Ülkemizde belirli şartları sağlayan emeklilere ve emekli yakınlarının çift maaş hakkı bulunuyor. Bu kişiler çift promosyon da alabiliyor. Bu ay hem maaşlarda hem promosyonda artış yaşandı. Peki bu artışlar nasıl yansıyacak? Bu imkanlardan yararlanmak için neler gerekiyor? İşte merak edilen soruların yanıtları...
■ Emekliyim, vefat eden eşimden maaş almam için ne gerekiyor?
Bir sigortalı vefat ettiğinde eğer sigortalılık süresi uygunsa eşine aylık bağlanıyor. Burada kadın ya da erkek olunması fark etmiyor. Dul kalan eşin çalışıp çalışmaması, emekli olup olmaması da etkilemiyor. Fakat kişi emekli ise ya da çalışıyor ise bağlanacak aylığın oranı düşüyor. Çalışmayan ya da emekli olmayan kişiye, vefat eden eşinin aylığının yüzde 75'i veriliyor. Dul kalan kişi, çalışan ya da emekli ise, vefat eden eşinin aylığının yüzde 50'sini alıyor.
■ Eşten aylık bağlanması için ne kadar prim gerekiyor?
Vefat eden sigortalılar belli bir prim tutarını tamamlanmışsa aylıkları hak sahibi yakınlarına bağlanıyor. Burada en az bin 800 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş veya SSK sigortalıları için, her türlü borçlanma süreleri hariç en az 5 yıl sigortalı bulunup, toplam 900 gün malullük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi bildirilmiş olması gerekiyor.
■ Emekli olan ve eşinin aylığı alan bir kişiye en az ne kadar ödeniyor?
Temmuz zammı neleri değiştirdi? En düşük emekli aylığı ödemesi Temmuz ödeme dönemi itibariyle 10 bin liradan 12 bin 500 liraya çıktı. Eşi vefat edene ölüm aylığı oranı yüzde 50 ise 6 bin 250, yüzde 75 ise 9 bin 375 liradan az aylık ödemesi yapılamayacak. Hem emekli aylığı hem eşinden maaş alan kişiye bu kapsamda en az 18 bin 750 lira ödenecek.
■ Promosyonda neler değişti?
Mevcut kampanyalara göre, aylığı 10 bin liranın altında olanlar 5 bin- 17 bin lira; aylığı 10 bin-14 bin 999 lira arasında olanlar 8 bin-20 bin lira; aylığı 15 bin-19 bin 999 lira arasında olanlar 10 bin-22 bin lira; aylığı 20 bin lira üzeri olanlar da 12 bin-24 bin lira arasında promosyon alabiliyor.
■ Çift promosyon alabilmek için nelere dikkat edilmeli?
Bunun için aylıkların farklı bankalardan alınması gerekiyor. İki ayrı dosyadan maaş alanlar farklı bankalardan ayrı ayrı başvurarak iki promosyon alabiliyor. İki maaşın da aynı bankadan alınması halinde ise tek promosyon veriliyor. Bu durumda promosyonun tutarı maaş tutarları toplamına göre hesaplanıyor. Örneğin; kendi emekliliğinden 15 bin lira aylık alan, eşinden de 9 bin 500 lira ölüm aylığı bulunan kişi, iki ödemeyi de aynı bankadan alıyorsa, 24 bin 500 liranın olduğu maaş dilimi üzerinden en az 12 bin promosyon alabilecek. Eğer bu ödemeleri ayrı bankadan alırsa kendi aylığı için en az 10 bin, ölüm aylığı için en az 5 bin lira olmak üzere en az 15 bin lira promosyondan yararlanabilecek. Bu tutar seçtiği bankaya göre artabilecek.
■ İkramiye de çift mi veriliyor?
İkramiye ise iki ayrı ödeme alanlara en yüksek ödemeye imkan veren tek dosya üzerinden yatırılıyor. Kişi hem emekli hem ölüm aylığı alıyorsa, kendi emekliliğinden dolayı 3'er bin lira bayram ikramiyesi alabiliyor. Örneğin; hem kendi emekli aylığı olan hem de vefat eden eşinden yüzde 50 ölüm aylığı bağlanan kişiye bayram başına emekli aylığı kapsamında 3 bin lira ödeniyor. Bu kişi Ramazan Bayramı öncesi 3 bin, Kurban Bayramı öncesi 3 bin lira olmak üzere yıllık 6 bin lira alıyor.
