Bu yılın sonuna yaklaşılırken, Ocak zamları gündeme oturdu. Bir yandan memurların ve emeklilerin zam oranları için enflasyon verileri takip edilirken, diğer yandan yeni asgari ücret için hazırlıklar başladı. Önce Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan'dan 'enflasyonun getirmiş olduğu yükün azaltılacağı' mesajı geldi. Ardından Türk-İş, yürüteceği çalışmalarda asgari ücretlilerin söz sahibi olacağı bir model için kolları sıvadığını duyurdu. Peki asgari ücrette süreç nasıl ilerleyecek? Yeni ücret belirlenirken neler dikkate alınacak? Veriler hangi tutara işaret ediyor? İşte yanıtları...
TARAFLARIN HANGİ RAKAMLARI MASAYA GETİRMESİ BEKLENİYOR?
Hem Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nda işçileri temsil edecek Türk-İş'ten hem işverenleri temsil edecek TİSK'ten henüz tutara yönelik bir açıklama gelmedi. Ancak Türkİş Başkanı Ergün Atalay, '20 Kasım'dan sonra 2'si erkek, 2'si kadın 4 asgari ücretlinin bulunacağı komisyon kuracakları, talep edecekleri tutara da onların karar vereceği' yönünde bir açıklama yaptı. Ayrıca Türk-İş'in son araştırmasına göre 4 kişilik ailenin açlık sınırı 13 bin 334, bekar bir çalışanın yaşama maliyeti 17 bin 336 lira çıktı. Türk-İş, bu araştırmayı da dikkate alarak masaya oturacak. Masada, bu tutarların üstünde bir asgari ücret talep edilmesi bekleniyor.
HANGİ VERİLER DİKKATE ALINACAK? NASIL YANSIYACAK?
Bakan Işıkhan, geçtiğimiz günlerde, "Ekonomide birinci önceliğimiz tüm vatandaşlarımızın refahını mümkün olan en üst seviyeye çıkarmaktır. Enflasyonun getirmiş olduğu yükü azaltmak hepimizin ortak hedefidir. Dolayısıyla yıl sonunda asgari ücrette bu yükü hafifletmek adına önemli bir gündemimiz olduğunu paylaşmak isterim" dedi. Bu kapsamda çalışmalarda dikkate alınacak en önemli veri enflasyon olacak. Hem gerçekleşen hem hedef enflasyon değerlendirilirken, bir refah payı da eklenecek. Eğer bu yılın ikinci yarısındaki enflasyon yansıtılırsa, yüzde 37.76 olan OVP tahminine göre yeni asgari ücret 11 bin 402 liradan 15 bin 707 liraya çıkabilecek. Yeni asgari ücret OVP'deki 2024 yılı enflasyon hedefi olan yüzde 33'lük oran yansıtılırsa da 15 bin 165 lirayı bulacak. Asgari ücrete memur maaşlarındaki artışın da yansıtılabileceği yorumları yapılıyor. OVP'deki enflasyon tahminine göre memur maaşlarının Ocak'ta yüzde 49.46 artması beklenirken, buna göre asgari ücret 17 bin 42 liraya ulaşacak.
BU VERİLERE DİKKAT!
- 2023 ikinci 6 aylık TÜFE (tahmini): % 37.76
- 2024 enflasyon hedefi: % 33
- Memur zammı (Ocak-tahmini): % 49.46
- 4 kişilik ailenin açlık sınırı: 13.334 TL
- Tek kişinin yaşama maliyeti: 17.336 TL
ASGARİ ÜCRET İÇİN SÜREÇ NASIL İLERLEYECEK? KARAR NASIL VERİLECEK?
Aralık ayı başında Asgari Ücret Tespit Komisyonu toplantıları başlayacak. İşçi, işveren ve hükümetin 5'er kişilik temsilcilerinin çalışmaları sonucunda 1 Ocak'tan itibaren geçerli olacak asgari ücret belirlenecek. Yeni ücret Aralık sonuna kadar karara bağlanacak.
BELİRLENECEK ÜCRET NE KADAR SÜRE UYGULANACAK?
Asgari ücret yıllık olarak belirleniyor. Ancak hem 2022'nin hem de bu yılın Temmuz ayında asgari ücrete ara zam yapıldı. 2023'e yüzde 54.66'lık artışla 8 bin 506 liradan başlayan net asgari ücret, Temmuz'da yüzde 34'lük ara zam ile 11 bin 402 liraya çıktı. Asgari Ücret Tespit Komisyonu, Aralık ayında toplanarak 2024 yılı boyunca uygulanacak asgari ücreti tespit edecek. Ancak istenirse yine bir ara zam mümkün olacak. Tabii bunun kararı önümüzdeki yıl içinde verilecek.
ASGARİ ÜCRET DESTEĞİ YENİ YILDA DA SÜRECEK Mİ?
2022 yılı Ocak ayından itibaren asgari ücret vergi dışı tutuldu. Bu imkandan bütün çalışanlar yararlanıyor. Vergi istisnası 2024'te de sürecek. Bütçe kanunu teklifine göre, asgari ücrette 595.1 milyar lira vergi istisnası öngörülüyor.