Tasarı, orman niteliğini kaybettiği için Hazine adına orman sınırları dışına çıkartılan yerlerin, rayiç değeri üzerinden satılmasını öngörüyor.
Buradan sağlanacak mali kaynak, öncelikle nakledilecek orman köylülerine ait taşınmazların kamulaştırılması, orman dışına çıkarılan yerlerin ıslah, imar ve ihyası, naklen iskan, orman köylülerinin kalkınmalarının desteklenmesi, yeni orman alanlarının tesisi için kullanılacak.
Tasarı, orman sınırları dışına çıkarma işlemi sonucunda Hazine ile yargı önünde karşı karşıya gelen vatandaşlar açısından ihtilafın çözümlenmesini de amaçlıyor.
Tasarının gerekçesinde, orman sınırları dışına çıkarılan yerlerin değerlendirilmesinde, yasal boşluk oluştuğu ifade edildi.
Bugün itibariyle Akdeniz, Ege ve Marmara bölgelerinin büyük bölümünün orman kadastrosuyla orman sınırları dışına çıkarma işlemlerinin tamamlandığı, Hatay ile İstanbul arasında kalan kıyı illerinin sınırları içinde orman sınırları dışına çıkarılan alanın yüzölçümünün yaklaşık 190 bin hektara ulaştığı bildirildi. Bu alanların, narenciye ve muz yetiştiriciliği, zeytinlik, seracılık, toplum yerleşim yerleri ve sanayi alanları gibi amaçlarla kullanıldığı ifade edildi.
Bilim ve fen bakımından orman niteliğini tam olarak kaybetmiş tarla, bağ, meyvecilik, zeytinlik gibi çeşitli tarım alanlarında veya hayvancılıkta kullanılmasında yarar olduğu tespit edilen araziler ile şehir, kasaba ve köy yapılarının toplu olarak bulunduğu yerlerden Hazine adına orman sınırları dışına çıkartılan alanların toplam yüzölçümünün yaklaşık 410 bin hektara ulaştığı vurgulanarak, bu alanların,orman sınırları dışına çıkartıldıkları tarihler itibariyle yaklaşık 10-30 yıldır herhangi bir bedel ödenmeksizin kullanıcıların tasarrufunda bulunduğu belirtildi.
"2B'' alanlarında bulunan taşınmazların satış bedeli, rayiç bedelin yüzde 70'i olacak
Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi ve Hazine Adına Orman Sınırları Dışına Çıkarılan Yerlerin Değerlendirilmesi ile Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanun Tasarısında, Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan yerlerin değerlendirilmesi öngörülüyor.
Tasarıyla, yeni orman alanları oluşturuluyor, nakline karar verilen devlet ormanları içinde veya bitişiğinde bulunan köylerde yaşayanlar yerleştiriliyor. Orman köylülerinin kalkındırılmasını amaçlayan tasarı, Hazineye ait tarım arazilerinin satışına ilişkin usulleri belirliyor.
Tasarıya göre, Orman Kanunu'nun 2. maddesinin A fıkrasında tanımlanan, Hazine adına orman sınırları dışına çıkarılan ancak tarım alanına dönüştürülmesinde yarar görülen 2/A alanları, devlet ormanları içinde veya bitişiğinde bulunan köylerdekilerin yerleştirilmesi için halka devri ve yararlandırılması amacıyla Orman Genel Müdürlüğünün, 2/B alanları ise Maliye Bakanlığının tasarrufuna geçecek.
Bakanlar Kurulu, devlet ormanları içinde ve bitişiğinde bulunan, yerinde kalkındırılmaları mümkün olmayan köylülerin başvurusu üzerine veya bulundukları yerlerden orman rejimi bakımından kaldırılmaları zorunlu bulunan köylerin halkının resen Orman Kanununun 2/A maddesi gereğince orman sınırları dışına çıkartılan alanlara, bunun olmaması halinde diğer yerlere nakline karar verecek.
Tasarı, deprem, heyelan, sel gibi doğal afete maruz kalan vatandaşlar ile baraj, gölet gibi devlet yatırımı nedeniyle başka yerlere yerleştirilmeleri zorunlu olan orman içi veya bitişiğinde köylerde yaşayanların mağduriyetini gideriyor, köylülerin alternatif alanlara naklini öngörüyor. Buralarda yaşayan köy ve mahalle halkının iskanı için Bakanlar Kurulunca belirlenecek usul ve esaslara göre Orman Genel Müdürlüğünce orman sınırları dışına çıkartılarak, tapuda Hazine adına tescil edilecek. Bu alanlar Çevre ve Şehircilik Bakanlığının tasarrufuna geçecek.
Nakledilen orman köyleri halkına ait araziler, gerektiğinde kamulaştırılacak, uygun olması halinde devlet ormanı olarak ağaçlandırılacak.
Tasarı, köy halkının yerleştirilmesi için orman sınırları dışına çıkartılarak Hazine adına tescil edilen yerlerin, tarım ve tarım dışı amaçlı arazi kullanım planlarının yapımını, bu arazilerin ıslahı, imarı ve ihyasını, bu alanlardan yerleşim yeri olarak planlananların tescili sonrasında iskan hizmetlerinde kullanılmasını düzenliyor. Bu alanların amacına uygun, yaşanabilir bir yerleşim yeri olarak değerlendirilmesi, iskan işlemlerinin İskan Kanununa göre yürütülmesi amaçlanıyor.
Yeniden orman olacak
Maliye Bakanlığı, Orman Genel Müdürlüğünce 2/B alanlarından tekrar orman olarak değerlendirilmesi teklif edilen yerleri Genel Müdürlüğe tahsis edecek.
Boşaltılan orman içindeki arazi, yapı ve tesis yerleri, Orman Genel Müdürlüğünce devlet ormanı olarak ağaçlandırılacak.
Yerinde kalkındırılması mümkün olamayan devlet ormanları içinde veya bitişiğinde bulunan köy ve mahalle halkının yerleşimi için Hazine adına orman sınırları dışına çıkartılan, ancak amacı doğrultusunda kullanılamayan 2/A alanları, verimsiz de olsa, başka amaçlarla kullanılmaması için orman vasfıyla Hazine adına tescil edilecek.
Satış bedeli
2/B alanlarında bulunan taşınmazlar için, taşınmazların 31 Aralık 2011'den önce kullanıcısı veya üzerindeki muhdesatın sahibi olarak gösterilen kişiler, bu taşınmazları satın almak için 3 ay içinde idareye başvurabilecek, taşınmazların bedeli karşılığında kendilerine doğrudan satılmasını isteyebilecek.
Tasarı yürürlüğe girdiği tarihten sonra düzenlenecek güncelleme listeleri veya kadastro tutanaklarına göre oluşturulacak tapu kütüklerinin beyanlar hanesine göre 31 Aralık 2011'den önce kullanıcısı veya üzerindeki muhdesatın sahibi kişiler ise başvurularını 6 ay içinde yapabilecek.
Hak sahiplerine doğrudan satılacak taşınmazların satış bedeli, rayiç bedelin yüzde 75'i olacak.
Başvuru sahipleri, satış bedellerine mahsup edilmek üzere; belediye ve mücavir alan sınırları içinde olan yerler için 2 bin lira, dışında olan yerler için bin lira başvuru bedeli ödeyecek.
Satış işlemleri, başvuru süresinin bittiği tarihten itibaren en geç 6 ay içinde sonuçlandırılacak.
Tasarı kanunlaşıp yürürlüğe girdiği tarihten önce düzenlenen güncelleme listeleri veya kadastro tutanakları kapsamında kalan taşınmazların satış işlemleri, 1 Mayıs 2010'dan itibaren tespit ve takdir edilen rayiç bedeller üzerinden yapılacak.
Ödeme koşulları
Satış bedeli peşin veya taksitle ödenebilecek. Peşin satışlarda, yüzde 20 indirim uygulanacak, bu bedel idarece yapılan yazılı tebligat tarihinden itibaren en geç 2 ay içinde ödenecek.
Tebliğ edilen satış bedeline itiraz edilemeyecek, dava açılamayacak.
Taksitle satışlarda, satış bedelinin yüzde 20'si, yapılan yazılı tebligat tarihinden itibaren en geç 2 ay içinde, kalanı ise belediye ve mücavir alan sınırları içinde en fazla 3 yılda 6 eşit taksitte, belediye ve mücavir alan sınırları dışında ise en fazla 4 yılda 8 eşit taksitte faizsiz ödenecek.
Satış bedelini ödemeyenlerin, doğrudan satın alma hakları düşecek. Ancak taksitlerden ikisinin vadesinde ödenmemesi yükümlülüklerin ihlali anlamına gelmeyecek, gecikme zammı uygulanacak.
Satılamayacak taşınmazlar
Hak sahiplerine doğrudan satılması gereken taşınmazlardan ağaçlandırılmak üzere Orman Genel Müdürlüğüne verilen, kamu hizmetlerine ayrılan, özel kanunlar gereğince değerlendirilmesi gereken veya Maliye Bakanlığınca belirlenen taşınmazlar, hak sahiplerine satılmayacak.
Hak sahipleri, bu taşınmazların yerine taşınmazın rayiç değerine eşdeğer, öncelikle aynı il sınırları içerisinde bulunan 2/B alanlarında taşınmaz alabilecek.
İdarenin teklifini kabul etmeyen hak sahipleri, doğrudan satış hakkından yararlanamayacak, hak ve tazminat talep edemeyecek, dava açamayacak.
Hak sahipliği kalmayan taşınmazların değerlendirilmesi amacıyla üzerlerinde bulunan kişilere ait yapı ve eklentiler; belirlenen bedel ödenerek yıktırılacak. Ya da bu şekilde belirlenen bedel, taşınmazın değerine eklenerek muvafakatları aranmaksızın en geç 2 yıl içinde satılarak satıştan elde edilen gelir, yapı ve eklenti sahiplerine de ödenebilecek.
Daha önce tapu ve kadastro veya imar mevzuatına göre ilgilileri adına oluşturulan ve tapuda halen kişiler adına kayıtlı olan taşınmazlardan, daha sonra Hazine adına orman sınırı dışına çıkarıldığı gerekçesiyle tapu kütüklerine 2/B belirtmesi konulan taşınmazların tapu kayıtları, bedel alınmaksızın geçerli kabul edilecek. Tapu kütüklerindeki 2/B belirtmeleri terkin edilerek tescilleri aynen devam edecek.
Aynı gerekçeyle bu nitelikteki taşınmazlar hakkında dava açılmayacak, açılan davalardan vazgeçilecek. Açılan davalar sonucunda tapularının iptaliyle Hazine adına tesciline karar verilen, kesinleşen ve tapuda henüz infaz edilmeyen taşınmazlar hakkında da aynı şekilde işlem yapılacak.
Bu kararlardan infaz edilerek tapuda Hazine adına tescil edilen taşınmazlar ise ilgilileri tarafından, bu düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 2 yıl içinde idareye başvurulması halinde bedelsiz olarak önceki kayıt sahiplerine veya kanuni mirasçılarına iade edilecek.
Özel kanunları gereğince devlet tarafından kişilere satılan, dağıtılan, trampa edilen, bedelli veya bedelsiz devredilen, iskanen verilen ya da özelleştirme suretiyle satılanlar ile hisseleri devredilen özel hukuk tüzel kişileri adına kayıtlı olan ancak daha sonra Hazine adına orman sınırı dışına çıkarıldığı gerekçesiyle tapu kütüklerine 2/B belirtmesi konulan taşınmazların, tapu kayıtları geçerli kabul edilecek. Bu nitelikteki taşınmazlar hakkında dava açılmayacak, açılanlardan vazgeçilecek.
Orman sınırı dışına çıkartılacak yerlerde bulunan ve Hazine adına orman sınırı dışına çıkarıldığı gerekçesiyle tapu kütüklerine 2/B belirtmesi konulması gereken taşınmazların, tapu kütüklerine 2/B belirtmesi konulmayacak, bunlar hakkında dava açılmayacak.
İlgililerine iade edilmesi gereken taşınmazlardan orman olduğu iddiasıyla Orman Genel Müdürlüğünce açılan davalar sonucunda orman niteliğiyle Hazine adına tescil edilen, fiilen orman niteliğinde olan, bu nedenle dava açılması gereken veya ağaçlandırılmak üzere Orman Genel Müdürlüğüne tahsis edilenler ile kamu hizmetlerine ayrılan, özel kanunlar gereğince değerlendirilmesi gereken ya da Maliye Bakanlığınca belirlenen taşınmazlar ilgililerine iade edilmeyecek. Bu taşınmazların yerine, idarece belirlenen rayiç bedel ödenecek veya rayiç bedeline uygun taşınmaz verilecek.
Proje alanlarının belirlenmesi
2/B alanlarından, tasarı kanunlaşıp yürürlüğe girdiği tarihten önce ve sonra kadastro tutanakları kesinleşen veya güncelleme listeleri tescil edilen alanlarda, proje alanı belirlemek isteyen Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, TOKİ ile belediyelerce bu alanın sınırları tespit edilecek. Proje alanı sınırı onaylanmak üzere belediyeler tarafından valilikler aracılığıyla, TOKİ tarafından doğrudan Çevre ve Şehircilik Bakanlığına gönderilecek.
Davalar
2/A alanları için orman sınırları dışına çıkartma ile orman sınırlandırması, tespit, tefrik ve tescil işlemlerine karşı yapılan itirazlar ve açılan davalar, bu tasarıya göre yapılacak işlemleri durdurmayacak, davalarda yürütmeyi durdurma ve tedbir kararı verilemeyecek.
Bu yerlerde hak iddia edenlerin açtıkları davalar, davacılar lehine sonuçlandığında, bu taşınmazlar genel hükümlere göre kamulaştırılacak.
Düzenlemeye göre yapılacak işlemler sonuçlanıncaya kadar 2/B alanları hakkında Hazine tarafından kişiler aleyhine açılması gereken davalar açılmayacak, açılan ve devam eden davalar durdurulacak.
Orman köylülerinin geçim seviyesi yükseltilecek
Orman Genel Müdürlüğü, devlet ormanları içinde ve bitişiğinde oturan köy halkının geçim seviyesinin yükseltilmesi için gerekli önlemleri alacak. Bu amaçla sağlanacak işletme araç, gereçleri ile gerekli diğer girdiler, hibe veya kredi desteğiyle karşılanacak.
Düzenlemenin uygulamasından elde edilen gelirlerin yüzde 90'ınını geçmemek üzere Bakanlar Kurulunca belirlenen orana karşılık kısmı, genel bütçede özel gelir, kalan kısmı ise gelir olarak öngörülecek.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bütçesinde afet riski altındaki alanların dönüştürülmesinde kullanılmak üzere özel ödenek öngörülecek.
Nakledilecek orman köylülerine ait taşınmazların kamulaştırılması, 2/A alanlarının ıslah, imar ve ihyası, iskanı, orman köylülerinin kalkınmalarının desteklenmesi, 2/A ve 2/B alanlarının en az 2 katı verimsiz orman alanlarının ıslahı ve yeni orman alanlarının tesisi için kullanılmak üzere Orman Genel Müdürlüğü bütçesinde gerekli ödenek aktarılacak.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca proje alanı olarak belirlenen alanların değerlendirilmesinden elde edilen gelir, genel bütçeye kaydedilecek.
Hazineye ait tarım arazileri
Hazineye Ait Tarım Arazilerinin Satışı Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılarak, Hazine taşınmazlarının paydaşlarına, kiracılarına ve kullanıcılarına satış işlemleri de bu tasarı kapsamında değerlendirilecek.
Hazineye ait tarım arazilerini; tasarı yürürlüğe girdiği tarih itibariyle en az 3 yıldan beri tarımsal amaçla kiralayan, kira sözleşmesi devam eden veya bu arazileri aynı süreyle tarımsal amaçla kullanan ya da paydaşlarından; bu arazileri bedeli karşılığında doğrudan satın almak için idareye başvuranlar, hak sahibi sayılacak.
Doğrudan hak sahiplerine satılacak Hazineye ait tarım arazilerinin satış bedeli, rayiç bedelin yüzde 70'i olacak.
Kamu hizmetine tahsis edilen, belediye ve mücavir alan sınırları içinde bulunan yerler, belediye ve mücavir alan sınırları dışında olmakla birlikte kamu kurum ve kuruluşlarının hazırladıkları planlarda tarım dışı kullanıma ayrılmış alanlar, hak sahiplerine satılamayacak.
Denizlerde kıyı kenar çizgisine 5 bin metre, tabii ve suni göllerde kıyı kenar çizgisine 500 metreden az mesafede bulunan alanlar ile içme suyu amaçlı barajların koruma alanları içinde kalan yerler, satış tarihi itibariyle arazi toplulaştırılması yapılacak yerler ile diğer sebeplerle satılamayacağı Maliye Bakanlığınca belirlenecek Hazineye ait tarım arazilerin de satışı yapılamayacak.
Tasarıyla, Orman Köylülerinin Kalkınmalarının Desteklenmesi Hakkında Kanun da yürürlükten kaldırılıyor.
