Geçtiğimiz yıl Aralık ayında Çin'in Wuhan kentinde ortaya çıkan koronavirüs dünyayı adeta ele geçirerek yüzmilyonlarca kişiye bulaştı. Damlacıklar yoluyla bulaşan koronavirüsün kaynağını araştırmak isteyen DSÖ, Çin'in Wuhan kentine bir heyet gönderdi.
Virüsün sıfır noktasına giden Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), haftalardır devam eden araştırma sonuçlarına dair resmi bulguları, bugüne değin kamuoyuyla paylaşmamıştı.
DSÖ, yaptığı son dakika açıklamasında "Ekibimiz dört hafta boyunca koronavirüsün kaynağına dair araştırmalarını sürdürdü. Bugün Çinli meslektaşlarıyla birlikte bir basın konferansı gerçekleştirecek." ifadelerini kullanarak basın toplantısını dünyaya duyurdu.
TOPLANTI BAŞLADI
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) Genel Direktörü Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus, Vuhan'daki basın toplantısına aşı uyarısı ile başladı.
Güney Afrika'da uygulaması durdurulan AstraZeneca aşısına vurgu yapan Ghebreyesus, aşı üreticilerini mutasyonlara karşı dikkatli olmaları konusunda uyardı. Genel Direktör, aşıların daha etkili olması için el temizliği, maske ve sosyal mesafeye de dikkat çekti.
Toplantıya, DSÖ'nün gıda güvenliği ve hayvan hastalıkları uzmanı ve araştırma ekibi başkanı Peter Ben Embarek başkanlık ederken, Embarek'e virüs uzmanı ekip üyesi Marion Koopmans ve Çin Ulusal Sağlık Komisyonu uzmanı koronavirüs paneli başkanı Liang Wannian da eşlik ediyor.
Basın toplantısında söz alan Çin sağlık komisyonu sözcüsü, Çin hükümeti ve DSÖ ekibinin Covid-19'un kökenlerine yönelik soruşturmasında sistematik ve kapsamlı bir araştırma yürüttüğünü söyledi. Çin sözcüsü, hükümetin baştan itibaren DSÖ'ye sağlam bir destek gösterdiğini açıkladı.
"YARASALARDAN BULAŞTIĞI KESİN DEĞİL"
Çin takım lideri profesör Liang Wannian, yaptığı açıklamada, araştırmacıların, koronavirüsün insanlara bulaşmadan önce hayvanlarda nasıl dolaştığına odaklanması gerektiğini söyledi. "Pandemiye neden olabilecek bir virüs, insan temasına zaten adapte edilmiş olmalı" ifadelerini kullanan Liang, koronavirüsün, Sars-Cov-2'nin hayvansal temasının ardından oluşma ihtimalini doğruladı. Ancak bu bulaşmadaki söz konusu hayvanların yarasalar ve pangolinler olduğunu doğrulamayan Liang, yarasa ve pangolinlerin potansiyel aday olduklarını, ancak onlarda bulunan koronavirüs örneklerinin Sars-Cov-2 ile aynı olmadığını belirtti.
İlk koronavirüs vakalarının, Vuhan'da ortaya çıkmadan önce Çin'in başka bölgelerinde görülmüş ancak rapor edilmemiş olabileceğini söyleyen Liang, virüs dolaşımının, pandeminin resmiyet kazanmasından sadece birkaç hafta önce başlamış olabileceğini ifade etti.
"VUHAN'DA BAŞLAMAMIŞ OLABİLİR"
İlk koronavirüs vakalarının, Vuhan'da ortaya çıkmadan önce Çin'in başka bölgelerinde görülmüş ancak rapor edilmemiş olabileceğini söyleyen Liang, virüs dolaşımının, pandeminin resmiyet kazanmasından sadece birkaç hafta önce başlamış olabileceğini ifade etti.
Koronavirüsün Aralık 2019'dan önce yayıldığına dair birkesin bir kanıt olmadığında ısrar eden Liang, Wuhan'daki Huanan gıda pazarının Covid-19'un patlak verdiği yerlerden biri olduğunu, ancak bunun tek yayılım noktası olarak belirlenmesi için yeterli olmadığını söyledi.
DSÖ EKİBİNDEN FLAŞ AÇIKLAMA
Dünyanın gözü bir süredir Çin'de koronavirüs salgınının merkezi olarak gösterilen Vuhan kentine incelemelerde bulunmak için giden Dünya Sağlık Örgütü ekibindeydi. Çin'e gitmeden önce bir dizi diplomatik engelle karşılaşan, sonrasındaysa 14 günlük zorunlu karantina sürelerini dolduran ekip ilk incelemelerinden elde ettikleri sonuçları açıkladıkları bir toplantı düzenledi.
DSÖ ekibi, yapılan araştırmanın yeni bilgiler ortaya çıkardığını ancak salgınla ilgili genel bilgilerin ve salgının resminin önemli ölçüde değiştirmediğini söyledi.
Dünya Sağlık Örgütü virüs uzmanı Peter Ben Embarek, koronavirüsün kökenini belirlemeye yönelik çalışmaların herhangi bir hayvana işaret etmediğini ve bulguların salgının Çin'in Wuhan kentinde Aralık 2019'dan önce tespit edilmediğini söyledi.
Öte yandan DSÖ salgının başından beri konuşulan ve tüm dünyada komplo teorilerine sebep olan virüsün laboratuvardan yayıldığı tezinin ise olası görünmediğinin altını çizdi.
KORONAVİRÜS İNSANLARA NASIL BULAŞTI?
Neredeyse bir ay süren çalışmalarda DSÖ ekibinin uzman üyeleri zaman zaman Çinli yetkililerin kendileriyle işbirliği içinde olduklarını ve birçok yeni bilgiler elde ettiklerini işaret eden açıklamalar yapmış olsalar da bugün yapılan toplantıda ortaya koyulan veriler aslında Kovid-19 salgınının kökeni hakkında çok büyük sürprizlere yer bırakmadı.
Ekip adına açıklamayı yapan DSÖ uzmanı Peter Ben Embarek, virüsün Vuhan Viroloji enstitüsü'ndeki laboratuvardan yayıldığı yönündeki iddiaların gerçekleri yansıtmadığını ve bunun 'hayli olasılık dışı' olduğunu belirtirken virüsün Aralık 2019 tarihinden önce de var olduğu ve insanlara bulaştığına dair iddiaları reddettiklerini belirtti.
Kovid-19'un Vuhan'daki mağaralarda bulunan yarasalardan, bölgede araştırma yapan bilim insanlarına bulaştığı yönündeki iddialar koronavirüs salgınıyla ilgili kabul gören teorilerin başında geliyordu. DSÖ virüs uzmanı Peter Benn Embarek, koronavirüsün kökeninde yarasaların canlı konak olduğuna işaret eden veriler bulunduğunu ancak bunun Vuhan'da gerçekleşmediğini söyledi.
DSÖ ekibi geçtiğimiz günlerde Vuhan'daki hayvan pazarında yaptıkları incelemelerde koronavirüs salgınının buradan yayıldığına dair kanıt bulunamadığını açıklamıştı.
Salgında virüsün dondurulmuş gıdalar yoluyla bulaşmış ve dünyaya yayılmış olma ihtimali de araştırılıyordu. DSÖ yetkilileri önümüzdeki günlerde bu iddiaların gerçekliğini araştırmak üzere çalışmalarına devam edeceklerini açıkladı.
GIDA PAZARI İDDİALARI REDDEDİLMİŞTİ
Öte yandan DSÖ yetkililerinden günlerdir gelen açıklamalar, araştırma sonucun sinyali verir nitelikteydi. DSÖ heyetinden Rus uzman Vladimir Dedkov, geçtiğimiz gün yaptığı açıklamada koronavirüsün Vuhan'daki gıda pazarında salgının yayılması için tüm koşulların olduğunu ancak bunun virüsün oradan kaynaklandığı anlamına gelmediğini söylemişti.
Vuhan'daki gıda pazarına yönelik şüphelerin, DSÖ ekibi tarafından boşa çıkarılmasıyla beraber diğer bir iddia olan "Koronavirüs Vuhan Viroloji Enstitüsü laboratuvarından sızdı" söylentilerine de açıklık getiren DSÖ yetkilileri, laboratuvarın mükemmel bir şekilde donatıldığı, herhangi bir sızıntı izine rastlanılmadığını belirtmişti.
LABAROTUVARDAN MI YAYILDI?
DSÖ heyeti Viroloji Enstitüsü laboratuvarına girmişti. Heyetin İngiliz üyesi Dr. Peter Daszak, kritik ziyaret sonrası ilk açıklamaları yapan isim olmuştu. Enstitü Direktör Yardımcısı Dr. Shi Zhengli ile yakın ilişkileri olan ve geçmişte birlikte çalışmalar yapan Daszak, daha önce şiddetle reddettiği ve komplo teorisi olarak nitelendirdiği 'koronavirüs laboratuvardan yayıldı' iddiasını göz ardı etmediklerini ifade ettiği açıklamasıyla şaşkınlık yaratmıştı.
KOVİD-19 SALGININDA SON DURUM
Dünya genelinde yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınında vaka sayısı 106 milyon 514 bini, hayatını kaybedenlerin sayısı 2 milyon 323 bini, iyileşenlerin sayısı 78 milyon 155 bini geçti.
Vaka sayısı ABD'de 27 milyon 532 bin, Hindistan'da 10 milyon 831 bin, Brezilya'da 9 milyon 504 bin ve Rusya'da 3 milyon 967 bini aştı.
Avrupa Birliği'nin (AB) Kovid-19 ile mücadelede geleneksel yöntemlerle üretilen aşıları tercih etme isteği nedeniyle BioNtech firmasının aşısına ilk etapta sıcak bakmadığı belirtildi.
Avusturya Başbakanı Sebastian Kurz, Sputnik V ve Çin aşısının AB'den gerekli onayı alması durumunda, ülkesinde üretilmesi için çalışacağını bildirdi.
Almanya Ekonomi Bakanı Peter Altmaier Kovid-19 tedbirlerinin erkenden gevşetilmesi konusunda açıklamalarda bulunan siyasetçileri uyararak, Kovid-19 vaka sayılarının ekim sonundaki sayıların çok altında olmadığını söyledi.
Oxford Üniversitesi ve AstraZeneca'nın beraber geliştirdiği Kovid-19 aşısının ilk olarak virüsün Güney Afrika'da görülen varyantına karşı daha az etkili olduğu belirlendi.
İran Sağlık Bakanı Said Nemeki, ülkesinin Rusya'dan aldığı Kovid-19'a karşı geliştirilen "Sputnik V" aşısının öncelikli olarak yoğun bakım ünitesinde çalışan sağlık çalışanlarına yapılacağını söyledi.
Salgın nedeniyle yaklaşık 5 aydır uzaktan eğitimin devam ettiği Ürdün'de, okullarda kademeli şekilde yüz yüze eğitime geçileceği belirtildi.
İlk Kovid-19 aşılarının Afganistan'a Hindistan ve Kamboçya'ya Çin üzerinden ulaştırıldığı bildirildi.
İsrail'de 16 yaş üstü herkesi kapsayacak şekilde genişletilmesine rağmen Kovid-19'a karşı aşılama hızının yarı yarıya düştüğü bildirildi.