Dünya Sağlık Örgütü (WHO) obeziteyi "Sağlık için risk oluşturacak miktarda, fazla veya anormal yağ birikimi" olarak tanımlıyor. Fazla kilo ve obezite hastalığı; metabolik, kardiyovasküler, ortopedik, psikiyatrik birçok rahatsızlığa yol açabiliyor. Hareketsiz bir yaşam tarzı ve vücudun ihtiyacından fazla kalori almak obezite hastalığının ana nedenleri arasında yer alıyor. Kullanılan ilaçlar ve çeşitli hastalıklar da obeziteye yol açabiliyor. Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Eylem Çağıltay, obezite ile mücadele hakkında önemli bilgiler veriyor.
RAKAMLAR ÜRKÜTÜCÜ
Mart 2023 tarihinde yayınlanan Dünya Obezite Atlası'nda 2035 yılında 4 milyara yakın insanın kilo fazlalığı ve obeziteden etkileneceği öngörülmüştür. İzole olarak obezite penceresinden bakıldığında ise aynı periyotta bu oranın %14'ten %24'e çıkacağı, 2035 yılında yaklaşık 2 milyar yetişkin, çocuk ve adolesanın etkileneceği değerlendirilmektedir. Obezite rakamlarındaki en hızlı yükselme çocuklar ve adolesanlarda yani gelişme çağındaki bireylerde görülmekte; 2020'den 2025'e gelindiğinde erkek çocuklarda %10'dan %20'ye yükseleceği, 2020'den 2025'e gelindiğinde kız çocuklarda %8'den %18'e yükseleceği hesaplanmaktadır. Bu tablolar eşliğinde obezitenin nedenlerini ve etkilerini tanımak, buna göre önlem almak önemlidir.
VÜCUDU BİTİRİYOR
Obezitenin yol açtığı başlıca sağlık sorunları şöyle sıralanabilir: Tip 2 diyabet ve prediyabet, kalpdamar hastalıkları, hipertansiyon, hiperlipidemi, beyin damar hastalıkları, çeşitli kanserler, obstrüktif uykuapne sendromu, karaciğer yağlanması, gastroözofageyal reflü, safra yolları hastalığı, polikistik over sendromu, infertilite yani kısırlık, eklem aşınması, depresyon.
HAREKETSİZLİK BÜYÜK RİSK
Obezitenin nedeni çoğunlukla hareketsiz (sedanter) yaşam tarzı ve artmış kalori alımıdır. Bununla birlikte, obezitenin hormonal nedenleri de araştırılmalıdır. Kilo alımı yaşı, kilo alımı ile ilişkilendirilen olaylar, geçmişteki kilo verme çabaları, beslenme alışkanlıklarındaki değişiklikler, geçmişte ve günümüzde kullanılan ilaçlar, bedensel aktivite (egzersiz) durumu ve sigara bırakma öyküsü değerlendirilmelidir.
Obezite riskini ortadan kaldırmak için hareketsiz yaşamın ortadan kaldırılması gerekiyor. Uzmanlar, haftada en az 3 gün 45 dakika hafif egzersiz yapılması gerektiğini öneriyor.