BM Genel Sekreteri Guterres, Suriye'deki gelişmelere ilişkin basın mensuplarına açıklama yaptı. Açıklamasında, Suriye'de işlenen suçlarla ilgili hesap verme zorunluluğunun yerine getirilmesi için tüm uluslararası mekanizmalara destek sağlanması gerektiğini belirtti.
"SURİYE'DE BİR UMUT IŞIĞI VAR"
"Orta Doğu, birçok yangınla kavrulurken bugün Suriye'de bir umut ışığı var. Bu ışığın sönmesine izin verilmemeli. Suriye halkı, tarihin ve fırsatların kesiştiği bir dönüm noktasında duruyor. Bu fırsat kaçırılmamalı." diyen Guterres, Suriye'de yaklaşık 50 yıldır süren diktatörlük rejiminin sona ermesinin büyük umutlar doğurduğunu söyledi. Suriye halkının umudunu paylaştıklarını ve onlarla dayanışma içinde olduklarını belirten Guterres, mevcut dönemin Suriye halkının uzun zamandır talep ettikleri isteklerini yerine getirmeleri için bir şans olduğunu vurguladı.
POLİTİK GEÇİŞ SÜRECİ UYARISI
Bununla birlikte, mevcut durumun dikkatli bir şekilde yönetilmemesi halinde elde edilen ilerlemenin kaybolma riski bulunduğuna dikkat çeken Guterres, "Siyasi geçiş süreci Suriyeliler tarafından tüm Suriyeliler için gerçekleştirilmelidir." ifadesini kullandı. Ayrıca, bu sürecin "kapsayıcı, güvenilir ve barışçıl" olması gerektiğini vurguladı.
SİVİLLERİN KORUNMASI ÖNCELİKLİ HEDEF
BM'nin bu süreci kolaylaştırmaya odaklandığını, BM Suriye Özel Temsilcisi'nin bu hafta Şam'da görüşmelerde bulunduğunu söyleyen Guterrres, kendisinin de bölgede bazı liderlerle yakın irtibatının sürdüğünü bildirdi. Suriye'nin dünyadaki en büyük insani krizlerden biriyle de mücadele ettiğini belirten Guterres, mevcut durumda ihtiyaçların arttığına dikkati çekti.
Suriye'nin birçok bölgesinde istikrarın sağlandığını ancak bazı bölgelerde sivillere yönelik riskin sürdüğünü ve terör örgütü DEAŞ'ın hala tehdit oluşturmaya devam ettiğini kaydeden Guterres, "Sivillerin korunması en temel önceliğimiz olmalı." dedi.
İSRAİL'İN SALDIRILARININ SONLANDIRILMASI İSTENDİ
Guterres, diğer taraftan İsrail'in yoğun saldırılarının da sürdüğünü anımsatarak, "Bunlar Suriye'nin egemenliği ve toprak bütünlüğünü ihlal etmektedir ve sonlandırılmalıdır." ifadesini kullandı.
BM'nin Golan Tepeleri'ndeki Ateşkes Gözlem Gücü'nün (UNDOF) birçok bölgede İsrail ordusuna ait personel ve teçhizatın bulunduğunu gözlemlediğini aktaran Guterres, "Tampon bölgede BM barış gücü dışında hiçbir askeri güç bulunmamalıdır. Nokta. İsrail ve Suriye, hala tamamen geçerli olan 1974 Anlaşması'na saygı duymalıdır." diye konuştu.
KAYIP KİŞİLERİN ARAŞTIRILMASI İÇİN BAĞIMSIZ KURULUŞ
Guterres, Suriye'de kayıp kişilerin akıbetinin belirlenmesinin kritik öneme sahip olduğunu vurgulayarak, belirsizliğin acısıyla yaşamaya devam edenlere desteğini yineledi. BM Genel Kurulu'nun 30 Haziran 2023'te Suriye'de Kayıp Kişilerin Araştırılması için Bağımsız Kuruluş oluşturduğunu anımsatan Guterres, kuruluşun başkanlığına daha önce Meksika'da kayıp insanları arama girişimlerinin öncülüğünü yürüten Karla Quintana'yı atadığını duyurdu.
Guterres, Quintana ve ekibinin görevini yerine tam olarak yerine getirmesine izin verilmesi gerektiğinin altını çizdi.BM Genel Sekreteri, Suriye'de işlenen suçlarla ilgili hesap verme zorunluluğunun yerine getirilmesi için tüm uluslararası mekanizmalara destek sağlanması gerektiğini de vurguladı.
"SURİYE'NİN GELECEĞİ HALKI TARAFINDAN ŞEKİLLENDİRİLMELİ"
Suriye'nin egemenliği, toprak bütünlüğü ve birliğinin yeniden inşa edilmesi gerektiğini belirten Guterres, tüm saldırıların da derhal sona ermesi gerektiğini vurguladı. Guterres, "Bu, kritik bir an. Umut ve tarihin kesiştiği ancak aynı zamanda büyük bir belirsizliğin yaşandığı bir dönem. Bazıları durumu kendi dar çıkarları için kullanmaya çalışacaktır." uyarısında bulundu.
Suriye halkının büyük acılar çektiğini söyleyen Guterres, Suriye'nin toprak bütünlüğünün önemine işaret ederek, ülkenin geleceğinin uluslararası toplumun desteğiyle Suriye halkı tarafından şekillendirilmesi gerektiğini dile getirdi.
"TÜRKİYE ÖNEMLİ BİR ROL OYNAYABİLİR"
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Suriye'nin kuzeydoğusunda kalıcı ateşkes için koşullar yaratılması gerektiğine işaret ettiğini ve aynı zamanda DEAŞ'ın terör faaliyetlerinin ve mevcudiyetini artırmasının engellenmesi gerektiğini söyledi. Guterres, "Suriye halkına ve İdlib'te direnişe destek veren Türkiye, kapsayıcı bir diyalog için ülkedeki tarafları ikna etme konusunda önemli bir rol oynayabilir." değerlendirmesinde bulundu.
YAPTIRIMLARIN KALDIRILMASI
Suriye'ye yönelik yaptırımların kaldırıp kaldırılmamasına ilişkin bir soruya ise Guterres, yaptırımların Beşşar Esad rejimine uygulandığını anımsatarak, "Bu durum değişti." yanıtını verdi. Guterres, halihazırda Suriye'de geçiş sürecinin başladığını ancak Suriye'deki dramatik durumu göz önünde bulundurarak Suriye halkıyla dayanışma göstermek için en azından bir "jest" yapılması gerektiğini ifade etti.
BM Genel Sekreteri, tüm yaptırımların ise koşullar sağlandığında kaldırılabileceğine dikkati çekti.