16 milyon emeklinin gözü Ocak ayına çevrilmiş durumda. Orta Vadeli Program'da yıl sonu enflasyonunun yüzde 41.5 beklendiği belirtildi. Yıl sonunda oluşacak 6 aylık enflasyon emeklinin ve memurun zam oranlarını belirleyecek. Şu anda uygulanan 12.500 TL'lik taban aylığın da artırılması gündemde.
1- Emekli maaşı nasıl hesaplanıyor? Emekli maaşları belirlenirken sigortalıların çalışma hayatları boyunca ödedikleri prim miktarları yani brüt maaşlarına göre kesilen primler dikkate alınıyor.
2- Kök maaş nedir? Kök maaş emeklinin gerçek aylığını belirtiyor. Hesaplanan aylığınız aslında sizin net maaşınızı daha başka ifadeyle kök maaşınızı belirliyor. Bu maaşa yüzde 4 oranında her ay ek ödeme eklenip bankaya yatırılıyor.
3- Taban maaş nasıl uygulanıyor? Özellikle pandemi döneminde başlayan uygulama en düşük emekli maaşı belirleme olarak gerçekleşiyor. Hükümet en düşük emekli maaşı olarak bir rakam belirliyor. Şu anda uygulanan taban maaş 12.500 TL. Kök maaşınız yani gerçek emekli maaşınız bunun altındaysa Hazine tarafından yapılan bir sosyal ödeme ile aylık taban maaşa tamamlanıyor. Bu ödeme bir aylık olarak değil bir sosyal destek olarak veriliyor. Dolayısıyla enflasyon artışlarında dikkate alınmıyor.
4- Memurda kök maaş var mı? Kök maaş uygulaması tüm emeklilerde var. Net maaş kazançlara göre hesaplanıyor ve bunun üzerine yüzde 4 ek ödeme ekleniyor. Memur emeklileri de her ay yüzde 4 ek ödeme alıyor.
5- Zamlar hangi maaşa yapılıyor? Emeklilerin kök aylıkları zam için de referans oluyor. Yani hesaplanan gerçek aylığı 10 bin TL olan bir emekliye 2.500 TL sosyal destek verilerek 12.500TL taban maaş ödeniyor. Ancak zam yapılırken asıl maaşa yapılıyor. Örneğin yüzde 50 artış yapılırsa bu emeklinin aylığı 15.000 TL oluyor
6- Ocak zammı yüzde kaç olacak? OVP'deki yüzde 41.5 beklenti referans alındığında 6 aylık enflasyon artışı SSK ve Bağ- Kur emeklileri için yüzde 13.44, memurlar ve memur emeklileri için yüzde 9.31 çıkıyor.
7- Refah payı ödenir mi? Son dönemlerde hükümet enflasyon rakamları açıklandıktan sonra emekliler için ilave bir artış açıklıyor. Bu Ocak'ta da hem memur emeklileri ile SSK ve Bağ- Kur emeklilerinin zam oranlarının eşitlenmesi hem de refah payı ile yükseltilmesi de gündemde.
8- Taban maaş değişecek mi? Temmuz ayında 10 bin lira olan taban maaş 12.500 TL'ye çıkartılmıştı. Ocak ayında da bu rakamın yükseltilmesi söz konusu. Çünkü eğer değişiklik olmaz ise yine 11 bin TL ve altında kök maaşı olanların sıfır zam tehlikesiyle karşılaşacağı öngörülüyor.
9- Yeni taban kaç lira olacak? Eğer OVP öngörüsüne göre 6 aylık enflasyon verisi olan yüzde 13.44 uygulanırsa 12.500 TL olan taban aylık 14 bin 180 TL'ye çıkıyor. Taban aylık artışında yıllık enflasyon olan yüzde 41.5 uygulandığında ise yeni rakam 17 bin 687 TL olarak hesaplanıyor.
10- Emekliye nasıl yansıyacak? Taban maaşa yapılacak artış emeklilere yapılan sosyal ödemeleri de artıracak. Buna göre yeni belirlenecek taban maaşın altında kök aylığı olan emeklilere ödenen para taban aylığa tamamlanacak.