bu kişilerden çalışanlar kıdem tazminatıyla birlikte kullanmadığı izinlerin ücretini de alma hakkı elde edecek. Burada izin ücretinin nasıl hesaplanacağı konusu önem kazanırken, aynı işyerinde devam edecekler için uygulamanın nasıl olacağı merak ediliyor. İşte soruların yanıtları:
■ İzinde zaman aşımı var mı?
İzin hakkında zaman aşımı diye bir süre söz konusu değil. Çeşitli sebeplerle kullanılmayan izinler zaman aşımına uğramaz. Ayrılırken birikmiş izinlerin parası ödenir.
■ Aynı işyerinde devam edecek EYT'lilerin birikmiş izin ücreti ne zaman ödenecek?
Emekli olduktan sonra aynı yerde çalışmaya devam edecek işçilerin birikmiş izinlerinin ücreti emeklilik işlemleri sırasında alınabileceği gibi, işten ayrılırken de talep edilebilecek.
■ Emeklilik sonrası aynı işyerinde çalışanların izin hakları nasıl hesaplanacak?
İş Kanunu'na tabi çalışan işçilerde izin süresinin hesabında aynı işyerindeki kıdeme bakılıyor. Ayrılıp tekrar aynı yerde başlayanlara ilişkin kanunda bir hüküm yer almıyor. Uygulamalar özellikle Yargıtay kararlarıyla belirleniyor. Burada iki farklı görüş ortaya çıkıyor. İlk görüş, yıllık ücretli izin hakkı sıfırlanarak işten çıkış olması halinde izin hesabının yeni işe girilen tarihe göre sil baştan yapılması yönünde. Diğer görüş ise yıllık ücretli izin hakkının, sıfırlanıp sıfırlanmadığı durumuna bakılmaksızın, kaldığı yerden devam etmesi yönünde. Basın Kanunu'na tabi çalışanlarda ise izin süresine ilişkin kıdem, meslekteki hizmet süresine göre hesaplanıyor. Dolayısıyla her durumda izin hakkı kaldığı yerden devam ediyor.
■ İzin hakkını alamayan nereye başvurmalı?
İşçinin yıllık izin uyuşmazlıklarında öncelikle arabulucuya başvurması gerekiyor. Arabulucuya başvurmadan dava açılamıyor. İzin ücretine ilişkin yargıya başvurulacaksa iş sözleşmesinin sona erdiği tarihten itibaren 5 yıl içinde harekete geçilmeli. Yoksa zaman aşımı devreye girer.
■ İzin ücreti nasıl hesaplanacak?
Birikmiş izinlerin ücretleri son brüt ücret üzerinden hesaplanacak. Hesaplanan brüt ücretten, önce prim kesilecek, sonra da o ayki vergi dilimi üzerinden gelir vergisi alınacak.
■ Kimin izin süresi ne kadar?
Aynı işyerinde 1-5 yıl arası çalışanların 14 gün, 5-15 yıl arası çalışanların 20 gün, 15 yıl ve daha fazla çalışanların 26 gün izin hakkı var. 50 yaş üstü ve 18 yaş altı çalışanların izinleri 20 günden az olamıyor.
■ Yıllık izin ücreti davasında ispat yükü kime aittir?
Yıllık izinlerin kullandırıldığı noktasında ispat yükü işverene ait. İşveren yıllık izinlerin kullandırıldığını imzalı izin defteri veya eşdeğer bir belge ile kanıtlamalı.