ABD Başkanı Joe Biden ile Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, G20 Zirvesi marjında ilk kez bir araya geldi.
KIRMIZI ÇİZGİLERİNİ ORTAYA KOYACAKLAR
Görüşmede, ikin liderin, Tayvan, insan hakları, ekonomik rekabet, Ukrayna Savaşı, Rusya'ya karşı tutum ve Kuzey Kore konularını ele alması, gerilim kaynağı olan anlaşmazlıklarda "kırmızı çizgilerini" ortaya koydu.
HİÇ BİR ARAYA GELMEMİŞLERDİ
Liderler, daha önce her ikisinin de başkan yardımcısı olarak mevkidaş olduğu dönemde yüz yüze görüşmelerde bulunmuştu. Ancak taraflar, Biden'ın geçen yılın başında göreve başlamasından bu yana yalnızca iki kez çevrim içi ve bir kez de telefonda görüşürken hiç bir araya gelmemişti.
2,5 YIL BOYUNCA YÜZ YÜZE DİPLOMASİDEN KAÇINDI
Çin Devlet Başkanı Şi, Kovid-19 salgınının başlamasının ardından yaklaşık 2,5 yıl boyunca yurt dışı ziyaretlerine ara vermiş ve yüz yüze diplomasiden kaçınmıştı.
Şi, ilk kez temmuzda Endonezya Devlet Başkanı Joko Widodo'yu Pekin'de ağırlamış, ilk yurt dışı ziyaretini ise eylülde Kazakistan'a yapmış, ardından Özbekistan'a geçerek Şanghay İş Birliği Örgütü Zirvesi'ne katılmıştı.
BLİNKEN PEKİN'E GİDİYOR
Biden ve Şi'nin bugün Endonezya'nın Bali Adası'nda yaptığı ikili görüşmeye ilişkin Beyaz Saray'dan açıklama yapıldı.
İki liderin birçok konuda öncelikleri ve niyetlerini dile getirdiği "samimi" bir görüşme yaptığına işaret edilen açıklamada, "Başkan Biden, ülke içinde güç kaynaklarına yatırım yapmak ve dünyada ortak ve müttefikleriyle iş birliği içinde olmak dahil, ABD'nin Çin ile güçlü bir şekilde rekabet etmeyi sürdüreceğini vurguladı." ifadesine yer verildi.
Açıklamada, Biden'ın bu rekabetin bir çatışmaya evrilmemesi gerektiğini bir kez daha vurguladığının altı çizilerek, Biden'ın iki ülkenin rekabeti sorumluluk sahibi bir şekilde yönetmesi ve iletişim kanallarını açık tutması gerektiğini söylediği aktarıldı.
Biden'ın, ABD ve Çin'in iklim değişikliği, küresel makroekonomik istikrar gibi milletler ötesi konularda birlikte çalışması gerektiğini vurguladığının aktarıldığı açıklamada, iki liderin, iletişim kanallarını açık tutmak ve yapıcı çabaların derinleştirilmesi için yetkili görevlendirilmesi konusunda mutabık kaldığı belirtildi.
BİDEN'DAN TAYVAN VURGUSU
Öte yandan açıklamada, Biden'ın, Çin'in Sincan Uygur Özerk Bölgesi, Tibet, Hong Kong ve insan hakları konusundaki endişelerini dile getirdiği kaydedilerek, şu ifadelere yer verildi:
"Biden, Tayvan konusunda tek Çin politikasının değişmediğini ve herhangi bir tarafça statükonun tek taraflı değiştirilmesine karşı çıktığını ve Tayvan Boğazı'ndaki barış ve istikrarın sürdürülmesinin tüm dünyanın çıkarına olduğunu belirtti. Biden, Çin'in Tayvan'a karşı artan saldırganlığına karşı çıktığını ve bunun bölgede ve Tayvan Boğazı'nda barış ve istikrarın altını oyduğunu, küresel refahı tehlikeye attığını dile getirdi. Biden ayrıca, Çin'in, hem Amerikan hem de dünya genelindeki çalışanlara ve ailelere zarar veren piyasa dışı ekonomik eylemleri hakkındaki endişesini belirtti. Biden ayrıca, Çin'de tutuklu bulunan ya da ülkeden çıkış yasağı getirilen Amerikan vatandaşlarının meselelerinin çözümünün de kendisi için bir öncelik olduğunu söyledi."
Açıklamada, Biden'ın, Ukrayna savaşında Rusya'nın nükleer tehdidine işaret ettiği aktarılarak, iki liderin, nükleer bir savaşın hiçbir zaman kazanılamayacağını, Ukrayna'da nükleerin kullanılması ya da tehdit olarak ele alınmasına karşı çıktıkları bildirildi.
Öte yandan açıklamada, "İki lider, görüşmelerinin ardından Dışişleri Bakanı Blinken'ın, Çin'i ziyaret etmesi konusunda mutabık kaldı." denildi.