Geçtiğimiz hafta Fransa'da gözaltına alınan ve hakkında yasa dışı işlemler, çocuk cinsel istismarı, dolandırıcılık ve otoritelere bilgi vermeyi reddetme gibi suçlamalar bulunan Telegram CEO'su Pavel Durov sertbest kaldı.
Durov'un gözaltına alınmasının arka planında İsrail'in Filistin'e karşı "sansür uygula" baskısını reddetmesinin olduğu bilinirken Durov hakkındaki iddialar da gündemi meşgul etmeye devam ediyor.
MACRON MU DAVET ETTİ?
Le Canard enchaine gazetesi, Telegram'ın kurucusu ve Üst Yöneticisi (CEO) Pavel Durov'u Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'un ülkeye davet ettiği ve Fransa'ya ayak basınca gözaltına alındığını iddia etti.
Resmi temaslarda bulunmak üzere Sırbistan'ın başkenti Belgrad'da bulunan Macron, dün basın mensuplarına yaptığı açıklamada, Fransa'da tutuksuz yargılanma süreci devam eden Telegram'ın kurucusu Durov'a ilişkin değerlendirmede bulundu.
MACRON REDDETTİ
Macron, Fransız gazetesi Le Canard enchaine'nin havalimanına iniş yaptıktan hemen sonra gözaltına alınan Durov'u ülkeye kendisinin davet ettiği yönündeki iddialarını reddetti.
Durov'un Fransa'yı ziyaret edeceğinden "kesinlikle haberi olmadığını" belirten Macron, dolayısıyla onu Elysee Sarayı'nda yemeğe davet ettiğini söylemenin "yanlış" olacağını kaydetti.
Macron ayrıca, Durov'a 2021 yılında Fransız vatandaşlığı verilmesini sağlayan kararı savunarak, bunun "Fransız dilini öğrenen" ve "dünyada etkili" uluslararası isimlere vatandaşlık verilmesine yönelik "stratejinin" bir sonucu olduğunu aktardı.
DUROV'UN VATANDAŞLIKLARI
Öte yandan Durov'un, Fransa, Rusya, Birleşik Arap Emirlikleri ve St. Kitts and Nevis vatandaşlığı bulunuyor. Bu pasaportların Telegram'ı kendini ifade özgürlüğü savunucusu olarak kurup yöneten Pavel Durov'a koruma sağladığı tahmin ediliyor.
Durov geçtiğimiz yıl yaptığı bir paylaşımda Dubai'nin gökdelenleri arasında poz vererek, "Gerçekten özgür olabilmek için özgürlük için her şeyi riske atmaya hazır olmalısınız" ifadelerini kullanmıştı. Durov'un Fransa'da gözaltına alınması bu riskin yakın olduğunu gösteriyor...
BU KADAR VATANDAŞLIĞI NEDEN ALDI?
Durov, 39 yaşında ve görünüşe göre on yıldan uzun bir süre önce başka vatandaşlıklar aramaya başladı. Gerekçe, ona göre Rus sosyal medya platformu VK üzerinde kontrol hakkındaki bir anlaşmazlıktan kaynaklanıyordu.
Rus güvenlik servisleri, Ukrayna'da ülkenin Kremlin yanlısı cumhurbaşkanı Viktor Yanukoviç'in iktidardan düşmesine yardım eden bir protesto hareketiyle bağlantılı sayfaları engellemeye çalışmıştı.
Durov, Federal Güvenlik Servisi'nden (FSB) gelen ve protestolarla bağlantılı grupların kişisel verilerini talep eden belgeler gibi görünen şeyleri çevrimiçi olarak yayınladı.
İlk olarak 1 Nisan'da önce şaka gibi görünen bir şekilde istifa ettikten sonra Durov VK'dan temelli olarak ayrıldı.
Durov, BAE'nin önemli merkezlerinden Dubai'ye oturma vizesi aldı. Ayrıca Karayip ülkesi Saint Kitts ve Nevis pasaportu aldı.
Saint Kitts ve Nevis, zenginler ve diğer ülkelere seyahat için vize gerektiren pasaportları olanlar için vergi cenneti olarak popülerliğini koruyor.
Durov, 2017 yılında bir VK gönderisinde 2013 baharında Saint Kitts ve Nevis pasaportu aldığını ve "Bu, AB ve İngiltere'ye vizesiz seyahat etmeye imkan sağladığı için kullanışlı bir şey" olduğunu söyledi. Karayip ada ülkesine hiç gitmediğini ve gitmeyi planlamadığını da ekleyerek "Bir kişinin Avrupa'dan ayrılmadan pasaport alabileceğini" belitti.
Associated Press'te yer alan habere göre Durov 2017'de tam zamanlı olarak Dubai'de yaşıyordu ve Telegram ofisi Dubai Media City'deydi.
Bloomberg'e röportaj veren Durov, "Burayı seviyorum," demişti. "Çok hızlı gelişiyor, bir start-up gibi." ifadelerini kullanmıştı.
BAE NEDEN VATANDAŞLIK VERDİ?
BAE, o dönem 300 milyon dolar ve 2 bin Bitcoin servete sahip olan Durov'a vatandaşlık verdi. Vatandaşlık yolunun kapalı olduğu BAE'de bu durum çok nadiren görülürken, Durov'a neden vatandaşlık verildiğine ilişkin açıklama yapılmamıştı.
Devlet haber ajansı olan WAM, Durov'a verilen vatandaşlığı halka açık şekilde kabul etti ve Fransa'dan "acil olarak tüm gerekli konsolosluk hizmetlerini sağlamasını" istedi.
BAE'DE NASIL VATANDAŞLIK ALINIR?
Emirlik yasalarına göre, yatırımcılar, doktorlar, uzmanlar ve entelektüeller, ülkedeki yedi hükümdardan biri, bir veliaht prens veya federal hükümet tarafından onaylanırsa vatandaşlığa alınma yoluna konulabilir.
DANIŞMANLIK KONSEYİNE KATILDI
Durov, 2021'de Dubai Veliaht Prensi Şeyh Hamdan bin Muhammed Al Maktoum ile bir toplantıda bir araya gelmişti. O dönemdeki bir WAM raporu, Telegram'ı "küresel olarak Dubai merkezli" ve 20 milyar dolardan fazla değerinde olarak tanımlamıştı. BAE, özellikle Dubai, yıllardır internet ve e-ticaret firmalarını kendine çekmeye çalışıyor. Durov ayrıca Dubai hükümdarı Şeyh Muhammed bin Raşid Al Maktoum'a danışmanlık konseyine katıldı. Aynı yıl, Abu Dabi'nin devlet varlık fonu Mubadala, Telegram'a 75 milyon dolar yatırım yaptı ve bir başka Abu Dabi firması da aynısını yaptı.
FRANSIZ VATANDAŞLIĞI İSE BELİRSİZ
Fransız vatandaşlığı ise daha belirsiz. Durov, 2021'de resmi olarak Fransız vatandaşı oldu ve adı Fransa'nın Resmi Gazetesi'nin 25 Ağustos tarihli vatandaşlık bölümünde yayınlandı.
Mayıs 2022'de Fransızca adını Paul du Rove olarak değiştirdi, bu da bir hükümet kararnamesiyle belirlendi. Durov'un Fransız vatandaşlık sürecinin detayları ise kamu denetiminden gizlenmiştir.
Durov'un yasal olarak ülkede iki ila beş yıl yaşama veya Fransız aile üyelerine sahip olma gibi standart gereksinimleri karşılamadığı görülüyor, ancak "yetenekli yabancılar" için nadir bir vatandaşlık yolundan yararlanmış olduğu değerlendirliyor. Fransız hükümetine göre, bu, "yetenekli eylemleriyle Fransa'nın küresel etkisine ve uluslararası ekonomik ilişkilerinin refahına katkıda bulunan" Fransızca konuşan yabancılar için geçerlidir.
MACRON'DAN DEĞİL BAKANLIKTAN TALEP ETTİ
Durov ve Fransız Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, 2018 yılında bir araya geldi. Toplantıya ilişkin konulan bir Fransız yetkili, Durov'un Fransız vatandaşlığını doğrudan Macron'a değil, Fransız Dışişleri Bakanlığı'na yaptığı bir talep yoluyla istediğini söyledi.
Fransa ve BAE, Abu Dabi'de bir deniz üssü işleten Fransız güçleri ve Leclerc tankları ve Rafale savaş uçaklarını kullanan Emirlik güçleriyle yakın bir askeri ilişki sürdürüyor. Macron ayrıca Abu Dabi hükümdarı Şeyh Muhammed bin Zayed Al Nahyan ile yakın olarak görülüyor.