19 Mayıs Pazar günü geçirdiği helikopter kazasında hayatını kaybeden İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin cenaze töreni için binlerce kişi toplandı.Reisi'nin cenazesi, Meşhed'deki İmam Rıza Türbesi'nde düzenlenen töreninin ardından toprağa verildi. Cenaze törenine katılan binlerce İranlı, Reisi'ye veda etti.
TEBRİZ'DEN TAHRAN'A DUALARLA GETİRİLDİ
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin cenaze töreni, salı günü helikopterin düştüğü İran'ın kuzeybatı dağlık bölgesinin en büyük şehri olan Tebriz'in kuzeybatısındaki cenaze namazı ve geçit töreniyle başladı.
Tebriz'de binlerce kişi Reisi'yi tekbirlerle ve dualarla uğurladı.
Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan ve bazı yetkililer için Tebriz kentinde tören düzenlendi.
Sivil ve askeri yetkililerin katıldığı törende cenazeler büyük bir kalabalığın katılımıyla Şüheda Meydanı'ndan, Musalla Meydanı'na götürüldü.
Helikopter kazasında hayatını kaybeden Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abullahiyan ve diğer yetkililerin cenazeleri, Tebriz kentinden başkent Tahran'a getirildi.
Başkentteki Mehrabad Havaalanına getirilen cenazeler için karşılama töreni düzenlendi.
Reisi ve beraberindeki heyet için saat 07.00'de Tahran Üniversitesi kampüsünde cenaze töreni düzenlendi.
TÜRKİYE'DEN ÜST DÜZEY KATILIM
İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan için Tahran'daki Uluslararası Konferans Merkezi'nde düzenlenen merasime çok sayıda ülkeden devlet başkanı, başkan yardımcısı, bakan, meclis başkanı ve özel temsilciler katıldı.
Başkentteki taziye merasimine İran'ın geçici Cumhurbaşkanı Muhammed Muhbir ile Dışişleri Bakan Vekili Ali Bakıri ev sahipliği yaptı.
Törene Türkiye'den Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Dışişleri Bakanı Hakan Fidan'ın yanı sıra diğer ülkelerden de Tacikistan Cumhurbaşkanı İmamali Rahman, Hindistan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Jagdeep Dhankhar, Pakistan Başbakanı Şahbaz Şerif, Azerbaycan Başbakanı Ali Esedov ve Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov, Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan, Rusya Duma Başkanı Vyacheslav Volodin, Çin Başbakan Yardımcısı Zhang Guqing, Özbekistan Ali Meclisi Senato Başkanı Tanzile Narbayeva, Belarus Dışişleri Bakanı Sergey Aleynik, Sri Lanka Dışişleri Bakanı Ali Sabri, Türkmenistan Halk Konseyi Başkanı Kurbankulu Berdimuhammedov ve Afganistan'dan Taliban'ın üst düzey yetkilileri katıldı.
Arap dünyasından da katılımın olduğu merasimde, Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, Suriye Başbakanı Hüseyin Arnus, Irak Başbakanı Muhammed Sudani, Meclis Başkanı Muhammed el-Halbusi, Katar Emiri Temim bin Hamed Al Sani ile Başbakan Şeyh Muhammed bin Abdulrahman Al Sani, Cezayir Meclis Başkanı İbrahim Bugali, Lübnan Meclis Başkanı Nebih Berri, Hizbullah Genel Sekreter Yardımcısı Şeyh Naim Kasım, Mısır Dışişleri Bakanı Samih Şukri, Kuveyt Dışişleri Bakanı Abdullah Ali Abdullah el-Yahya, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Dışişleri Bakanı Abdullah Bin Zayid Al Nahyan, Umman Dışişleri Bakanı Bedr bin Hamed el-Busaidi, Vakıf ile Medya Bakanları, Suudi Arabistan Dışişleri Bakanı Prens Faysal bin Ferhan, Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani, Hamas Siyasi Büro Başkanı İsmail Heniyye yer aldı.
İran resmi ajansının haberine göre, 50 civarında ülkeden merasime katılım oldu.
REİSİ'YE SON GÖREV
Reisi'nin cenazesi için Meşhed kentinde bazı caddeler trafiğe kapatıldı. İmam Rıza Türbesi'nde toprağa verilecek olan Reisi'nin cenazesi öğle saatlerinde Meşhed'e geldi. Reisi'nin akşam namazı öncesi defnedileceği öğrenildi.
NEDEN İMAM RIZA TÜRBESİ?
Helikopter kazasının hemen ardından İmam Rıza Türbesin'de yeşil İran bayrağının yerine siyah bayrak asılmıştı.
Reisi, 2016 yılında Meşhed kentindeki İmam Rıza Türbe ve Külliyesi'nın vakıf başkanlığını üstlenmişti.
İmam Rıza Türbesi'nin bulunduğu Meşhed kenti, Şiî inancının en önemli merkezlerinden birisi.
5 GÜNLÜK YAS İLAN EDİLDİ
İran hükümeti, bir zamanlar mevcut Dini Lider Ayetullah Hamaney'in potansiyel halefi olarak görülen 63 yaşındaki aşırı muhafazakar din adamı için bu hafta sonunda bir cenaze töreniyle sonuçlanan beş günlük yas ilan edildi.
TAKVİM.COM.TR BÖLGEDEKİ GELİŞMELERİ DAKİKA DAKİKA AKTARIYOR
17:37 Reisi'nin naaşını taşıyan araç kalabalık nedeniyle defalarca durdu. Tam 4 saat sonra Reisi'nin naaşı Meşhed kentindeki İmam Rıza Türbesi'ne ulaştı.
16:55 İran medyası, naaşın türbeye girmek üzere olduğunu duyurdu.
3 MİLYON KİŞİ KATILDI
15.00 Şehit Reisi'nin Meşhed'deki cenaze törenine 3 milyon kişinin katıldığı öğrenildi.
Meşhed Belediye Başkanı, "Reisi'nin cenaze töreninde en az 3 milyon kişi bulunuyor ve bu yüzden naaşı taşıyan araba yavaş hareket ediyor" dedi.
İran medyası, Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin defnedileceği İmam Rıza türbesindeki mezar yerinden ilk görüntüyü yayımladı.
13.00 Cuma Namazı İmamı Ayetullah Seyyid Muhammed Ali Al-i Haşim'in Tebriz'deki cenaze ve defin töreni Tebriz Saat Meydanı'na gerçekleştirildi.
13:37 Reisi'nin naaşı Meşhed'e getildi.
14:13 İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile helikopter kazasında hayatını kaybeden 60 yaşındaki Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Rey kentindeki Şah bdülaziz Hasani Türbesi'ne defnedildi.
Abdullahiyan'ın defnedildiği türbede, ABD'nin 2020'de Bağdat Uluslararası Havaalanı'nın yakınlarında yaptığı saldırıda öldürülen Kasım Süleymani'nin koruması da toprağa verilmişti.
Abdullahiyan'ın naaşı tören alanına askeri bando takımı eşliğinde getirildi. Törene eski Dışişleri Bakanı Cevad Zarif, eski Meclis Başkanı Ali Laricani, eski Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Ali Ekber Salihi ve üst düzey isimler katıldı.
11:00 A HABER TEBRİZ'DEN BİLDİRDİ
A Haber Muhabiri Mehmet Karataş, bölgeden son durumu aktardı. Cenaze töreni için bölgede bulunan İranlılar, Başkan Erdoğan ve AKINCI'ya teşekkürlerini ilettiklerini söyleyerek, "Zor zamanımızda bizi yalnız bırakmadınız. Ayaklarınız ağrımasın bizi tek koymadınız" dedi.
Karataş, "İran sokaklarında bizi gururlandıran birçok cümleye şahitlik ettik. Bunları duyduğumuza çok mutlu olduk. Türkiye dediğimiz an Allah razı olsun diyorlar. Bugün en acılı günlerinde bile kahrolsun İsrail, kahrolsun ABD diyorlar. Türkiye'den ise övgü ile bahsediyorlar" ifadelerini kullandı.
10:57 Reisi'nin naaşını taşıyan uçak Meşhed'e ulaştı.
BİRCEND KENTİNDE TÖREN DÜZENLENDİ
10.54 Helikopter kazasında ölen İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi için Güney Horasan eyaletinin Bircend kentinde tören düzenlendi.
Cumhurbaşkanı Reisi için düzenlenen veda törenleri Tebriz, Kum, Tahran'dan sonra Güney Horasan eyaletinin yönetim merkezi Bircend'de de yapıldı.
Bakanların da aralarında olduğu sivil ve askeri yetkililerin katıldığı törenin ardından naaş, büyük bir kalabalığın eşliğinde uğurlandı.
Doğu Azerbaycan eyaletinde 19 Mayıs'ta meydana gelen helikopter kazasında beraberindeki üst düzey yetkililerle hayatını kaybeden Reisi için Tebriz, Kum, Tahran'dan sonra Bircend'de düzenlenen veda törenleri bugün Meşhed kentinde sona erecek.
Cumhurbaşkanı Reisi'nin cenazesinin son durağı, doğduğu yer olan Meşhed'deki İmam Rıza Türbesi olacak.
10:28 Reisi'nin ailesi Meşhed havaalanına geldi. Aile, Meşhed Havalimanı'nda karşılandı.
22 MAYIS ÇARŞAMBA GÜNÜ NELER YAŞANDI?
15.15 Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Tahran'da Reisi'nin cenaze törenine katıldı.
Yılmaz ile Fidan, dua okuduktan sonra Muhbir ve Bakıriye ile diğer yetkililere taziyelerini iletti.
Taziyeye 10 ülke Cumhurbaşkanı ve Başbakan, 20 ülke Bakan, yaklaşık 20 ülke de Parlamento Başkanı veya Özel Temsilci düzeyinde katıldı.
12.25 Hamaney, Sudani ve Heniye'nin ardından Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan'ı ağırladı. Paşinyan Hamaney'e taziyelerini iletirken İran ve Ermenistan'ın ilişkilerini geliştirme konusunda konuştukları bildirildi.
12.05 Hamas Siyasi İşler Büro Başkanı İsmail Heniye, İran dini lideri Hamaney ile görüşüyor.
11.38 Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan Reisi'nin cenaze törenine katılmak için İran'a doğru yola çıktı.
"OLAĞANÜSTÜ BİR KİŞİLİĞİ KAYBETTİK"
11.30 İran'ın dini lideri Hamaney, Sudani ile yaptığı görüşmede merhum İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi için "Olağanüstü bir kişiliği kaybettik. Sayın Cumhurbaşkanımız çok iyi bir kardeş, becerikli, yetkin, samimi ve ciddi bir memurdu. Şimdi Sayın Muhbir anayasaya dayalı olarak ağır bir sorumluluk üstlendi ve Allah'ın izniyle Irak hükümetiyle aynı yolda işbirliği ve anlaşmalar devam edecek." dedi.
11.09 Irak Başbakanı Sayın Muhammed Şia el-Sudani bugün öğle saatlerinde İran'ın dini lideri Ayetullah Hamaney ile bir araya geldi. Sudani, Hamaney'e ve İran halkına başsağlığı diledi.
08.42 İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin cenaze namazı Tahran'da kılındı. Cenaze namazını İran'ın dini lideri Hamaney kıldırdı.
21 MAYIS SALI GÜNÜ NELER YAŞANDI?
13.56 Reisi'nin naaşının başkent Tahran'daki Mehrabad havalimanına ulaştığı bildirildi.
13.22 İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin naaşıTebriz Havalimanı'ndan yola çıktı.
TÜRKİYE'DEN KİM KATILACAK?
13.12 Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ve Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, yarın Tahran'da İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan için düzenlenecek cenaze törenine katılacak.
10.02 Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve arkadaşlarının uçak kazasında şehit olmaları nedeniyle taziye ve taziyelerini iletmek üzere bugün Bakü'deki İran Büyükelçiliğinde bulunuyor.
09.48 Tebriz'de Reisi'nin cenaze töreni için Şüheda Meydanı'na inen binlerce kişi, Reisi'nin naaşının taşındığı beyaz çiçeklerle süslenmiş kamyonun etrafını sardı.
Kamyona dokunmak isteyen kalabalıkta izdiham çıktı.
09.35 Reisi'nin naaşı, Tebriz'de, cumhurbaşkanına veda için toplanan kalabalığın arasında seyrediyor.
09.05 Tebriz'de binlerce kişi İbrahim Reisi'nin cenaze töreni için Şüheda Meydanı'nda bir araya geldi.
REİSİ, MEŞHED'TEKİ İMAM RIZA TÜRBESİ'NDE DEFNEDİLDİ
Helikopter kazasında yaşamını yitiren İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin cenazesi, Tebriz, Kum, Tahran ve Bircend kentlerinde düzenlenen veda törenleri sonrasında bugün Meşhed'deki İmam Rıza Türbesi'nde düzenlenen töreninin ardından toprağa verildi.
Güney Horasan eyaletine bağlı Bircend kentinde gerçekleştirilen töreninin ardından memleketine getirilen Reisi'ye veda dolayısıyla Meşhed sokaklarında, özellikle de toprağa verildiği İmam Rıza Türbesi çevresinde posterleri ve matemi simgeleyen siyah bayraklar asıldı.
NAAŞI HAVAALANINDA KARŞILANDI
Havalimanında karşılanan Reisi ve kazada ölen diğer iki yetkilinin cenazesi daha sonra ülkenin en kutsal mekanı sayılan İmam Rıza Türbesi'ne getirildi.
Türbe dışında ve içinde yoğun kalabalığın katılımıyla düzenlenen tören Kur'an- Kerim tilavetiyle başladı. Daha sonra Reisi ve diğer yetkililer için dualar edildi ve mersiyeler okundu.
Törene çok sayıda ülkeden üst düzey temsilci ve bakanlar ile İranlı sivil ve askeri yetkililer katıldı.
REİSİ NEDEN MEŞHED'E DEFNEDİLDİ?
İbrahim Reisi'nin defnedildiği Meşhed, memleketi olmanın ötesinde, ailesi ve kayınpederinin önemli nüfuza sahip olduğu bir kent olarak biliniyor. Şii inancına göre 12 İmam'dan yalnızca birinin İran'da olması türbeyi ülkede en önemli dini mekan haline getiriyor.
Reisi, 1964 yılında Meşhed'in Noghan ilçesinde doğdu. Reisi'nin resmi internet sitesinde yer alan bilgilere göre babası Hüccetulislam Hacı Reis Saadeti de Meşhed'de bir din adamıydı. Henüz 5 yaşındayken babasını kaybetti. Reisi, Meşhed'in Nevvab medreselerinde eğitim gördü.
Daha sonra ülkenin dini merkezi Kum'daki dini okullarda okurken Muhammed Rıza Şah'a muhalif din adamlarıyla ilişki kurdu ve Ayetullah Humeyni'nin genç destekçileri grubuna katıldı. 1979'daki devrimden sonra Reisi, iktidar merdivenini etkileyici bir hızla tırmandı.
İran'ın en etkili din adamlarından biri olan Meşhed Cuma İmamı Ayetullah Ahmed Alemelhuda'nin kızıyla evlendi. Bu, Reisi'nin Meşhed'deki temsilcisi Ayetullah Ahmed Alemelhuda'nin kızıyla evlenmesi konumunu daha da güçlendirdi.
REİSİ'NİN YERİNE GEÇİCİ OLARAK YARDIMCISI GETİRİLDİ
Hamaney ayrıca cumhurbaşkanı bı̇rı̇ncı̇ yardımcısı Muhammed Muhbir'in, geçici lider olarak, anayasanın 131. maddesi gereğı̇ yürütme organının başında olduğunu açıkladı.
Hamaney, Muhbir'in, yargı ve yasama organları başkanlarıyla koordı̇nelı̇ bı̇r şekı̇lde seçı̇mlerı̇ düzenlemek ı̇çı̇n en fazla 50 günü olduğunu söyledı̇.
Abdullahiyan'ın yerine ise İran hükümet kabinesi, Dışişleri Bakan Yardımcısı Ali Bagheri Kani'yi Dışişleri bakan vekili olarak atadı.
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın da içinde olduğu helikopter, dağlık alana düştü. Yaşanan kaza sonrası arama kurtarma ekipleri bölgeye ulaştı.
9 KİŞİ HAYATINI KAYBETTİ
Gece saatlerinden bu yana Reisi'ye ulaşmak için çabalar sürerken kötü haber geldi. Helikopter kazasında Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın yanı sıra Tebriz Valisi Malik Rahmeti ve İran lideri Hamaney'in Tebriz Temsilcisi Muhammed Ali Al-i Haşim'in de aralarında yer aldığı 9 kişinin hayatını kaybettiğini bildirildi.
İşte hayatını kaybedenlerin isimleri:
1- Ayetullah Seyyid İbrahim Raisi
2- Ayetullah Seyyid Muhammed Ali El-Haşim
3- Dr. Hossein Amirabdollahian
4- Dr. Malik Rahmati
5- Serdar Seyed Mehdi Musavi
6- Ensar el-Mehdi Birliği (kimliği bilinmiyor)
7-Pilot Albay Seyed Taher Mostafavi
8-Pilot Albay Mohsen Daryanosh
9-Kruçev (kimliği bilinmiyor)
TÜRKİYE'DEN İRAN'A DESTEK
İran'ın talebi üzerine Türkiye hızla bölgeye 1 Akıncı İHA ve 1 gece görüş kabiliyetli Cougar tipi helikopter gönderdi.
Ayrıca AFAD'da arama kurtarma çalışmalarına destek için İran'a 32 dağcı ile 6 araç gönderdi.
Türkiye'nin, İran Cumhurbaşkanı Reisi ve bazı yetkililerin geçirdiği helikopter kazasına ilişkin arama faaliyetlerinde görevlendirdiği Akıncı İHA, helikopterin enkazı olabileceği düşünülen ısı kaynağını tespit ederek koordinatlarını İran makamlarıyla paylaştı.
Milli Savunma Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada; " İran makamlarınca Dışişleri Bakanlığımız aracılığıyla yapılan talebe istinaden İran Cumhurbaşkanı ve heyetinin kaza kırıma uğrayan helikopterinin arama kurtarma faaliyetlerine katılmak üzere bir Akıncı İHA ve bir gece görüş kabiliyetli Cougar tipi helikopter görevlendirilmiştir" denildi.
TAKVİM, İran'daki yerel kaynaklara İsrail'le yaşanan gerilim sonrası Reisi'nin helikopterine sabotaj olup olmayacağını sordu. TAKVİM'in ulaştığı kaynaklar, sabotajın ihtimal dahilinde olduğunu belirtti. Reisi'nin konvoyunda 3 helikopter olduğu bildirilirken İran'ın Doğu Azerbaycan Valiliği, "Cumhurbaşkanı Reisi'yi taşıyan helikopter kazasıyla" ilgili henüz "olası ölü ve yaralılar" hakkında bilgi veremeyeceklerini açıkladı.
AKINCI YERİNİ TESPİT ETTİ
İran'daki olumsuz hava koşulları nedeniyle güçlükle yürütülen arama kurtarma çalışmaları için İran'ın talebi üzerine bölgeye gönderilen Akıncı İHA, enkazın yerini tespit etti. Saatlerce Tebriz semalarında uçuş gerçekleştiren Akıncı İHA'nın kaydettiği ısının helikopterin enkazı olduğu anlaşıldı.
Bölgeye 16 kurtarma ekibi ve drone sevk edildi ancak bölgenin geçilmezliği, dağlık ve ormanlık koşullarının yanı sıra elverişsiz hava koşulları, özellikle yoğun sis nedeniyle arama kurtarma çalışmaları zaman alacağı belirtildi. Arama kurtarma çalışmalarına dair ilk görüntüler ise İran basınına yansıdı. Kızılay Derneği Başkanı, helikopterin enkazının bulunmasının ardından kaza mahalline 40 dakikada ulaşıldığını ifade etti.
ACİL TOPLANTI YAPILDI
İran'da Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan'ın helikopter kazasında hayatını kaybettiğinin açıklanmasının ardından hükümet kurulu acil toplantı yaptı.
REİSİ'NİN SON GÖRÜNTÜSÜ
İran haber ajansı, Reisi'nin Azerbaycanlı mevkidaşı ile birlikte Pazar günü iki ülke arasındaki sınırda bir su barajının açılışını yaptığını söyledi.
Olay 19 Mayıs'ta, İran'ın Doğu Azerbaycan eyaletindeki açılış töreninin bitiminden sonra meydana geldi.
Haber ajansına göre; konvoyda 3 helikopter bulunuyordu. Diğer iki helikopter güvenli bir şekilde varış noktalarına ulaştı.
HELİKOPTER DÜŞMEDEN ÖNCEKİ O ANLAR
İran'a ait telegram kanallarında Reisi'nin uçağı düşmeden önce çekildiği iddia edilen görüntüler paylaşıldı. O anlar kameralara işte böyle yansıdı...