hiç iyi tarafı yok mu peki?

Çocuk. Yani bıyıkları var, yelekler giyiyor, elinde olmasa da salladığı bir tespihi ve cebinde olmasa da silahı ya da bıçağı var, ama çocuk. Onun iyiliğini, o çocuk tepkilerinden çıkararak göstermeye çalışıyorum.

En sevdiğiniz kötüler kimler?

Fikret Kuşkan'ın 'Anlat İstanbul'daki karakterini çok beğenmiştim, orada oynadığı o mafya adamını... Sonra 'Vavien' filminde Engin Günaydın, 'Sweeney Todd' filminde Johnny Depp, 'Bay Ripley' filminde Matt Damon ve Yaprak Dökümü'nde Deniz Çakır'ın kötü karakter performansları ilk aklıma gelenler...

Küçükken masal ya da çizgi film kahramanınız kimdi?

Masal kahramanım 'Küçük Prens', çizgi kahramanım ise 'Tazmanya Canavarı'ydı.

En son ne zaman birine kötülük yaptınız?

Birini çok sevdiğim halde ona, sevdiğimi çok söylemedim... Bu bence kötülüktü...

Kötü adamlar 'ha ha ha' diye gülerdi!

'Kasaba' dizisinin 'kötü adam'ı Bülent Kayabaş, kötülüğün göreceli olduğunu düşünüyor ve "Sevgilinizden de kazık yiyorsunuz, o zaman o da kötü insan. Melek ya da şeytan diye bakmamak lazım" diyor

İNSAN NE MELEKTİR NE DE ŞEYTAN...

Yıllarca hem tiyatroda hem sinemada güldürdü bizi... Onun içindir ki, Bülent Kayabaş denince herkesin yüzünde bir gülümseme belirir. Seyircinin kalbine, 'komik adam' kontenjanından girmiştir... Ama anlaşılan bu kez sevenlerini biraz şaşırtmak, ters köşe yapmak istemiş olacak ki; atv'nin sevilen dizilerinden 'Kasaba'nın kötü adamı 'Davut Ağa' oluverdi birden. Ve seyirci yine çok sevdi, bu sağı solu belli olmayan, kötü ama hınzır Ağa'yı... Bülent Kayabaş'la Yeşilçam sinemasından bugüne 'kötü adam'ın geldiği noktayı konuştuk. İşte anlattıkları:

* 'Komik adam'dan 'kötü adam'a geçiş nasıl oldu?

Senaryo çok ilginç geldi, hikaye cezbetti beni. Heyecanlandım. Kötülük yapan, gizemli bir adam. Aktörler hep değişik roller oynamak isterler. Ama bizim ülkemizde bir tuttururuz hep öyle gider. Mesela Bülent Kayabaş deyince akla komedi oyuncusu gelir. Birçok oyuncu için böyledir bu. Neyse ki yavaş yavaş değişiyor artık.

AKTÖR HER ROLÜ OYNAR

* Siz Yeşilçam dönemini de iyi bilen bir oyuncusunuz. Seyircinin 'kötü adam' algısı değişti mi yıllar içinde?

Kötü adam deyince klasik rahmetli Erol Taş, Tarık Tekçe gelirdi akla. Ki bunlar dünyanın en güzel insanlarıdır. Önce onlara da sokakta kötü davranıyorlarmış ama sonra değişmiş, sevmişler.

Size nasıl tepkiler geliyor sokakta rolünüzle ilgili?

Çok güzel ama "Ne olursun bu kadar kötülük yapma" diyorlar. Hınzır bir tarafı var Davut Ağa'nın. Bir inceliği var, hafif gülümsetiyor. Türk Sineması'ndaki eski kötüler gibi değil; bir hikayesi var, niye kötü olduğu var.

* Bir dizide ya da filmde, 'kötü adam'ı oynamakla, 'jön'ü oynamak arasında ne gibi farklar vardır bir oyuncu için?

Benim bakış açım şu; rol roldür, aktör de her rolü oynar. Önemli olan, o karakteri seyirciye iyi yansıtmak. Aktörlerin farklı rolleri oynaması çok avantajlı bir kere, ben de çok keyiflendim bu rolden. 1979 senesinde Erden Kıral'ın çektiği 'Bereketli Topraklar Üzerinde' filminde Küçük Ağa rolü vardı. Çok gaddardı o. Kaplumbağaları öldüren, silahı olan, işçilere kötü davranan, bildiğimiz tipik Orhan Kemal'in ağalarından bir tanesiydi. Rahmetli Erkan Yücel'ler, Yaman Okay'lar, Nur Sürer, Tuncay Kurtiz, Menderes Samancılar, kimler yoktu ki o filmde...

Sizin 'kötü adam' tanımınız nedir?

Oturduğunuz yerde, çalıştığınız yerde muhakkak içi kötü bir insan vardır. Neye göre, kime göre kötüdür mesela? Kötü kalpli deriz ya hani, ne bileyim belki paraya çok düşkündür her şeyi yapabilir, kazık da atabilir. Sevgilinizden de kazık yiyorsunuz hayatta, o zaman o da kötü bir insan. Melek ya da şeytan diye bakmamak lazım. Kötülüğün de derecesi vardır.

* En son ne zaman birine kötülük yaptınız?

Şahsi bir olayı arkadaşlarımdan gizlemiştim, sonra çok pişman oldum, söylemem lazım diye düşündüm ve bir müddet sonra itiraf ettim. Ama kötülük yapmak başka bir şey. Birisine beyaz yalan söylersiniz, sonucuna bakarsınız çok başka yollara gitmiş, keşke yapmasaydım dersiniz. Bunun adı kötülük mü? Arkadaşınızın sevgilisine aşık oldunuz mesela, duygularınızı bastıramıyorsunuz... Nasıl olacak? Ama olmuş işte, bunun adı kötülük müdür şimdi? Ama iblis gibi insan vardır, birinin gözünü oyar, kuyusunu kazar. O başka bir şey tabii.

Orhan Kılıç'tan hodri meydan

Aşk Bir Hayal'in 'Miran Ağa'sı Orhan Kılıç, meydan okudu: "Kötüyü kimse benim gibi oynayamaz, Johnny Depp bile... Reklamımı yapsalar ben de Johnny Depp olurum!"
Onun kötülüğü aşkının şiddetinden aslında... Tutkuyla sevdiği kadın bir başkasına aşık. O da iyice büyütüyor içindeki kötüyü ve salıyor dışarıya... Yoluna çıkanlar da nasipleniyor bu kötülükten. 'Aşk Bir Hayal'in 'Miran Ağa'sı Orhan Kılıç, canlandırdığı karakteri çok iyi analiz ediyor. Hafifletici sebepleri de var üstelik, onun kötülüklerini anlayabilelim diye: "Örf ve adetlerini koruyabilmek için böyle olmak zorunda Miran Ağa, çünkü o sınır bekçisi." Orhan Kılıç'la bir araya geldik ve bol bol kulaklarını çınlattık Miran Ağa'nın... Ve şu 'kötü adam' meselesini bir de ondan dinledik...

'Miran Ağa'dan öncesini hatırlatalım mı biraz?

'Sağır Oda' dizisinde 'Aras Dağlı' karakterini oynamıştım, üç yıl öncesinde. Asıl çıkışım 'Sağır Oda' ile oldu zaten. Orada tartışmasız kahramandım, dizinin ana karakteriydim... Sonra 'Derdest' geldi, 10 bölüm sürdü. Ardından da 'Aşk Bir Hayal'... 'Miran Ağa', oyunculuk kariyerimde canlandırdığım ilk antikahraman... Bu kararı verirken biraz zorlandım bu yüzden.

BÖYLE AĞA OYNANMADI

Neden kabul ettiniz rolü?

Senaryo elime geldi, ilk bölümü okuduğumda hayır denilecek bir şey yoktu ama ben daha sonra olacaklardan çekiniyordum. Çünkü kötü adam dişi bir rol... 'Ne olur acaba bu adam' dedim. Çünkü zor benim için, bu zamana kadar beni hep kahraman olarak görmüş seyirci. 'Acaba kötü adam olarak kabul edebilecekler mi?' diye düşündüm. Ama endişelerimi paylaştığımda, yapımcım Türker İnanoğlu beni role ikna etti. Gerçekten ben de böyle bir şey ortaya çıkacağını tahmin etmiyordum. Çok değişik bir 'Miran Ağa' ortaya çıkardım; esprisi olan, karizmatik... Türkiye'de henüz böyle bir ağa, böyle bir kötü oynanmadı.

Yaratıcısı olarak 'Miran Ağa'yla nasıl bir empati kurdunuz? Anlayabildiniz mi onu?

Anladım tabii... Bir kere dizideki en tutarlı adam 'Miran Ağa'. Çünkü esas oğlanımız gitmiş başkasıyla evlenmiş, kızı hemen unutabilmiş. Asmin, törelere karşı gelip bir teğmenle beraber olmuş Mardin gibi bir yerde. Aslında bütün bizim kabullenemeyeceğimiz şeyleri onlar yapıyor. Ama 'Miran Ağa' aslında bu toplumun koyduğu kuralları takip ediyor. "Sen benim beşik kertmemsin, sözlümsün, tabii ki benim olacaksın" diyor. 'Miran Ağa' hakkının peşinde, insan öldürmekten başka da kötülük yapmıyor amacına ulaşmak için (gülüyor). Başka kadına dokunamıyor, onun tutkusu 'Asmin'. Sanırım 'Miran Ağa'yı 'Miran Ağa' yapan da bu tutkusu. Ama bilmiyorum tutkusuna kavuşunca ne yapar...

Seyirci tepkileri nasıl?

Seyirciler çok kabullendi Miran Ağa'yı. Ben bu camiada beş senedir varım, bu büyük bir başarıdır benim için. Ne menajerim var, ne de arkamda birileri... Tek başınayım. Başrol oynadığım karakterler, 'Sağır Oda'da Aras Dağlı, 'Derdest'te Mehmet Kandemir ve 'Aşk Bir Hayal'de Miran Ağa... Bu üç rolden ikisi tuttu. Üçte iki yaptım yani. Bu benim için büyük bir başarı.

Yurtdışına açılmak gibi hedefleriniz var mı?

Hollywood'da oyunculuk gibi hayallerim yok. Çok meraklıysa Hollywood gelsin beni bulsun! Aynı reklamı bana yapsalar, ben de Brad Pitt kadar, Johnny Depp kadar oynayabilirim. Gelsin Johnny Depp Miran Ağa'yı oynasın, bakalım oynayabilecek mi?

KİMLER NE FİLMLER ÇEKTİ, BANA TEKLİF GELMEDİ

Gerçek hayatta 'Miran Ağa' ile herhangi bir şey paylaşabilir mi Orhan Kılıç?

Tabii ki paylaşabilir, çünkü Orhan Kılıç oyuncu. Benim insan ayrımım olmaz çünkü malzemem insan. Miran Ağa'dan çok daha kötü insanlarla muhabbet ettim. En azından esprisi var 'Miran Ağa'nın, hayatı seviyor.

Barış Falay