Kıbrıs Rum kesiminin suç ve yolsuzlukla bağlantılı onlarca yabancıya vatandaşlık sattığı ortaya çıktı. Al Jazeera English'in ele geçirdiği çok sayıda resmi belge, 70'ten fazla ülkeden hükümlü dolandırıcıların, kara para aklayanların ve yolsuzlukla suçlanan siyasilerin, Kıbrıs Rum kesiminden "altın pasaportlar" diye anılan vatandaşlık belgesi aldığını gösteriyor.
Yayın kuruluşunun "Kıbrıs Belgeleri" dosyası şeklinde servis ettiği haber, Kıbrıs Rum kesimi yönetimi tarafından 2017-2019 yıllarında onaylanmış, sızdırılan 1400'den fazla pasaport başvurusuna dayanıyor.
Rum yönetimi Yatırım Programına ilişkin soru işaretleri doğuran belgelere göre, bu tarihler arasında "altın pasaportlar" için en fazla başvuru Rusya, Çin ve Ukrayna'dan yapılmış.
Başvurusu onaylananlar arasında Burisma enerji şirketinin sahibi Ukraynalı iş adamı Mikola Zloçevski, Rus enerji devi Gazprom'un eski yöneticisi Nikolay Gornovskiy, gasp suçundan hapis yatan Rus vatandaşı Ali Beglov ve hisse devrinde dolandırıcılıktan cezaevine giren Çinli iş adamı Cang Kıçiang bulunuyor.
Kıbrıs Rum kesimi pasaportunu 2017'de alan Zloçevski'nin, o tarihte ülkesinde yolsuzluk soruşturması altında olduğu ifade ediliyor. Haziran 2020'de Ukraynalı savcılar, soruşturmanın düşürülmesi için kendilerine 6 milyon dolar rüşvet teklif edildiğini söylemiş, Zloçevski ve Burisma şirketi ise rüşvet iddiasını reddetmişti.
Gazprom'un eski yöneticisi Nikolay Gornovskiy'nin de, 2019'da Kıbrıs Rum kesimi pasaportu onaylandığında, Rusya'nın görevi kötüye kullananlar listesinde yer aldığı, pasaportun, iadesine ilişkin tüm girişimlere engel olduğu belirtildi.
Kıbrıs Rum kesimi pasaportu onaylanan bir başka ismin de telekom anlaşmasından milyonlarca dolar rüşvet almakla suçlanan Vietnamlı iş adamı Pham Nhat Vu olduğu görüldü.
ÇOK FAZLA İHTİLAFLI BAŞVURU ORTAYA ÇIKABİLİR
Kıbrıs Rum kesimi pasaportlarının, AB üyeliğinden ötürü Avrupa'ya girişi kısıtlanan şahıslar için önemli olduğu, bu pasaportları taşıyanların, 27 Avrupa ülkesinde serbestçe seyahat ettiği, iş yaptığı ve bankacılık işlemleri yürüttüğü belirtiliyor.
Pasaport başvurusu yapanların, Kıbrıs Rum kesimi ekonomisine 2,15 milyon avro yatırımda bulunması ve adli sicil kaydının temiz olması gerekiyor. Yatırım çoğunlukla gayrimenkul satın alma yoluyla yapılıyor.
Kıbrıs Rum kesimi Yatırım Programı, 2013 yılında hayata geçirilmişti. O tarihten bu yana AB tarafından eleştirilmiş ve sonlandırılması çağrıları yapılmıştı.
Mayıs 2019'da Kıbrıs Rum kesimi, vatandaşlık için daha sıkı kurallar uygulamaya koymuş, soruşturma altında olan, aranan, hüküm giyen ve uluslararası yaptırım listesinde bulunanlara pasaport verilmesini yasaklamıştı.
Rum milletvekilleri, temmuz ayında çok sayıda skandalın ardından vatandaşlığın kaldırılması yetkisi içeren yasayı onaylamıştı. Ancak siyasetçiler, Kıbrıs Rum kesimi vatandaşlığı satın alanların isimlerini yayınlamaya karşı çıkmıştı.
Kıbrıs Rum kesimi, yeni yasa çerçevesinde tüm geçmiş başvuruların incelendiğini, yaklaşık 30 kişinin vatandaşlıklarını kaybedebileceğini duyururken, "Kıbrıs Belgeleri" çok daha fazla ihtilaflı başvurunun ortaya çıkabileceğini gösteriyor.
Bunlar arasında ABD tarafından Venezuela hükümeti için yasadışı döviz anlaşmasıyla milyonları aklamaktan yaptırım uygulanan eski banker Leonardo Gonzalez Dellan, Ukrayna'da ziraat şirketiyle bağlantılı para aklama ve zimmetine para geçirme soruşturması altındaki Oleg Bakhmatiuk da bulunuyor.
Yine 2017'de vatandaşlık alan Rus erkek kardeşler Aleksey ve Dmitri Ananyev, Kuzey Koreli korsanlarla bağlantılı kripto parayla 100 milyon dolar akladığı gerekçesiyle ABD'nin yaptırım uyguladığı Çinli işadamı Li Ciadong, İran'da yolsuzluk ve para aklamaktan Interpol'ün en çok arananlar listesinde bulunan Maliksabit İbrahimi ve oğlu Mehdi, vatandaşlıkları ihtilaflı isimler arasında yer alıyor.
Programı sert eleştirenler arasında yer alan Avrupa Parlamentosunun Alman üyesi Sven Giegold, pasaportlar için, "Çok fazla kirli paranın bulunduğu bir ülkeden gelen herkes için çok kıymetli." ifadesini kullanırken, Rum üyesi Eleni Mavrou, programın geçen birkaç yılda uygulanma biçiminin, açıkça Kıbrıs Rum kesiminin utanç duyacağı vakalara izin verdiğini söyledi.
Kıbrıs Rum kesiminin, program sayesinde 2013'ten bu yana 7 milyar avro gelir elde ettiği ifade ediliyor.
El Cezire'nin, gelecek günlerde "Kıbrıs Belgeleri" kapsamında Kıbrıs Rum kesimi pasaportu ihtilaflı olan onlarca kişinin daha isimlerini yayınlacağı belirtildi.