İran, Çin'in Tahran Büyükelçisini bakanlığa çağırdı. Bürokratik krizin ardında Basra Körfezi konusundaki anlaşmazlık yer alıyor.
Çin, İran'ı kızdırdı. İran ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) arasında hakimiyet mücadelesi haline gelen Basra Körfezi'ndeki adalar mevzusunda Çin, BAE'ye taraf olan ve BAE hakimiyetini tanıyan bildiriyi imzaladı. Çin'in bu hamlesi, İran'ı kızdırdı.
İRAN DIŞİŞLERİ BİLDİRİ YAYINLADI
İran Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Çin'in Tahran Büyükelçisi Cong Peiwu'nun bakanlığa çağrıldığı bildirildi. Bakanlıktan yapılan açıklamada, "Çin yönetiminin BAE ile düzenlenen toplantı sonrası yayınlanan ortak bildiride bir kez daha adalar konusundaki asılsız iddiaları desteklemesi kabul edilemez. İran olarak Çin ile kurduğumuz ilişkiyi ayrıcalıklı ve özel görüyoruz. Sınırlara karşılıklı saygı ve toprak bütünlüğünün korunması iki ülke ilişkilerinin temelini oluşturmaktadır" denildi.
''İRAN HAKİMİYETİNİ YOK SAYAN HER TÜRLÜ İDDİA KABUL EDİLEMEZ''
Basra Körfezi'ndeki 3 adanın İran'a ait olduğu vurgulanan açıklamada, "Adalar konusunda İran hakimiyetini yok sayan her türlü iddia ve açıklamaları kabul edilemez görüyoruz. İran ve Çin arasındaki stratejik iş birliği doğrultusunda, Pekin yönetiminden beklentimiz adalar konusundaki politikalarını değiştirmesidir" denildi.
ÇİN, BAE'NİN YÜRÜTTÜĞÜ DİPLOMASİYİ DESTEKLEMİŞTİ
Çin, Basra Körfezi'nde yer alan adalar konusunda yayınlanan ortak bildiride, BAE'nin 3 ada konusunun çözümü için yürüttüğü diplomasiyi desteklediğini belirterek konunun barışçıl yollarla çözülmesinden yana olduğunu açıklamıştı.
İran en son 2022 yılında adalar konusunda Çin'e bir kez daha tepki göstermiş ve Çin'in adaları BAE hakimiyeti olarak gören açıklamalarını kınamıştı. Suudi Arabistan'ın başkenti Riyad'da 2022 yılında düzenlenen Çin-Körfez İş Birliği Konseyi (KİK) Zirvesi sonrasında yayımlanan sonuç bildirisinde de körfezdeki 3 ada BAE hakimiyeti olarak görülmüştü.
İRAN VE BAE ARASINDA TARTIŞMALI ADALAR SORUNU
Basra Körfezi'nde bulunan Ebu Musa ile Büyük Tunb ve Küçük Tunb adaları İran ve BAE arasında sınır tartışmalarına neden oluyor. 1971 tarihine kadar İngiliz işgali altında kalan adalar işgalin sona ermesi ile birlikte İngilizler tarafından BAE'ye devredilmiş ve ardından İran adalarda hakimiyeti ele geçirmişti.
Adalar üzerinde hak iddia eden Tahran yönetimi ise hakimiyetinin çok eskilere dayandığını belirterek, İngiliz işgalinden önce adaların kendisine ait olduğu tezini savunuyor.
REİSİ'NİN ÖLÜMÜNDEN SONRAKİ İLK KRİZ
Söz konusu sorun İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin 19 Mayıs'tak meydana gelen helikopter kazasında hayatını kaybetmesinin ardından yaklaşık 2 hafta sonra çıkan ilk kriz olarak değerlendiriliyor.