2025 yılına çalışan-çalışmayan hemen herkes yeni gelirlerle başlayacak. Memurların, emeklilerin, sosyal yardım alanların yanı sıra işçilerin de geliri artacak. Asgari ücretlilerin maaşındaki artış geniş bir kesime etki edecek. Halen net 17 bin 2, brüt 20 bin 2 lira olan asgari ücretteki artışı Aralık ayında toplanacak Asgari Ücret Tespit Komisyonu belirleyecek. Orta Vadeli Program'da 2024 yılı enflasyonu yüzde 41.5 olarak tahmin edildi. Eğer asgari ücrete enflasyon artışı yapılır ve bu tahmin yansıtılırsa, çalışanların eline geçecek para 7 bin 56 lira yükselecek. Asgari ücretin neti 24 bin 58, brütü de 28 bin 303 liraya ulaşacak. Eğer enflasyon verileri dikkate alınıp bir de refah payı eklenirse zam oranı daha da büyüyecek. Örneğin; refah payıyla artış yüzde 50'yi bulursa asgari ücret net 25 bin 503, brüt 30 bin 3 liraya ulaşacak. Peki bu formüller kime, nasıl yansıyacak? İşte detayları...
■ TÜM ÜCRETLER: Yeni asgari ücret tüm çalışanları etkileyecek. Asgari ücretten yüksek kazananların maaşları şirketleri tarafından yeniden belirlenecek. Maaşı artan çalışanların işsizlik, tazminat, iş göremezlik ödenekleri de yükselecek.
■ VERGİ AVANTAJI: Asgari ücret kadar tutarın vergi dışı olması nedeniyle brüt ücretle çalışanlara avantaj oluşacak. Ücret, maaş geliri elde eden çalışanların vergi dışı bırakılacak kazanç tutarı artacak.
■ İŞSİZLİK MAAŞI: Son 4 aylık maaş ortalamasının yüzde 40'ı oranında belirlenen bu maaşta en düşük ve en yüksek tutarlar yeni asgari ücretle artacak. İşsize damga vergisi kesilmiş olarak en az 7 bin 940, en çok 15 bin 880 lira verilirken, bu maaş aralığı artış yüzde 41.5 olursa 11 bin 235-22 bin 470, yüzde 50 olursa 11 bin 910-23 bin 820 liraya ulaşacak.
■ KIDEM TAZMİNATI: Maaşlardaki artış tazminatlara yansıyacak. Yeni asgari ücretle kıdem tazminatında en düşük tutar artacak. Halen çalışılan her yıl için en az 20 bin 2 lira (damga vergisi kesilmiş olarak 19 bin 850 lira) ödeniyor. Bu tutar artış yüzde 41.5 olursa 28 bin 303, yüzde 50 olursa 30 bin 3 lira olacak. Bu formüllere göre damga vergisi kesilmiş olarak her yıl için 28 bin 88 ya da 29 bin 776 lira ödenecek.
■ İHBAR TAZMİNATI: Asgari ücretlilerin ihbar tazminatı da artacak. Örneğin; 2 haftalık ihbar tazminatı 7 bin 863 liradan yüzde 41.5 artış formülüne göre 11 bin 126, yüzde 50 artış formülüne göre ise 11 bin 795 liraya çıkacak.
■ RAPOR PARASI: Günlük en düşük rapor parası yatarak tedavide 333,38, ayakta tedavide de 444,50 lira. Yüzde 41.5-50 zam formüllerine göre günlük en az yatarak tedavide 471-500, ayakta tedavide 628-666 lira ödenecek.
■ İŞ ARAMA YARDIMI: Halen iş arama yardımı bin 700, işe yerleşme desteği 6 bin 667 lira. Bu tutarlar da yükselecek. İş arama yardımı yüzde 41.5- 50 formüllerine göre 2 bin 405-2 bin 550 lira olacak. İşe yerleşme desteği de 9 bin 434- 10 bin 1 liraya ulaşacak.
■ ANNENİN İŞ GÖREMEZLİK ÖDENEĞİ: Doğum izninde annelere 112 gün için en az 49 bin 784 lira ödeniyor. Bu paraya da asgari ücret zammı yansıtılacak. Yüzde 41.5-50 artış formüllerine göre en düşük tutarın 70 bin 444-74 bin 676 lira seviyesine çıkması bekleniyor.
■ YARI ZAMANLI ÇALIŞMA ÖDENEĞİ: Doğum izni sonrası isteyen anneler birinci çocukta 60, ikincide 120 ve üçüncüde 180 gün süreyle yarım çalışma yapabiliyor. İşveren yarım maaş verirken; İŞKUR da çalışılmayan sürenin ücretini brüt asgari ücret üzerinden ödüyor. Bu ödemeden damga vergisi kesiliyor. İŞKUR, her ay için 9 bin 925 lira veriyor. Bu tutar artış formüllerine göre 14 bin 44-14 bin 888 lira aralığına yükselecek.
■ STAJYER ÜCRETİ: Staj yapanların en düşük ücreti 20'den az personeli olan yerlerde 2 bin 550, daha çok personeli olan yerlerde 5 bin 100 lira. Kalfalık yeterliğini kazanan mesleki eğitim merkezi 12'nci sınıf öğrencilerine 8 bin 501 lira ödeniyor. Asgari ücret zammıyla özel sektörde verilecek en düşük ücret, yüzde 41.5-yüzde 50 formüllerine göre az personelli yerlerde 3 bin 608-3 bin 825, diğerlerinde 7 bin 217-7 bin 650 lira aralığında bekleniyor. Kalfalık yeterliliğini kazanana verilecek tutar da artış formüllerine göre 12 bin 29-12 bin 751 lira seviyesine ulaşacak.