Noel tatilini geçirmek üzere Florida'ya hareketinden önce Joint Andrews Havalimanında düzenlenen törene katılan Trump, Kongreden kısa süre önce geçen savunma bütçesini imzaladı.
Başkanlığı döneminde her yıl Savunma Bakanlığına (Pentagon) daha fazla bütçe ayırdığını anlatan Trump, bu yılki 738 milyar dolarlık bütçenin bir rekor olduğunu belirtti.
İki F-35 savaş uçağının arasına kurulan sahnede attığı imza ile aynı zamanda ABD Uzay Komutanlığının da kurulduğunu vurgulayan Trump, bunu gerçekleştiren ABD Başkanı olmaktan büyük bir gurur duyduğunu söyledi.
Yasa, Pentagon'a 635 milyar doları temel harcama, 71,5 milyar doları Denizaşırı Muhtemel Operasyonlar fonu, 23,1 milyar doları Enerji Bakanlığı bünyesinde yapılacak savunma ve 8,1 milyar doları diğer savunma harcamaları olmak üzere toplam 738 milyar dolarlık bütçe tahsis ediyor.
Yasayla ABD'nin 100 adet yeni F-35, 150 adet askeri helikopter, 4 adet Virginia sınıfı denizaltı ve bir savaş gemisi temin etmesi ve askeri personele son 10 yılın en büyük zammının verilmesi öngörülüyor.
SAVUNMA BÜTÇESİNDE TÜRKİYE DETAYI
Yasanın Türkiye ile ilgili kısmında, Ankara'nın S-400 hava savunma sistemlerini alım işlemlerine devam ettiği gerekçesiyle Türkiye'ye F-35 uçaklarının teslim edilmemesi öngörülüyor. Aynı zamanda Türkiye'ye ABD'nin Hasımlarıyla Yaptırım Yoluyla Mücadele (CAATSA) Yasası kapsamında yaptırım uygulanması gerektiği belirtiliyor.
Bütçenin, "Ulusal Savunma Stratejisi Kapsamında Modernizasyon Programları" kısmında da Türkiye tarafından sipariş edilen uçakların alımı için 440 milyon dolarlık fon ayrılacağı kaydediliyor. Yasada, Türkiye'nin F-35 programından çıkarılması gerektiği de vurgulanıyor.
Yasa, Pentagon'a, F-35 üretim bantları olan Lot 12, 13 ve 14 kapsamında, Türkiye'nin siparişlerini en üst seviyeye çıkararak üretime sokması ve ABD Hava Kuvvetleri için yapılandırılarak satın alması için ek fon sağlıyor.
RUSYA ORTAKLI TÜRKAKIM'A YAPTIRIM
Yasada, Rus enerji ihracatına katkı sağlayan enerji boru hatlarının inşasında çalışan bazı gemi şirketlerine yaptırım uygulanması şartı da getiriliyor.
Bütçede, "Bu yasanın kanunlaşmasından sonraki 60 ve sonraki her 90 günde Dışişleri Bakanlığı, Hazine Bakanlığına danışarak Kuzey Akımı 2 ve TürkAkım projeleri veya bu projelerin yerine inşa edilecek diğer projelerin inşası için deniz seviyesinden 100 fit ve üzeri derinliğe boru hattı döşeyen gemilerin tespitine ilişkin raporu, ilgili kongre komitelerine sunacaktır." hükmü bulunuyor.
Bu projelere gemi sağlayan yabancı kişi ve kuruluşların da yaptırım için tespit edilmesi gerektiği vurgulanıyor.
GKRY'YE AMBARGOLAR ŞARTLI OLARAK KALDIRILIYOR
Yasada, Türkiye'yi ilgilendiren diğer bir nokta ise Güney Kıbrıs Rum Yönetimine (GKRY) yönelik silah ambargolarının kaldırılması oldu. Yasa, söz konusu ambargoların kaldırılmasını öngörse de Rum kesimine silah satış ve transferlerine sınırlamalar getiriyor.
Buna göre ABD yönetimi, Rum yönetiminin "para aklama denetimleri konusunda ABD ile çalıştığını" ve "Rus askeri gemilerinin adaya bakım ve yakıt ikmali için demirlememesi için gerekli adımları attığını" Kongrenin ilgili komitelerine teyit etmediği sürece ambargolar kaldırılmayacak.
YPG/PKK YARDIMININ MİKTARI BELİRTİLMEDİ
Yasada dikkati çeken diğer bir detay ise Suriye'de "taramadan geçmiş gruplara verilen askeri yardımlara" ilişkin tespitler oldu.
ABD, her yıl savunma bütçesinde "SDG" ismini kullanan YPG/PKK başta olmak üzere bazı gruplara 500 milyon dolar civarında askeri yardım fonu tahsis ediyordu.
Bütçede DEAŞ ile mücadele kapsamında Irak için 645 milyon dolar askeri destek fonu ayrılırken, Suriye kısmında Savunma Bakanının gerekli gördüğü miktar, yardım tipi ve verilecek grubu Kongreye yazılı bildirmesi gerektiği belirtilerek tutar paylaşılmadı.
Söz konusu yasa, Suriye'de Esed rejiminin son 8 yılda işlediği savaş suçlarından sorumlu tutulabilmesine olanak sağlayacak.
Trump'tan Beşşar Esed rejimine yaptırım öngören tasarıya onay
Suriye'de Esed rejiminin işlediği insanlık suçları ve işkence fotoğraflarını sızdıran "Caesar" kod adlı askeri polisin anısına bu isimle anılan yasa, aynı zamanda Esed rejiminin savaş suçlarına yardım eden yabancı paralı savaşçıları da yaptırım kapsamına alıyor.
RUSYA VE İRAN'A DA YAPTIRIM MESAJI
Yasa, "sivil katliamlarının gerçekleşmesini sağlayan" Beşşar Esed de dahil olmak üzere Esed yönetimindeki üst düzey askeri ve sivil yetkililerin yanı sıra, Rusya ve İran kaynaklı yabancı paralı savaşçıların yaptırıma tabi tutulmasının önünü açıyor.
Aynı kapsamda Suriye Merkez Bankası ile Esed rejiminin diğer finansal kaynaklarının ve bunlarla iş yapan diğer yabancı kişi ve kuruluşların da yaptırım kapsamına alınması öngörülüyor.
Esed rejimine destek verdiği belirtilen Rusya ile İran'a da çok sayıda atıfın yapıldığı yasada, bu iki ülkenin Esed rejimine sağladığı desteğin artık yaptırım kapsamına girebileceğine işaret ediliyor.
POMPEO'DAN CAESAR YASASI AÇIKLAMASI
Öte yandan konuyla ilgili yazılı açıklama yapan ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, "Bugün Başkan Trump, attığı imzayla, Beşşar Esed ve rejiminin Suriye'de gerçekleştirdiği katliamlardan sorumlu tutulabilmesi için önemli bir adım attı." ifadesini kullandı.
Pompeo, söz konusu yasa ile sadece Esed rejimine değil, aynı zamanda rejimle iş birliği yapan diğer unsurlara da açık bir mesaj gönderdiklerini vurguladı.
