General Nguema daha önce birlikleri tarafından başkent Libreville sokaklarında zaferle taşınmıştı.
Darbe ile görevden uzaklaştırılan Başkan Ali Bongo, evinde çekilen bir videoda "dünyanın her yerindeki dostlarına" kendisi adına çağrıda bulundu.
- Afrika'da darbe salgını yayılıyor
- Afrika'da askeri darbelerin yükselişi
- Ali Bongo: Playboy prensi artık ev hapsinde
- Bongo'nun devrilmesi, ailesinin Orta Afrika eyaletindeki 56 yıllık iktidarını sona erdirdi.
Ordu subayları çarşamba günü erken saatlerde televizyona çıkarak iktidarı ele geçirdiklerini duyurdu. Bongo'nun kazanan ilan edildiği ancak muhalefetin hileli olduğunu söylediği Cumartesi günü seçim sonuçlarını iptal ettiklerini söylediler.
Memurlar ayrıca Bongo'nun oğullarından birini vatana ihanetten tutukladıklarını da söyledi. Birkaç saat içinde generaller geçişe kimin liderlik edeceğini tartışmak için toplandılar ve oybirliğiyle başkanlık muhafızlarının eski başkanı General Nguema'nın atanmasına karar verdiler.
YEMİN EDECEK
AFP'nin haberine göre General Brice Cloter Oligi Nguema, 4 Eylül'de Gabon'un geçici başkanı olarak yemin edecek.
General Nguema, Fransa'nın Le Monde gazetesine, Gabon halkının Ali Bongo'nun yönetiminden bıktığını ve onun üçüncü dönem için aday olmaması gerektiğini söyledi.
"Herkes bunu konuşuyor ama kimse sorumluluk almıyor" dedi. "Böylece ordu sayfayı çevirmeye karar verdi."
Libreville ve diğer yerlerdeki kalabalıklar ordunun beyanını kutladı. Ancak darbe BM, Afrika Birliği ve Bongo ailesiyle yakın bağları olan Fransa tarafından kınandı.
ABD Dışişleri Bakanlığı Gabon ordusunu "sivil yönetimi korumaya" ve "sorumluları serbest bırakmaya ve hükümet üyelerinin güvenliğini sağlamaya" çağırdı. İngiltere, iktidarın "anayasaya aykırı olarak askeriye tarafından ele geçirilmesini" kınadı.
Bongo ailesine karşı uzun süredir kaynayan bir kızgınlık mevcut (neredeyse 56 yıldır Gabon'u yönetiyordu) ve yaşam pahalılığı gibi daha geniş konularda kamuoyunda hoşnutsuzluk mevcut.
İsminin gizli kalmasını isteyen bir Libreville sakini BBC'ye "İlk başta korktum ama sonra sevinç hissettim" dedi. "Darbe yaşadığımın farkına vardığım için korktum ama sevincim şu ki, bu rejimin devrilmesini bu kadar uzun zamandır bekliyorduk."
48 yaşındaki General Nguema, üst düzey subayların darbeyi duyurmak için ulusal televizyonda okuduğu ilk üç açıklamaya katılmamıştı. Ancak kısa süre sonra geçiş lideri seçildi ve coşkulu sahnelerde sokaklarda gezdirildi.
Kendisi, 2009'daki ölümüne kadar neredeyse 42 yıl boyunca ülkeyi yöneten devrik liderin babası Omar Bongo'nun yaveriydi.
Eski bir yakın meslektaşı AFP haber ajansına, General Nguema'nın Omar Bongo'ya son derece yakın olduğunu ve 2005'ten bir İspanyol hastanesindeki ölümüne kadar ona hizmet ettiğini söyledi.
Ali Bongo yönetiminde ilk olarak Gabon'un Fas ve Senegal'deki büyükelçiliklerinde askeri ataşe olarak çalıştı. Ancak 2018'de Ali Bongo'nun üvey kardeşi Frederic Bongo'nun yerine, Gabon'un en güçlü ordu birimi olan elit cumhuriyet muhafızları altında istihbarat şefi olarak atandı ve generalliğe terfi ettirildi.
Gabon'daki önceki genel seçimlerde olduğu gibi Cumartesi günkü oylamada da süreçle ilgili ciddi endişeler vardı.
Ana muhalefet adayı Albert Ondo Ossa, birçok sandıkta kendi adını taşıyan oy pusulalarının bulunmadığından şikayet ederken, temsil ettiği koalisyon başkanlık yarışından çekilen bazı isimlerin hâlâ oy pusulasında yer aldığını söyledi.
Bongo'nun daha önceki her iki galibiyetinin de rakipler tarafından hileli olduğu gerekçesiyle tartışılmıştı. Bu kez seçim gününden sadece haftalar önce oy pusulalarında tartışmalı değişiklikler yapıldı.
2018 yılında geçirdiği felç nedeniyle neredeyse bir yıl sahalardan uzak kaldı ve takımdan ayrılması yönünde çağrılara yol açtı. Ertesi yıl, başarısız bir darbe girişiminde isyan eden askerler cezaevine gönderildi.
Gabon'da yönetime el koyan Cumhuriyet Muhafızlarının lideri General Brice Clothaire Oligui Nguema'nın hayatı ve kariyeri merak konusu oldu.
Gabon'da sabah saatlerine yönetime el koyan bir grup askerin liderliğini yapan Cumhuriyet Muhafızları Komutanı General Nguema'nın, Bongo ailesiyle uzun yıllara dayanan ilişkisi dikkati çekti.
Cumhurbaşkanı Ali Bongo'nun babası ve bir önceki Cumhurbaşkanı Omar Bongo ile aynı eyalette doğan Nguema'nın, Bongo ailesiyle uzaktan akraba olduğu biliniyor.
Babası subay olan Nguema, askeri eğitimini Fas'ın Meknes kentindeki Fas Kraliyet Askeri Akademisinde tamamladı, ardından Gabon'un ekvator ormanlarındaki Komando Eğitim Merkezinden mezun oldu.
General Nguema, askeri kariyerinin ardından eski Cumhurbaşkanı Omar Bongo'nun yaveri oldu ve Bongo'nun 2009'daki ölümüne kadar bu görevine devam etti.
Babası öldükten sonra koltuğu devralan Ali Bongo ile arası açılan Nguema, Gabon'un Rabat ve Dakar Büyükelçiliklerine Askeri Ataşe olarak gönderilerek ülkeden uzaklaştırıldı.
Nguema, 2019'de Cumhurbaşkanı Bongo'nun felç geçirmesinden bir yıl sonra, Ali Bongo'nun üvey kardeşi Frederic Bongo'nun yerine, Cumhuriyet Muhafızlarının istihbarat biriminin başına geçti ve Cumhurbaşkanlığı Sarayı'na dönüş yaptı.
Birkaç ay sonra Cumhuriyet Muhafızlarının Komutanlığına terfi eden Nguema, Cumhuriyet Muhafızları içerisinde doğrudan Ali Bongo'ya bağlı Özel Müdahaleler birimini kurdu ve zamanla bu birimi güçlendirdi.
Nguema, askeri kariyerinin yanı sıra mal varlıklarıyla da zaman zaman gündeme geldi. Organize Suç ve Yolsuzluk Raporlama Projesinin (OCCRP) 2020'de yaptığı bir araştırmada, Nguema'nın ABD'de değeri 1 milyon doları geçen birkaç mülkü olduğu ortaya çıktı.
ASKERLER YÖNETİME EL KOYDU
Orta Afrika ülkesi Gabon'da sabah erken saatlerde ulusal televizyon binasına giren bir grup asker, yönetimi ele geçirdiklerini duyurdu.
Kendilerine "Kurumların Geçişi ve Restorasyonu Komitesi (CTRI)" ismini veren askerler, 26 Ağustos'ta yapılan seçimlerin iptal edildiğini ve ülke sınırlarının kapatıldığını açıkladı.
Mevcut Cumhurbaşkanı Ali Bongo Ondimba, 26 Ağustos'ta yapılan cumhurbaşkanı seçimlerini üçüncü kez kazanmıştı.
Ülkede oy verme işleminin son saatlerinde "şiddet" uygulandığı gerekçesiyle sokağa çıkma yasağı getirilmiş, seçimin ardından oy sayım işlemi devam ederken internet kısıtlanmıştı.
Baba Omar Bongo ilk kez 1967'de başa gelmiş, 2009'da hayatını kaybettiğinde koltuğuna oğlu Ali Bongo oturmuştu. Bongo ailesi, 56 yıldır Gabon'u yönetiyordu.