5-10 YILDA KENDİNİ GÖSTERİYOR
Kanser bir insanda dünden bugüne kısa sürede oluşan bir hastalık değildir. Genellikle genetik yatkınlık, çevresel faktörler, maruz kalınan kimyasallar gibi faktörlerin bir araya gelmesi ile aylar, hatta yıllar içinde ortaya çıkan bazı değişikliklerin sonucunda kanser oluşur. Kalın bağırsak kanserlerinin ezici çoğunluğu önce bir polip şeklinde ortaya çıkar ve 5-10 yıl arasında ilerler. Yani biz artık kanser oluşmadan önce değişiklikleri fark edip onları ortadan kaldırabiliyoruz. Erken tanı dediğimizde oluşmuş olan bir kanserin ileri evrelere ulaşmamış haldeyken, yani başka organlara atlamamışken yakalanmasını anlıyoruz. Kalın bağırsak kanserini polip aşamasında yakaladığımızda kanseri baştan önlemiş oluyoruz.
POLİP NEDİR, NASIL ÇIKARILIR?
Kalın bağırsağın iç yüzündeki zarda oluşan her türlü çıkıntıya polip deriz. Derimizde oluşan sivilce, et beni gibi lezyonların bağırsaktaki halidir polip. Kanser öncüsü olup olmadığını anlamanın en güvenilir yolu polipin çıkarılarak patolog tarafından mikroskopta incelenmesidir. Çıkarılması da kolonoskopi yöntemiyle yapılır.
GENETİK ETKİSİ VAR MI?
Bu kanserlerin çoğu ailevi yani kalıtımsal değildir. Ama ailede kalın bağırsak kanserli kişilerin varlığı bu hastalığa yönelik riski artırmaktadır. Hele ki ailedeki kalın bağırsak kanserli bireyler 50 yaşın altındalar ise çok daha dikkatli olunması gerekir.
NE ZAMAN KOLONOSKOPİ YAPILMALI?
Herhangi bir şikayeti olmayanların tarama kolonoskopileri 50 yaşında başlatılır. Normal bulunursa 60 ve 70 yaşlarında tekrarlanır. Ama ailede birinci ya da ikinci derece akrabalarda 50 yaş altında kalın bağırsak kanserli bireyler varsa, ilk kolonoskopi yaşı, kanserli bireyin, tanı konulduğundaki yaşından 5 sene önce olmalıdır. Bu duruma örnek vermek gerekirse, amcasında 35 yaşında kalın bağırsak tanısı konulan bir kişi için ilk kolonoskopi yaptırma yaşı 30 olmalıdır.
KANSER RİSKİNİ NASIL AZALTABİLİRİM?
Genetik mirasın reddi mümkün değil. Ancak az yağlı, liften zengin bir beslenme düzeni, artmış bedensel aktivite, düzenli düşük doz Aspirin kullanımı gibi uygulamaların bu kanserde riski azaltacağı iddia edilmekte. En önemli nokta, çok basit bir işlem olan kolonoskopinin zamanında uygulanması ile bu kanser türünün büyük oranda daha oluşmadan engellenmesidir.
İlk birkaç yıl belirti vermeyen kalın bağırsak kanserinden korunmanın en etkili yolu C ve E vitaminlerini almaktan geçiyor. Uzmanlar, katkı maddeli gıdalardan ve kırmızı etten uzak durmak gerektiğini vurguluyor.
HANGİ GIDALAR KORUR?
* Brokoli
* Karnabahar
* Lahana
* Brüksel lahanası
* Karalahana
* Keten tohumu
* Soya yağı
* Yoğurt
BELİRTİLERE DİKKAT!
Karın ağrısı İzah edilemeyen zayıflama Rektumdan kan gelmesi (rektal kanama), gaitanın (dışkı) kanla bulaşık olması Tuvalete çıkma alışkanlığında değişiklik Gaitanın eskiye oranla incelmesi Kabızlık-ishal durumlarının ortaya çıkması Sık sık tuvalete çıkma isteği, buna rağmen tam boşalamama hissi
