ABD Başkanı Joe Biden, İsrail'in, kalıcı ateşkes ve tüm rehinelerin serbest bırakılmasına ilişkin 3 aşamalı yeni bir ateşkes önerisi sunduğunu açıklayarak, "Bu savaşın bitme zamanı geldi." dedi.
Biden, Beyaz Saray'da düzenlediği basın toplantısında, Gazze'deki son duruma ve ateşkes müzakereleriyle ilgili İsrail'in yaptığı yeni öneriye ilişkin açıklamalarda bulundu.
İsrail'in, 3 aşamadan oluşan yeni bir ateşkes önerisi sunduğunu belirten Biden, ilk aşamada 6 haftalık ateşkes sürecinde İsrail'in Gazze'deki yerleşim yerlerinden çekilmeyi ve tarafların elindeki rehinelerin bir bölümünün serbest bırakılmasını öngördüğünü bildirdi.
"Yeni taslak 3 aşamadan oluşuyor ve ilk aşama 6 haftalık; İsrail güçlerinin Gazze'deki yerleşim yerlerinden tam olarak geri çekilmesini içeriyor." diyen Biden, bu süreçte Hamas'ın elindeki öncelikle yaşlıların ve kadınların bulunduğu bir grup rehinenin, buna mukabil İsrail hapishanelerindeki Filistinlilerin bir bölümünün de serbest bırakılmasının beklendiğini söyledi.
ABD Başkanı, bu ilk aşamada Gazze'ye insani yardımların günlük 600 tır seviyesine çıkarılmasının da öngörüldüğünü kaydetti.
İSRAİL İLE HAMAS KALICI ATEŞKES İÇİN MÜZAKERELER YAPACAK
Hamas'a Katar üzerinden iletilen öneriye ilişkin Biden, "Bu 6 haftalık ilk aşamada İsrail ile Hamas, ikinci aşamaya yani çatışmaların kalıcı olarak sonlandırılması sürecine geçişle ilgili müzakereleri yürütecek. İkinci aşamada, erkek askerler dahil kalan tüm canlı rehineler serbest bırakılacak, İsrail Gazze'den çekilecek, (ilk aşamadaki) geçici ateşkes kalıcı olarak çatışmaların sonlandırılmasına dönüşecek." diye konuştu.
Biden, taraflar arasındaki müzakere sürecinin 6 haftadan uzun sürmesi durumunda, müzakereler sürdükçe geçici ateşkesin de devam edeceğini belirtti.
İkinci aşamada tarafların tüm başlıklarda anlaşmaya varması ve ateşkesin kalıcı hale gelmesi durumunda üçüncü aşamaya geçileceğini kaydeden Biden, bu son aşamada Gazze'nin yeniden inşa sürecinin gündeme geleceğini ve tarafların elinde kalan ölü rehinelerin teslim edileceğini aktardı.
"BU SAVAŞIN BİTME ZAMANI GELDİ"
Ateşkes önerisinin hem İsrail hem de Hamas tarafından kabul edilmesini beklediğini belirten Biden, "Bu savaşın bitme zamanı geldi. Yeni bir aşamaya geçme zamanı geldi." dedi.
Konuşmasında İsrail'de bazı kesimlerin Gazze'de ateşkes konusuna sıcak bakmadığını bildiğini ifade eden Biden, bu anlaşmanın İsrail'in güvenliği için önemli bir fırsat olduğunu ve bunun iyi kullanılması gerektiğini vurguladı.
İSRAİL'E "BU FIRSATI KAYBEDEMEYİZ" ÇAĞRISI
İsrail yönetimine de seslenen Biden, "İsrail'in liderlerine bu anlaşmanın yanında durmaları çağrısını yapıyorum. Ömür boyu İsrail'e bağlılığı olan ve savaş zamanı İsrail'e giden tek Başkan olarak söylüyorum: Bir adım geri çekilip eğer bu şans kaybedilirse ne olur diye düşünmenizi istiyorum. Bu fırsatı kaybedemeyiz." yorumunu yaptı.
Biden, İsrail'in "sonsuz savaş" ya da "mutlak zafer" gibi bir yaklaşımla kendi güvenliğini sağlayamayacağını, bunun yerine içinde Filistinlilerin de olacağı daha kapsamlı bir planla hareket etmesi gerektiğini vurguladı.
Hamas'ın artık İsrail'e yönelik "7 Ekim benzeri büyük bir saldırı yapacak kabiliyetinin kalmadığını" ifade eden Biden, bunun İsrail'in ana hedeflerinden biri olduğunu hatırlattı.
Gazze'deki "çatışmalarda" çok fazla sayıda masum Filistinli sivilin öldürüldüğüne ve bunların içinde ciddi sayıda çocuğun da bulunduğuna işaret eden Biden, İsrail'in geçen hafta sonu Refah'taki çadır kampına düzenlediği saldırının ardından ortaya çıkan görüntülerin çok üzücü olduğunu da sözlerine ekledi.
NETANYAHU'NUN İKTİDARINI KURTARMAK İÇİN
İsrail'le Gazze üzerine planlar yapan Biden'ın Netanyahu'nun iktidarını kurtarmak için rehineleri öne sürmesi ise manidar bir detay olarak kayıtlara geçti.
Bilindiği üzere İsrail'in birçok ilinde Netanyahu yönetiminin istifası ve rehinelerin kurtarılması için protestolar sürüyor.
HAMAS'TAN AÇIKLAMA
Hamas'tan ABD Başkanı Biden'ın yaptığı 'ateşkes' teklifisine yanıt geldi. Hamas'tan yapılan açıklamada "Biden'ın (Gazze'de) kalıcı ateşkes, işgal güçlerinin çekilmesi, yeniden inşa ve esirlerin değişimini içeren önerilerine olumlu bakıyoruz" ifadelerine yer verildi.
"ATEŞKES VE GAZZE'DEN İSRAİL'İN ÇEKİLMESİNE YÖNELİK HER TEKLİFE OLUMLU YAKLAŞIYORUZ"
"ABD'nin tutumu ve savaşın sona ermesi gerektiğine dair uluslararası kanaat, halkımızın kararlılığının sonucudur" diyen Hamas yetkilileri "Kalıcı ateşkese ve Gazze'den düşmanın tamamen çekilmesine dayalı her türlü öneriye olumlu yaklaşacağımızı vurguluyoruz" şeklinde konuştu.
SUUDİ ARABİSTAN İLE GÖRÜŞME
Suudi Arabistan Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamaya göre, Bin Ferhan ile ABD Dışişleri Bakanı Blinken telefonda görüştü.
Bakanlar, "Gazze Şeridi'nde derhal ateşkes sağlanması, yürütülen müzakereler çerçevesinde bir esir takası anlaşması üzerinde anlaşmaya varılması çabalarını" değerlendirdi.
Suudi Dışişleri Bakanı Bin Ferhan, "Gazze'de acil ateşkes sağlanması, İsrail güçlerinin tamamen geri çekilmesi, İsrail'in geriliminden etkilenen sivillere acil insani yardım sağlanması ve İsrail'in yerinden ettiği Filistinlilerin güvenli bir şekilde evlerine geri dönmesini amaçlayan tüm çabalara desteğini" ifade etti.
Bin Ferhan, "kalıcı ateşkes sağlayan ve Gazze'deki Filistin halkının acılarına son veren her önerinin ciddiyetle ele alınmasının gerekliliğini" vurguladı.
ABD Dışişleri Bakanı Blinken da Biden'ın açıkladığı Gazze'de ateşkes önerisinin ayrıntılarına değindi.
FİLİSTİN'DEN AÇIKLAMA
Filistin Ulusal Girişim Hareketi Genel Sekreteri Mustafa el-Bergusi, Biden'ın İsrail'in Gazze'de ateşkes önerisini duyurmasını, savaşın hedeflerine ulaşmadaki "başarısızlığın" kabulü olarak değerlendirdi.
Bergusi, Biden'ın öneriyi duyurmasının ardından yaptığı yazılı açıklamada, "Biden'ın açıkladığı İsrail-ABD önerisi, İsrail saldırganlığının etnik temizlik, direnişin kökünü kazıma, Gazze Şeridi üzerinde kontrol kurma ve rehineleri zorla kurtarma hedeflerinin başarısızlığının kabulünü temsil ediyor." ifadelerini kullandı.
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun, ateşkes müzakerelerindeki manevralarına karşı dikkatli olunması uyarısı yapan Bergusi, "savaşın tamamen sona erdirilmesi, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nden çekilmesi ve yok ettiği her şeyi yeniden inşa etmesi konularında ısrarcı olunması gerektiğini" vurguladı.
Bergusi, şu değerlendirmelerde bulundu:
"Şimdi yapılması gereken Batı Şeria ile Gazze Şeridi'nin birliğini sağlamak, İsrail'in planlarını engellemek ve özgür demokratik seçimlere hazırlanmak için birleşik bir Filistin ulusal liderliğinin ve geçici bir ulusal uzlaşma hükümetinin oluşturulmasıdır."
NETANYAHU SESSİZLİĞİNİ BOZDU
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, Gazze Şeridi'nde tüm hedefleri gerçekleşinceye kadar savaşın devam etmesinde ısrarcı olduğunu belirtti.
İsrail Başbakanlığından yapılan açıklamada, Netanyahu'nun, Gazze Şeridi'ne yönelik saldırılar ve esirlerin durumuna ilişkin değenlendirmelerine yer verildi.
Netanyahu'nun, "tüm hedeflere ulaşılıncaya kadar Gazze Şeridi'ndeki savaşın sürdürülmesinde ısrarcı olacağı" ifade edildi.
Açıklamada, Netanyahu'nun, Gazze'deki esirlerin en kısa sürede geri getirilmesi için müzakere heyetine genel hatların sunulması talimatı verdiğine dikkat çekilerek, şöyle devam edildi: "Başbakan, müzakere heyetine Gazze'deki esirlerin mümkün olan en kısa sürede geri dönüşüne ilişkin genel hatları sunması talimatını verirken, tüm esirlerin geri dönüşü ve Hamas'ın askeri ve idari açıdan ortadan kaldırılması da dahil olmak üzere savaşın tüm hedeflerine ulaşılıncaya kadar sona ermeyeceği konusunda ısrar ediyor."
Açıklamada, hükümetin esirlerin bir an önce geri getirilmesi konusunda tam birlik içinde olduğu ve bu hedefe ulaşmak için çalıştığına işaret edilerek, "İsrail'in önerdiği kesin hatlar, ilkelerimizi koruyacak şekilde bir aşamadan diğerine koşullu geçişe izin veriyor." ifadeleri kullanıldı.
"BİDEN'IN ÇAĞRINA KULAK VERİN"
İsrail'in muhalefet parti lideri Yair Lapid ise Başbakan Binyamin Netanyahu'yu ABD Başkanı Joe Biden'ın ateşkes çağrısına kulak vermeye çağırdı.
Yair Lapid bugün yaptığı açıklamada, "İsrail hükümeti Başkan Biden'ın önemli konuşmasını görmezden gelemez. Masada bir anlaşma var ve bu anlaşma yapılmalı" ifadelerini kullandı.
Lapid ayrıca, İsrail Kamu Güvenliği Bakanı Itamar Ben-Gvir ve İsrail Maliye Bakanı Bezalel Smotrich'e dikkat çekerek, "Hükümetten ayrılırlarsa, Netanyahu'ya rehine serbest bırakma anlaşması için bizden bir güvenlik ağı olduğunu hatırlatırım" dedi.
KONGRE'DEN NETANYAHU'YA DAVETİYE
Öte yandan ABD Kongresi'nin dört lideri Netanyahu'ya Kongrenin ortak oturumunda konuşma yapması için bir davetiye gönderdi.