Almanya'da yapılan genel seçimlerde Sosyal Demokrat Parti (SPD) oyların yüzde 25,7'sini alarak birinci oldu.
Federal Seçim Kurulu, 20. Dönem Federal Meclisin oluşması için yapılan genel seçimlerin geçici resmi sonuçlarını açıkladı.
Maliye Bakanı Olaf Scholz'u başbakan adayı gösteren SPD genel seçimlerde oyların yüzde 25,7'sini aldı.
2017 seçimlerine göre oyunu 5,2 puan artıran SPD, 2002'den sonra ilk kez sandıktan birinci parti çıktı.
Hristiyan Demokrat Birlik Partisi (CDU) Genel Başkanı Armin Laschet'i başbakan adayı gösteren Hristiyan Birlik (CDU/CSU) partileri ise yüzde 24,1'lik oy oranıyla ikinci sırada yer aldı.
CDU ve Bavyera eyaletinde teşkilatlanmış kardeş parti konumundaki Hristiyan Sosyal Birlik Partisi'nden (CSU) oluşan CDU/CSU'nun oy oranı 2017'deki seçimlere göre 8,9 puan azaldı.
CDU/CSU, İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra yapılan genel seçimlerde en düşük oy oranını almış oldu.
Yeşiller Partisi oy oranını 4 yıl önceki seçimlere göre 5,8 puan arttırarak 14,8 ile üçüncü olurken oy oranını 0,7 puan yükselten Hür Demokrat Parti (FDP) yüzde 11,5 ile dördüncü sırada yer aldı.
Yeşiller Partisi, şimdiye kadarki genel seçimlerde en yüksek oy oranını yakaladı.
Göçmen ve İslam karşıtı Almanya için Alternatif (AfD) partisi ise 2017'ye göre oy oranında 2,3 puan düşüş yaşayarak 10,3 ile beşinci parti oldu.
Sol Parti de bir önceki seçimlere göre 4,3 puan oy kaybederek 4,9 ile altıncı parti çıktı.
Yüzde 5'lik seçim barajını geçememesine rağmen en az 3 bölgeden milletvekili çıkaran Sol Parti Alman Seçim Yasası'na göre elde ettiği oy oranında milletvekili kazandı ve gelecek yasama döneminde mecliste grup olarak temsil edilecek.
Geçici resmi sonuçlara göre meclisteki milletvekili dağılımı şu şekilde oldu:
SPD 206, CDU/CSU 196, Yeşiller 118, FDP 92, AfD 83, Sol Parti 39.
Ayrıca Danimarkalı azınlığın kurduğu ve özel düzenlemeyle seçim barajından muaf tutulan Güney Schleswig Seçmen Birliği (SSW) de 1 milletvekili ile mecliste yer alacak.
KOALİSYON PAZARLIKLARI NE KADAR SÜRECEK VE KİMLER KİMLERLE KOALİSYON YAPABİLİR?
Başbakan Merkel'in koalisyon kurulana kadar görevde kalacak, koalisyon müzakerelerinin de Noel'e kadar uzayabileceği belirtiliyor. Ülkenin en büyük iki partisi Sosyal Demokrat Parti (SPD) ve Hristiyan Birlik partilerinin (CDU/CSU) "büyük koalisyon" kurmaması halinde, yeni hükümet için en az üç partinin bir araya gelmesi gerekecek. Tüm partiler, aşırı sağcı ve Avrupa Birliği karşıtı Almanya İçin Alternatif (AfD) Partisi'yle birlikte çalışmayacaklarını açıkladı.
PARTİ RENKLERİNE GÖRE OLUŞABİLECEK 3'LÜ KOALİSYONLAR
Seçimlerin ardından oluşan tabloda, 3 seçenekli koalisyon ihtimali bulunuyor.
TRAFİK LAMBASI KOALİSYONUNU
Mecliste en fazla milletvekili sayısına sahip SPD'nin öncelikle "trafik lambası koalisyonunu" için Yeşiller ve FDP ile üç partili hükümet kurmak amacıyla görüşmeler yapması bekleniyor.
SPD ve Yeşillerin liderleri, seçim programındaki ortak noktalardan dolayı bu ortaklığa sıcak bakıyor.
Ancak FDP kurmayları, vergi, finans ve iklim politikalarında SPD ve Yeşiller ile aralarında büyük farklılıkların bulunduğuna dikkati çekiyor.
BÜYÜK KOALİSYON
2002'deki seçimlerden sonra ilk kez CDU/CSU'dan fazla oy alan SPD'nin liderliğinde kurulabilecek bir diğer koalisyon seçeneği ise "büyük koalisyon" olarak adlandırılan SPD-CDU/CSU koalisyonu.
8 yıldan beri koalisyon ortağı olarak hükümette bulunan bu iki partinin yeniden hükümet kurmasını iki partinin yöneticileri de istemiyor. Bu seçeneğin ancak diğer ihtimaller mümkün olmadığında gündeme gelmesi bekleniyor.
JAMAİKA KOALİSYONU
Diğer bir seçenek ise partilerin renklerinin (siyah-yeşil-sarı) Jamaika bayrağını çağrıştırmasından dolayı CDU/CSU, Yeşiller ve FDP'nin oluşturacağı "Jamaika koalisyonunun" kurulması.
Bu partilerin kuracağı üçlü koalisyon ihtimali ise çok uzak görünmüyor, zira FDP Lideri Christian Lindner, katıldığı televizyon programında Jamaika koalisyonunu tercih ettiğini belirtmişti.
2017'deki seçimlerin ardından CDU/CSU, Yeşiller ve FDP arasında koalisyon görüşmeleri yapılmış, ancak FDP lideri son anda "Yanlış yönetmektense, yönetmemek daha iyi" ifadesini kullanarak, söz konusu koalisyon görüşmelerinden çekilmişti.
4 yıl önce iktidara gelme şansını bu şekilde yitiren Lindner, bu fırsatı bir kez daha kaçırmak istemiyor.
Başbakanlığı SPD'ye kaptırmak istemeyen CDU/CSU yöneticileri de bu seçeneğe sıcak bakıyor.
Hristiyan Sosyal Birlik Partisi (CSU) Genel Başkanı Markus Söder ise Laschet yönetiminde "mantık ittifakı" kurmak istediklerini belirterek, "Jamaika koalisyon fikrine kesinlikle inanıyoruz." değerlendirmesinde bulundu.
FDP EN KİLİT PARTİ
Almanya'daki seçimlerin ardından oluşan tabloda kilit parti konumuna gelen FDP, koalisyon görüşmelerinden mümkün olan en iyi sonucu çıkarmak ve pazarlık payını artırmak için tüm demokratik partilerle görüşeceğini açıkladı.
FDP Meclis Grubu Başkan Yardımcısı ve partinin yönetim kurulu üyesi Michael Theurer, Alman Haber Ajansı'na yaptığı açıklamada, koalisyon müzakerelerinde "tamamen özgür" olduklarını ve SPD ile görüşmeler yapmayı önceden dışlamadıklarını belirtti.
Theurer, CDU/CSU ile finans ve ekonomik konulardaki yakınlığından dolayı Jamaika koalisyonunu tercih ettiklerini ifade ederek, ancak bunun hiçbir şey yapmadan oluşacak bir şey olmadığını kaydetti.
Almanya'da üç ayrı partinin hükümet oluşturması yakın tarihte olağan bir durum değil. En son 1950'li yıllarda CDU'lu başbakan Konrad Adenauer döneminde ikiden fazla partiyle hükümet kurulmuştu. 1960'lı yıllardan sonra iki partinin bulunduğu hükümetler Almanya'yı yönetti.
Geçmişte Almanya'da mecliste en fazla milletvekiline sahip partinin, başbakanı belirlemediği dönemler de oldu.
1969 yılında SPD, mecliste CDU/CSU'dan daha az milletvekiline sahip olmasına rağmen FDP ile hükümeti kurmuş ve Willy Brandt başbakan olmuştu. Aynı şekilde Helmut Schmidt başkanlığında 1976 ve 1980'de SPD-FDP koalisyonları kurulmuştu.
KOALİSYON ŞEKLİ CUMHURBAŞKANI SEÇİMİNİ DE ETKİLEYEBİLİR
Öte yandan Almanya'da gelecek yıl görev süresi sona erecek Cumhurbaşkanı Frank Walter Steinmeier'in bir kez daha seçilmesinde, kurulacak hükümetin etkili olması bekleniyor.
Buna göre SPD'nin liderliğinde bir hükümet kurulması durumunda, Steinmeier'in bir kez daha seçilme ihtimali yüksek olacak.
Ancak CDU/CSU'nun liderliğinde Yeşiller ve FDP ile hükümet kurulması halinde bu makamın, Yeşiller Partisinden bir kadın siyasetçiye verilmesi, Berlin'de konuşulanlar arasında yer alıyor.
Almanya'da uzmanlar yeni hükümetin kurulmasının aylar süreceğini ifade ediyor. 2017'de yeni hükümetin kurulması yaklaşık 6 ay sürmüştü. Yeni hükümet kurulana kadar mevcut hükümet, Başbakan Angela Merkel liderliğinde görevde kalacak.
ALMANYA'DA GENÇLER KİME OY VERDİ?
30 yaş altı seçmenlerde iki parti öne çıktı.
Yeşiller Partisi (GRN) ve Hür Demokrat Parti (FDP) gençlerin oylarının yüzde 40'tan fazlasını almış görünüyor.
Hür Demokrat ve Yeşiller, seçim sonrası gelecek koalisyon görüşmelerinde en çok söz sahibi olacak partiler olarak öne çıkıyor.
Sosyal Demokratların genç oylarında yeterince başarılı olmaması ise bazı kesimler tarafından şaşırtıcı olarak değerlendiriliyor.