Amerika Birleşik Devletleri ve başta Fransa olmak üzere Avrupa'nın gazıyla Doğu Akdeniz'de tahrikin dozunu artıran Yunanistan büyük bir şok yaşadı.
"Doğu Akdeniz Doğalgaz Boru Hattı Projesi" (EastMed) girişiminden desteğini çekmesi Yunan kamuoyunda hayal kırıklığına yol açtı.
"ABD EASTMED'İ SABOTE EDİYOR"
Birçok yayın organında, ABD'nin Doğu Akdeniz Doğalgaz Boru Hattından desteğini çektiğine ilişkin haberler yer alırken, "Jeopolitik bir fiyasko", "ABD, EastMed'i sabote ediyor" gibi başlıklar öne çıktı.
Yunan basınının hükümet kaynaklarına dayandırdığı haberlerde, ABD'nin, Doğu Akdeniz Doğalgaz Boru Hattına ilişkin çekincelerini gayriresmi bir yazı ile (non paper) Yunanistan, İsrail ve Güney Kıbrıs Rum Yönetimi'ne (GKRY) ilettiği bildirildi. ABD'nin dile getirdiği çekinceler arasında projenin ekonomik açıdan sürdürülebilir olmaması ve çevresel hassasiyetlere uzak olması gösterildi.
Konuya ilişkin haberlerde, Washington'ın Yunanistan'a gönderdiği yazıda, projenin Türkiye ile bölgede gerginliğe neden olduğuna da dikkat çekildiği ifade edildi. ABD'nin ilgisinin bölgedeki elektrik temelli projelere kaydığı belirtilerek, ABD'nin bölgedeki diğer ortak projeleri desteklemeye devam edeceği ileri sürüldü.
"ANKARA'NIN ÜZERİNDE BASKI UNSURU AZALDI"
Kathimerini gazetesinin haberinde, projenin ekonomik açıdan sürdürülebilirliğine ilişkin şüphelerin daha önce de dile getirildiğine dikkat çekilerek, "EastMed boru hattının sürdürülebilirliğinden şüphe etmek diplomatik alanda Ankara'nın üzerinden bir baskı unsurunu azaltmaktır ve (Güney) Lefkoşa'yı enerji alanındaki taktiğini yeniden belirlemek zorunda bırakır." yorumuna yer verildi.
Gazetede yer verilen enerji uzmanı Mihail Mirianthis'e ait yorumda ise "bu ani hareketin" Yunanistan ve ABD arasında 2021'de imzalanan Karşılıklı Savunma İş birliği Anlaşması'na ilişkin soru işaretleri doğurduğu ifade edilerek, sadece Yunanistan'ın değil, İsrail ve GKRY'nin de enerji ve diğer alanlardaki çıkarlarının etkilendiği kaydedildi.
YUNANİSTAN HÜKÜMET SÖZCÜSÜ PROJENİN GELECEĞİNDE PİYASANIN BELİRLEYİCİ OLACAĞINI SÖYLEMİŞTİ
Gazetecilerin konuya ilişkin sorunlarını yanıtlayan Yunanistan Hükümet Sözcüsü Yannis İkonomu, Doğu Akdeniz Boru Hattı projesine ilişkin nihai kararda pazarın belirleyici olacağını söylemişti. Yunanistan'ın bu projede üretici olmadığını vurgulayan İkonomu, Yunanistan'ın Doğu Akdeniz boru hattından bağımsız bir şekilde de önemli bir enerji kavşağı olabileceğini savunmuştu.
TÜRKİYE TEPKİSİNİ KOYMUŞTU: BAŞARILI OLAMAYACAK
Doğu Akdeniz'den çıkarılacak gazın Kıbrıs üzerinden Yunanistan'a, oradan da İtalya'ya ulaştırılmasını hedefleyen "EastMed" projesine ilişkin anlaşma, Atina'da Ocak 2020'de düzenlenen bir törenle Yunanistan, İsrail ve GKRY arasında imzalanmıştı.
Dönemin Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Hami Aksoy ise Ankara'nın projeye olan tepkisini "Doğu Akdeniz'de en uzun kıyı şeridine sahip olan Türkiye'yi ve Kıbrıs Adası'nın doğal kaynakları üzerinde eşit haklara sahip olan Kıbrıs Türklerini yok sayan hiçbir proje başarılı olamayacaktır." sözleri ile ifade etmişti.
