Suriye'de muhaliflerin başkent Şam'ı ele geçirmesinin ardından Rusya'nın başkenti Moskova'ya kaçan devrik Başkan Beşar Esad'ın ülkeden nasıl ayrıldığına yönelik sorular devam ediyor.
Esad'ı Hizbullah'ın kaçırdığı ve Rus uçağı ile Lazkiye'den Moskova'ya uçtuğuna yönelik iddialar ortaya atılmıştı. Takvim.com.tr devrik diktatörün Rusya'ya kaçış rotasının izini sürmeye devam ediyor. İşte, muhalifler Şam'a yürürken Esad'ın adım adım Moskova'ya kaçışı…
ADIM ADIM ESAD'IN RUSYA'YA KAÇIŞI
Peki, Esad Rusya'ya nasıl kaçtı?
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergey Ryabkov, salı günü yayımlanan bir röportajında Esad'ın Rusya'ya en güvenli şekilde götürüldüğünü söyledi. Ryabkov NBC'ye verdiği demeçte Esad için "Güvende ve bu Rusya'nın böylesi olağanüstü bir durumda gerektiği gibi hareket ettiğini gösteriyor" dedi. Ryabkov "ne olduğu ve nasıl çözüldüğü konusunda" ayrıntılı bilgi vermeyeceğini de belirtti.
MOSKOVA'DAN ESAD'A ŞARTLI TEKLİF
Şarku'l Avsat ise Esad'ın devrildiği gece neler yaptığını yazdı. İddiaya göre Moskova, muhalefete direnmeme taahhüdü karşılığında Esad'a güvenli bir çıkış teklif etti.
Muhalifler adım adım Şam'a ilerlerken Esad'ın hızlı bir karar vermek zorunda kaldığını belirten Şark'ul Avsat, Rus karar alma çevrelerine yakın bir danışman olan Rami al-Shaer'ın "Ülkenin sonuçları felaket olacak yıkıcı bir mezhep savaşına sürüklenmemesini sağlayacak güvenli bir çıkış ayarlamak için Moskova'da hızla karar alındı" şeklindeki sözlerini aktardı.
RUSYA'YA BİLGİ GELDİ
Moskova'nın elinde muhaliflerin geniş çaplı bir saldırıya hazırlandığına yönelik bilgi olduğu belirtilirken Rami al-Shaer, "Moskova'nın geniş çaplı bir saldırı hazırlığına ilişkin elindeki verilerin, birden fazla eksende saldırının başlamasından 48 saat önce acil harekete geçmesine neden olduğunu ve (özel kanallar) aracılığıyla Suriye makamlarının (silahlı gruplara ait güçlerin Halep'e ve oradan da diğer Suriye şehirlerine doğru ilerleyeceği konusunda) bilgilendirildiğini" belirtti.
MOSKOVA DEVRİMİN GELDİĞİNİ GÖRDÜ
Moskova'nın elindeki istihbarat verileri, meselenin sadece grupların saldırıya hazırlık derecesiyle ilgili olmadığını, aynı zamanda bu hamleye yönelik yaygın bir halk desteği olduğunu doğruluyordu ve bu verilere göre geniş çaplı bir ilerleme gerçekleşecek olduğunda Suriyelilerin yaklaşık %80'i bunu güçlü bir şekilde destekleyecekti.
ESAD İLE DOĞRUDAN TEMASA GEÇTİLER
Koşulların Rusya'daki karar alma merkezini iç savaşı engellemeye yönelik bir karar almaya sevk ettiği belirtildi. Esad ile doğrudan temasa geçilerek kendisine 'tüm verilerin ülkenin büyük bir felakete doğru gittiğini gösterdiği ve diyaloğa dayalı bir çözüm için zemin hazırlayacak acil bir girişim başlatılması sürecinin hızlandırılması gerektiği' bildirildi. Fakat Rami al-Shaer'in belirttiğine göre Esad, olması gerektiği kadar hızlı yanıt vermedi.
MOSKOVA'DAN ESAD'A EMİR: BİRLİKLERİ ÇEK, ÇATIŞMAYA GİRME
Moskova'nın muhaliflerin hızlı ilerleyişinin ardından Esad'ın "orduya birliklerden çekilme ve askeri bir çatışmaya girmeme emri vermesini" istediği belirtildi.
TÜRKİYE-MOSKOVA-İRAN KOORDİNASYONU
Bu talebin "Türk ve İran taraflarıyla koordine edildiği" vurgulandı.
İran'ın da söz konusu senaryoyu kabul etmesi gerektiğinin bildirildiği belirtildi. Özellikle Humus çevresindeki kuşatma sıkılaşırken Suriye'deki işlerin kontrolden çıktığı belirtildi.
DOHA'DA ASTANA TOPLANTISI
Rami al-Shaer "Astana grubu üçlü toplantısının Doha'da bakanlar düzeyinde düzenlenmesine yönelik hazırlıkların hızlandığı bir dönemdi. Bu aşamada Esad ile temas kuruldu ve ona ve ailesinin tüm üyelerine güvenli çıkış garantileri verildi. Direniş göstermemesi, askeri birliklere talimat vermesi ve görevinden çekildiğini açıklayan bir bildiri yayımlaması gerektiğinin altı çizildi." ifadelerini kullandı.
ESAD BİRKAÇ SAAT SONRA DÖNDÜ
El Şaer, "Esad'ın onayı teklifi aldıktan birkaç saat sonra geldi, ancak bu saatler sahadaki gelişmelerle doluydu" dedi. Savunma Bakanı'nın orduya ve güvenlik birimlerine direnmemeleri yönünde emir verdiğini, subay ve askerlere evlerinde kalmaları, askeri üniformalarını çıkarmaları ve sivil kıyafetlerini giymeleri talimatı verdiğini açıkladı.
UÇAĞIN VERİCİLERİ KAPATILDI
Habere göre kaçışı Rus istihbarat ajansları organize etti. Kaynaklardan ikisi, Esad'ın "Rusya'nın Suriye'deki hava üssü [Hmeymim] üzerinden" uçakla ayrıldığını ileri sürdü. Bir kaynak da, takip edilmemesi için bu sırada uçağın sinyal vericilerinin (transponder) kapatıldığını iddia etti. Silahlı grupların, Esad'ın gitmesinden sadece saatler sonra Şam'a girdiği belirtildi.
MEZHEP ÇATIŞMASI MI ÖNLENDİ?
Rejimin düşmesinden bir gece önce Doha'da yapılan görüşmelerde Astana Grubunun ortaya çıkan yeni durumda Suriye'ye yardımcı olmak için oynayabileceği rol üzerinde durulduğu belirtilirken El Şaer bu hamleler sayesinde "Suriye'nin mezhepsel bir çatışmaya ve geniş çaplı bir iç savaşa sürüklenmesinin önlendiğini" söyledi.
Esad'ın Moskova'ya sığınmasının burada tamamen kalacağı anlamına gelmediğini belirten El Şaer, "Rusya için önemli olan, ülkenin uzun süre devam edebilecek ve ülkeyi sarsacak yıkıcı bir çatışmadan kaçınılmış olmasıdır" dedi.
MOSKOVA'DAN İLTİCA MESAJI: SIĞINMA HAKKI BURADA KALACAĞI ANLAMINA GELMİYOR
Moskova'nın, Esad ve ailesine sığınma hakkı verilmesinin, Suriye halkının büyük bir kısmını rahatsız edebileceğinin farkında olduğunu söyledi ancak "Suriye'deki değişikliklerle birlikte, yavaşça daha istikrarlı bir duruma geçilmesiyle, Suriyelilerin bu kararın gerekçelerini anlayacaklarına inanıyoruz. Esad'a şu anda verilen sığınma hakkının, onun Moskova'da kalacağı anlamına gelmediğini" de belirtti.
Rami al-Shaer, Beşar Esad'a sığınma hakkı verilmesi kararının, doğrudan yapılan bir görüşme sonucu alındığını belirtti. Esad'a ve ailesine güvenli bir çıkış garantisi verildi. Al-Shaer, sığınma teklifinin Esad'ı yargıdan koruma amacı taşımadığını, aksine Suriye'deki kan dökülmesini durdurmak için acil bir çözüm olduğunu ifade etti.