Emeklilik için yaşı bekleyenler heyecanlı bekleyiş içerisinde bulunuyor. Çalışmanın yıl sonuna kadar tamamlanacağı yönündeki açıklamalar da bu heyecanı artırıyor. Çalışma Bakanlığı bünyesinde oluşturulan ekiple çalışma yürütüldüğünün duyurulmasının ardından heyecan artarken, yapılacak düzenleme ve çalışmaların kapsamı için pek çok formül de konuşulmaya başladı. İşte yaşa takılanlara emeklilik imkanı için konuşulan formüller:
YIL VE PRİM YETECEK
9 Eylül 1999 öncesinde işe girenlerin, emeklilik için ilk sigortalı oldukları tarihe göre 5000 ile 5975 arası prim gününü, kadınlarda 20, erkeklerde 25 yılı tamamlaması gerekiyor. İlk formülde, bu 2 şartı tamamlayanlar yaşı dikkate alınmadan emekli olabilir. Burada primi eksik kalanların bu süreleri askerlik ya da doğum borçlanmasıyla tamamlaması da mümkün olabilirken, bu formül hayata geçerse yıl ve prim şartını tamamlamış herkese düzenleme çıkar çıkmaz emeklilik yolu açılacak.
ÇOK PRİME AVANTAJ
Gündeme gelen bir başka formül de daha çok primi olanların daha önce emekli olması. Burada konuşulan prim gün tutarları kadınlar için 7200, erkekler için de 9000 gün. Bu formül ile emeklilik için 9 Eylül 1999 öncesinde uzun vadeli sigorta kollarında sigortalı olarak çalışmaya başlamak, kadınlar için 20 yıllık yani 7200 prim gününü, erkekler için de 25 yıllık yani 9000 prim gününü tamamlamış olmak yeterli bulunacak. Bu şartları karşılayanlar yaşa bakılmadan emekli aylığına kavuşacak.
6-8 YIL AVANTAJ
Yaşa takılanlara emeklilik için bir yaş sınırı da getirilebilir. Bu formüle göre prim ve yıl şartını sağlayanların ayrıca belirlenen yaş sınırını da geçmesi gerekecek. Burada 50 yaş sınırı olabileceği daha önce gündeme geldi. Bu sınırın kadınlarda 48 olması da konuşulan formüller arasında. Söz konusu formülle emeklilikte 6-8 yaşa varan avantaj olabilecek. Örneğin; 24 Mayıs 1999 ile 8 Eylül 1999 tarihleri arasında ilk kez sigortalı olan bir kadın 20 yıl, 5975 prim günü, 56 yaş ile emekli olabilirken; yaş sınırı 48 olursa 8, 50 olursa 6 yaş erken emeklilik imkanı elde edecek. İlk işe giriş tarihi 24 Kasım 1998 ile 8 Eylül 1999 arasında olan bir erkek mevcut durumda 25 yıl, 5975 prim günü ve 58 yaş şartıyla emekli olabilirken, sınır 50 yaş olursa 8 yıl önce maaşa kavuşacak.
3600 GÜN DE YETECEK
Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar 15 yılı (bu süre doldu) ve 3600 gün (10 yıl) primi tamamladıklarında kadınlar 50, erkekler de 55 yaşı da doldurmak kaydıyla kısmi emeklilik hakkı kazanıyor. Emeklilik yaşları ise bu 3 şartı bitirdikleri tarihe göre değişiyor. Kadınlarda 58, erkeklerde 60 yaşı bulan şartlar ortaya çıkıyor. EYT'lilere ilişkin yapılacak yeni düzenlemede, 3600 günle emeklilikte de yaş şartı aranmayabilir. Bu durumda 3600 günü olan kadınlar 50, erkekler 55 yaşında emekli olabilir.
YAŞ ŞARTI DÜŞEBİLİR
Prim gün sayısını doldurup yaşı bekleyenler için bekleme süresini 2-3 yıl düşürmek gibi imkanlar da formüller arasında bulunuyor.
KADEMELİ İNDİRİM
Yaşı bekleyenlere 'kademeli' emeklilik imkanı sunulması üzerinde de duruluyor. Bu formül 9 Eylül 1999'dan önce sigortalı olanlarda istenen yaş koşulunun kademeli olarak düşürülmesini içeriyor. Yeni kademeler çalışmalar sonucunda ortaya çıkacak. 9 Eylül 1999'dan önce sigortalı olup emeklilik için yıl ve prim şartını tamamlayanlar bu formülle şimdikinden daha erken yaşta emekli olabilecek. Bazı EYT'liler yasa çıkar çıkmaz aylığa hak kazanabilecek. Kademeli emeklilikte bir diğer formül ise primde gündeme geliyor.
