EYT düzenlemesinin ardından 1.6 milyonu aşkın kişi emeklilik başvurusu yaptı. Bu kişilerin bir kısmı çalışmaya devam ediyor ya da devam etmeyi planlıyor. Çalışanların ücret, izin ve tazminat gibi hakları, aynı ya da farklı işyerinde çalışmaya devam edenleri nelerin beklediği merak ediliyor. İşte yanıtları.
-Yeniden işe giriş için süre var mı?
İşverenin prim desteğinden yararlanmak için emekli olan EYT'li çalışanını 30 gün içerisinde işe geri alması gerekiyor.
-Prim desteği nasıl bir avantaj sağlayacak?
İşverenlerin emekli çalışan için ödediği yüzde 24.5'lik sosyal güvenlik destek primi bu durumda yüzde 19.5 olarak uygulanacak. Bu kapsamda verilecek aylık destek 500,40 ile 3 bin 753 lira arasında değişecek.
-Bu destekten yararlanmak için nelere dikkat edilmeli?
İşverenlerin bu destekten yararlanabilmeleri için çalıştırdıkları sigortalılarla ilgili olarak aylık prim ve hizmet belgelerini, muhtasar ve prim hizmet beyannamelerini süresi içinde vermeleri, sigortalıların tamamına ait sigorta primlerini yasal süresinde ödemeleri, SGK'ya prim, idari para cezası borcu bulunmaması gerekiyor.
-Başka işyerine geçilirse yine prim desteği verilecek mi?
Başka bir işyerinde çalışmaya başlayanlar için bu destek uygulanmayacak.
-Çalışanın maaşı artacak mı?
Emekli olup çalışmaya devam eden SSK'lılardan yapılan prim kesintisi azalacak. Yüzde 14 SGK ve yüzde 1 işsizlik sigortası primi kesintisi yerine yüzde 7.5'lik sosyal güvenlik destek primi kesintisi olacak. Bu nedenle de aynı brüt maaşla devam edenlerin net maaşları artacak. Asgari ücretlinin aylık prim kesintisi bin 501 lira 20 kuruştan 750,60 liraya inecek. Bu tutardan da 112,59 lira gelir vergisi kesilecek. İşçinin eline net 8 bin 506 yerine 9 bin 144 lira geçecek. İşçinin net ücreti 638 lira artacak.
-Tazminatı almadan devam eden ne zaman ödeme alır?
Tazminatı almadan devam edenlere ayrıldıkları tarihte bu ödemesi verilecek.
-Tazminatını alıp devam edenlere ikinci ödeme yolu nasıl açılır?
Bu kişilerin, kıdemi sıfırlandığı için yeni ödeme için yine 1 yıl geçmesi şart. 1 yıl doldurulup işveren işten çıkartırsa ya da haklı fesih imkanı doğarsa yeniden tazminat alınabilir. Bu durumda tazminatı aldıktan sonra çalışılan süreler için ödeme yapılacak. Tazminat tutarı da son brüt ücreti üzerinden hesaplanacak.
-Çalışmaya devam eden ihbar tazminatı alabilecek mi?
Çalışmaya devam eden emekli işçi, işvereni tarafından işten çıkartılması halinde, şartları oluşursa ihbar tazminatına hak kazanacak.
-Emeklilik sonrası aynı işyerinde çalışanların izin hakları nasıl hesaplanacak?
İş Kanunu'na tabi çalışan işçilerde izin süresinin hesabında aynı işyerindeki kıdeme bakılıyor. Ayrılıp tekrar aynı yerde işe başlayanlara ilişkin İş Kanunu'nda bir hüküm yer almıyor. Uygulamalar özellikle Yargıtay kararlarıyla belirleniyor. Burada iki farklı görüş bulunuyor. İlk görüş, yıllık birikmiş izinlerin sıfırlanarak (ücreti ödenerek) işten çıkış olması halinde izin hesabının yeni işe girilen tarihe göre sil baştan yapılması yönünde. Diğer görüş ise yıllık ücretli izin hakkının, sıfırlanıp sıfırlanmadığı durumuna bakılmaksızın, kaldığı yerden devam etmesi yönünde bulunuyor. Basın Kanunu'na tabi çalışanlarda ise izin süresine ilişkin kıdem, meslekteki hizmet süresine göre hesaplanıyor. Dolayısıyla her durumda basın çalışanlarının izin hakkı kaldığı yerden devam ediyor.
-Farklı işyerinde çalışanların izin hakları nasıl hesaplanacak?
İş Kanunu'na tabi olarak başka bir işyerinde işe başlayanların izin hakları sıfırlanacak. Ancak 50 yaş üstü çalışanların izinleri her durumda 20 günden az olamayacak.