Türkiye-Katar arasındaki sıcak ilişkiler meyvesini verdi. Katar, Türkiye'ye karşı hukuk dışı kararlarıyla baskı uygulamaya kalkanlara tepki göstermeye devam ediyor, Ankara'da Katar'a uygulanan ambargoya karşı çıkıyordu. Türkiye'nin destekleri Katar için olumlu sonuçlar ortaya çıkardı.
ANLAŞMA TÜRKİYE'Yİ NASIL ETKİLEYECEK
Orsam Başkanı Prof. Dr. Ahmet Uysal, A Haber canlı yayınında Körfez krizi gelişmelerini değerlendirdi.
Uysal, ambargonun kalkarak krizin bitmesinin Türkiye'yi de olumlu etkileyeceğini belirtti.
Türkiye'nin ekonomik ve siyasal anlamda fayda göreceğini belirten Orsam Başkanı Prof. Dr. Ahmet Uysal, "Trump, BAE ve Suudi Arabistan'a ambargo konusunda destek vermişti. Buradaki husumetin sona eriyor olması gerçekten çok iyi bir durum. Bu anlaşma Türkiye'yi olumlu etkiler. Bizim birilerini tahrik edip bir şeyler kazanmak gibi bir derdimiz yok. Bölgeye huzurun gelmesi Türkiye'ye kazandırır. Ekonominin, ticaretin artması Türkiye'ye de siyasi ve ekonomik olarak olumlu yansır. Bölge geliştikçe Türkiye'ye de yansıyacak." şeklinde konuştu.
KUVEYT RESMEN DUYURDU
Kuveyt, Körfez ülkelerinin 3 yıldır Katar'a uyguladığı ambargonun resmen kaldırıldığını duyurdu.
Kuveyt Dışişleri Bakanı Ahmed Nasır Muhammed es-Sabah'ın, Suudi Arabistan ile Katar arasındaki kara, deniz ve hava sınırlarının açılması için anlaşmaya varıldığını söylemesi, Körfez'de yıllardır devam eden düğümün çözüldüğüne ilişkin ilk işareti temsil etti.
Ardından, Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani'nin bugün Suudi Arabistan'ın ev sahipliğinde gerçekleştirilecek 41. Körfez İşbirliği Konseyi (KİK) Zirvesi'ne şahsen katılacağı bildirildi.
KRİZİN TARAFI BAE'DEN FLAŞ MESAJ
Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) Dışişlerinden Sorumlu Devlet Bakanı Enver Gargaş, Suudi Arabistan ve Katar arasındaki anlaşmaya ilişkin Twitter üzerinden yaptığı paylaşımında, "Körfez birliğini yeniden sağlayacağımız tarihi bir zirvenin arifesindeyiz. Önceliğimiz, halkımız ile devletimizin güvenliği, istikrarı ve kalkınmasıdır." ifadelerini kullandı.
Gargaş, doğru yolda olduklarını ancak daha çok çalışmaları gerektiğini kaydetti.
Suudi Arabistan'ın Al Ula kentinde düzenlenecek toplantıya BAE de üst düzey bir isimle katılım gösterecek. BAE medyasına göre Devlet Başkanı Yardımcısı, Başbakan ve Dubai Emiri Şeyh Muhammed bin Raşid Al Maktum'un toplantıda yer alacağı aktarıldı.
ANLAŞMA O ZİRVEDE İMZALANACAK
Haber sitesi Axios'un ABD'li kaynaklara dayandırdığı haberine göre, Katar ve Suudi Arabistan arasında 3,5 yıldır süren krizin ardından varılan anlaşma için imzalar bugün atılacak.
Bazı Körfez ülkeleri ile Katar arasında süren krizin çözülmesi için "büyük bir adım" olarak nitelendirilen anlaşmaya ABD'nin ara buluculuk ettiği belirtiliyor.
Axios'a konuşan kaynaklar, hem Katar hem Suudi Arabistan'ın bu anlaşmayı Donald Trump yönetimine yönelik bir "jest" olarak gördüğünü ve bu ülkelerin yeni ABD Başkanı Joe Biden yönetimi için temiz bir sayfa açmaya hazırlandığını belirtti.
Anlaşmada, Suudi Arabistan, BAE ve Bahreyn'in Katar'a 2017'den bu yana uyguladığı hava, kara ve deniz ambargosunu kaldırması bekleniyor.
Buna karşılık ise Katar, 3 Körfez komşusuna açtığı davaları geri çekecek ve taraflar birbirine yönelik medyada yürüttükleri karalama kampanyalarına son verecek.
Katar ve Suudi Arabistan arasında varılan bu anlaşmada Trump'ın Başdanışmanı ve damadı Jared Kushner'in payının büyük olduğu ifade ediliyor.
KÖRFEZ KRİZİ NASIL BAŞLADI
Körfez ülkeleri arasında benzeri görülmemiş krize yol açan gelişmeler, 23 Mayıs 2017 gecesi geç saatlerde Katar resmi ajansı QNA'da Katar Emiri Şeyh Temim Al Sani'ye atfen ABD karşıtı ve İran'a destek açıklamalarının yayınlanmasının ardından başladı.
Doha, bunun siber saldırı sonucu ajansın sistemine sızan bilgisayar korsanlarının işi olduğunu ve Emir Şeyh Temim'in böyle bir açıklama yapmadığını duyurdu. Ancak BAE, Suudi Arabistan ve Mısır medyası konuyla ilgili Katar'ı eleştiren çizgide yayınlarını yoğunlaştırarak devam ettirdi.
Takvimler 5 Haziran'ı gösterdiğinde Suudi Arabistan, BAE, Mısır, Bahreyn, sabah saatlerinde Doha ile diplomatik ilişkilerini sonlandırdığını, hava sahalarını Katar'a kapattıklarını açıkladı. Katar'ın dış dünyaya açılan tek kara kapısının da Riyad tarafından kapatılmasıyla Körfez'in tarihteki en büyük diplomatik krizi başladı.
Katar'ı "terör gruplarını desteklediği" suçlamasıyla diplomatik ablukaya alan Suudi Arabistan, Bahreyn ve BAE, 14 gün içinde vatandaşlarının Katar'ı terk etmelerini, Katarlıların da aynı şekilde ülkelerinden ayrılmalarını talep etti.
Katar'ın Arap Baharı sonrasında elde ettiği yumuşak güçten rahatsız olan ya da abluka uygulayan ülkelerin "çek defteri diplomasisi"nden faydalanan bazı ülkeler de aynı şekilde Katar'a yönelik abluka kararına destek verip diplomatik ilişkilerini kestiler.
TRUMP'TAN ABLUKAYA DESTEK
Bu arada dönemin ABD Başkanı Donald Trump da abluka uygulayan ülkelerin söz konusu girişiminden haberdar olduğunu ve abluka kararını desteklediğini, adeti olduğu üzere sosyal medya paylaşımlarıyla dünyaya duyurdu.
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) ise ABD ordusunun Katar'ın ev sahipliğindeki Orta Doğu'daki en büyük merkez komutanlığı El-Udeyd Hava Üssü'nden yürüttüğü Afganistan, Irak ve Suriye'deki operasyonlarında herhangi bir değişikliğin söz konusu olmadığını açıkladı. Dönemin ABD Dışişleri Bakanı Rex Tillerson da abluka uygulayan ülkelere, itidal ve Katar ile uzlaşma çağrısı yaptı.
ANKARA'NIN KRİZE YÖNELİK TUTUMU
Katar'a uygulanan ambargo Doha'yı "stratejik ortak" kabul eden Ankara'yı da harekete geçirdi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, ramazan ayında kardeş Müslüman bir ülkeye abluka kararını "doğru bulmadıklarını" ifade ederken, birçok liderle telefon diplomasisi yürüttü.
Öte yandan, günlük gıda tüketiminin yüzde 75'inden fazlasını kara yolu ile Suudi Arabistan'dan temin eden Katar'ın yardımına Türkiye ve İran'dan kalkan kargo uçakları yetişti. Krizin başlaması ile marketlere akın eden Katarlılar, raflarda Türk ürünlerini buldu.
Lojistik desteğin yanı sıra Katar'da bulunan askeri üsteki varlığını artırma kararını hızlandıran Türkiye, ambargodan birkaç gün sonra Katar'daki asker sayısını 600'e kadar çıkaran kararı Mecliste kabul etti.
İŞTE ABLUKA UYGULAYAN ÜLKELERİN TALEPLERİ
Körfez krizine taraf dört ülkenin Doha'ya ilettiği 13 maddelik talep listesi arasında, "Katar merkezli Al Jazeera kanalının kapatılması, Katar'ın abluka uygulayan ülkelere tazminat ödemesi, Doha'nın Türk askeri üssünü kapatması" gibi maddeler yer aldı.
Doha, abluka uygulayan ülkelerin taleplerini reddettiklerini açıklayarak, söz konusu taleplerin egemenliklerini ihlal anlamına geldiğini savundu.
Abluka ile haksızlığa uğradıklarını düşünen Katarlılar arasında da Emir Şeyh Temim bin Hamed Al Sani'ye destek görünür biçimde arttı.
UÇAKLAR PEŞ PEŞE İNDİ
Bugün Katar'ın başkenti Doha'dan havalanan uçak ise, Suudi Arabistan'ın El Ula kentine iniş yaptı. Uçakta, Körfez İşbirliği Konseyi'ne katılmak üzere Suudi Arabistan'a giden Katar Emiri Şeyh Temim bin Hamed Al Sani vardı.
Televizyonlar Katar Emiri'nin uçaktan iniş görüntülerini canlı yayında ekrana getirdi. Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman, Katar Emiri'ni havalimanında karşıladı. İkilinin tokalaşmasıyla tarihi bir an yaşandı, Associated Press (AP) haber ajansı bu anı fotoğrafladı.
Al Jazeera ise, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman'ın ayrıca Bahreyn Kralı Hamad bin İsa el Halife ile Dubai Şeyhi Muhammed bin Raşit el Maktum'u da havalimanında bizzat karşıladığını aktarıyor.