İki haftadır devam eden bankacılık krizinde ABD ve Avrupa'da doğrudan finansman, piyasa değerindeki erime, banka kurtarmaları için kamunun ayırdığı kaynaklar ve bankaların kendi aralarındaki fonlamalar da eklenince fatura trilyon doları buldu.
KRİZİN FATURASI ÇOK AĞIR
ABD'de SVB ile başlayan Avrupa'da Credit Suisse ile devam eden ve beraberinde onlarca bankayı zor duruma düşüren bankacılık krizinin faturası çok ağır oldu.
Piyasa değerlerindeki kayıp, bankalara doğrudan yapılan destekler, açılan krediler, silinen tahviller ve bankaların birbirlerini korumak için ayırdığı kaynakları da katınca fatura trilyon dolara kadar dayanıyor.
DOĞRUDAN 400 MİLYAR DOLAR
Sadece ABD'de bankacılık sektörüne şimdiye kadar 400 milyar dolardan fazla doğrudan destek aktarıldı. Buna ilave olarak bankalar birbirlerini kurtarmak için de adımlar attı. ABD'de 11 büyük banka krizin salgın gibi büyümesini engellemek için First Republic Bank'a kaynak aktardı. Hatta SVB krizinde HSBC İngiltere operasyonlarını kurtarmak için 2 milyar dolarlık bir taahhüdün altına girdi.
BİR AYLIK DÜŞÜŞ 460 MİLYAR DOLAR
Hissesi yüzde 60'lara varan oranda düşüş yaşayan krizdeki Credit Suisse gibi diğer bankaların piyasa değerlerinde de ciddi kayıplar oldu. ABD, Avrupa ve Japon bankaları mart ayında şimdiye kadar yaklaşık 460 milyar dolar piyasa değeri kaybetti. Tüm bu desteklere rağmen bankacılık sisteminin sorunları tamamıyla çözülmemiş olabilir. Silicon Valley Bank sonrası bankalarda müşteri mevduatlarının sadece ABD'de yüzde 6'ya varan oranlarda düşeceği tahmin ediliyor.
Silicon Valley Bank ve Signature Bank'taki tüm mevduatlar garanti altına alınırken, ABD Merkez Bankası 140 milyar dolar ayırdı. Sadece ABD'de şimdiye kadar 400 milyar dolardan fazla doğrudan destek verildi.
İsviçre Merkez Bankası'nın Credit Suisse'e acil durum kredisi şeklinde sunduğu 54 milyar dolar ve İsviçre devleti tarafından UBS'e garanti edilen olası kayıplara karşı 225 milyar dolar bulunuyor. Bankalar geçtiğimiz günlerde Fed'den yaklaşık 153 milyar dolar borç alarak 2008 krizi sırasında kırılan 112 milyar dolarlık rekoru geçti.
PİYASA DEĞERİ TOPLAMDA 460 MİLYAR DOLAR DÜŞTÜ
Bankalar ayrıca, Fed'in daha fazla bankanın batmasını önlemek amacıyla hafta başında oluşturduğu yeni acil kredi programından yaklaşık 12 milyar dolarlık kredi çekti. Fed'in finansal sisteme verdiği toplam 318 milyar dolar, küresel finansal kriz sırasında verilenin yaklaşık yarısı. Sabah'ta yer alan habere göre, küresel bankaların piyasa değeri toplamda 460 milyar dolar düştü. ABD, Avrupa ve Japonya'daki bankacılık hisselerinde ortalama kayıp yüzde 15'i geçti.
Bankacılık sektörü de milyarlarca dolar para aktardı. JPMorgan Chase, Bank of America ve Citigroup'un da içinde olduğu 11 banka, First Republic Bank'a güveni artırmayı amaçlayan 30 milyar dolarlık nakit akışı sağladı.
HSBC'nin, pazar günü 1 sterline satın aldığı SVB'nin İngiltere işine 2 milyar dolardan fazla taahhütte bulundu.
UBS ile Credit Suisse arasındaki anlaşmada, 17.3 milyar dolar sermaye benzeri borçlanma aracı olan ek tier 1 (AT1) tahvili silindi. Avrupa'da AT-1 tahvil piyasasının büyüklüğü 250 milyar euro.
DURUM İSTİKRAR KAZANIYOR
ABD Hazine Bakanı Janet Yellen, bankacılık sistemindeki durumun istikrar kazandığını belirterek, attıkları adımların başka bankaların iflas riskini azalttığını ifade etti. Yellen, ABD hükümetinin gerekirse güçlü aksiyonlar alabileceği mesajını da verdi. Yellen, "Müdahalemiz ABD bankacılık sistemini korumaya yönelikti. Küçük ölçekli bankalardan da yayılma riski oluşturan mevduat çıkışı olması durumunda hükümet benzer adımları atabilir" değerlendirmesini yaptı. Yellen, "Durum istikrar kazanıyor ve ABD bankacılık sistemi sağlam kalmaya devam ediyor. Fed tesisi ve iskonto penceresi kredileri, bankacılık sistemine likidite sağlamayı amaçlandığı şekilde gerçekleştiriyor" ifadesini kullandı.