Çin'in Hubey eyaletine bağlı Vuhan kentinde ortaya çıkan ve dünyaya yayılan yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınında tespit edilen vaka sayısı, dünya genelinde 27 milyon 296 bini aştı.
Kovid-19 görülen ülke ve bölgelerdeki yeni vakalara ilişkin güncel verilerin derlendiği "Worldometer" internet sitesine göre, dünya genelinde virüs nedeniyle 887 bin 596 kişi öldü.
Vaka sayısı dünya genelinde 27 milyon 296 bin 207'ye çıkarken, virüs saptanan 19 milyon 379 bin 478 kişi sağlığına kavuştu. Dünya koronavirüsle savaşırken Oxford aşısı ile ilgili flaş bir gelişme yaşandı.
AstraZeneca firmasının İngiltere'deki Oxford Üniversitesi ile ortak geliştirdiği korona virüsü aşısı için üretime başladığı açıklandı. Buna göre, aşının İngiltere, Brezilya ve Güney Afrika'daki denemelerinin henüz tamamlanmamış olmasına rağmen, İngiliz hükümetinin 30 milyon dozluk ilk siparişi için üretim başladı.
İngiltere Sağlık Bakanı Matt Hancock, LBC radyosuna demecinde, aşıya henüz onay çıkmamış olmasına rağmen kendi siparişleri için imaların başladığını açıkladı. Hancock, "AstraZeneca ile kontratı çoktan yapılmış 30 milyon dozumuz var, ki o dozların üretimine şimdiden, onay çıkmadan başladılar. Dolayısıyla onay çıktığında -bu hâlâ kesin değil ama durum olumlu görünüyor- aşıları kullanıma sunabileceğiz" dedi.
İngiliz bakan, aşının önümüzdeki yılın başlarında onay alacağını düşündüğünü söyledi; henüz onayı çıkmamış başka aşılardan da önden sipariş verdiklerini açıkladı.
25 MİLYON AVUSTRALYALIYA BEDAVA
Avustralya'nın İsveç-Britanya merkezli AstraZeneca şirketi ile anlaşmaya vardığını açıklayan Başbakan Scott Morrison, böylelikle ilaç devinin Britanya'nın Oxford Üniversitesi ile birlikte geliştirdiği potansiyel aşıya erişim sağladıklarını duyurmuştu.
Avustralya Başbakanı, başarı vaat eden potansiyel aşının üretimine geçeceklerini ve tüm nüfusa bedava ulaşmasını sağlayacaklarını söylemişti.
'25 MİLYON AVUSTRALYALI İÇİN BEDAVA HALE GETİRECEĞİZ'
"Oxford aşısı dünya çapında geliştirilenler içinde en ileri düzeydeki ve en başarı vaat edeni. Bu anlaşmayla her Avustralyalının aşıya erken erişimini garanti altına aldık" diyen Morrison, şöyle devam etmişti:
"Eğer aşının başarılı olduğu kanıtlanırsa, biz kendimiz üreteceğiz, tedarik edeceğiz ve 25 milyon Avustralyalı için bedava hale getireceğiz."
KORONAVİRÜS AŞISINI HANGİ ÜLKE NE ZAMAN ÇIKARACAK?
ABD'de Moderna ilaç firmasının Ulusal Alerji ve Bulaşıcı Hastalıklar Enstitüsü (NIAID) iş birliğiyle geliştirdiği aşı adayı "mRNA-1273" için 27 Temmuz'da 3. aşama klinik denemelerin başladığı duyuruldu.
Merkezi Boston kentinde bulunan "Moderna", Çin'in Kovid-19'un genetik dizilimini açıklamasından yalnızca iki gün sonra potansiyel bir aşı geliştirdiğini açıkladı.
Ribo Nükleik Asit (RNA) temelli aşı, virüsün insan hücresine tutunmasını sağlayan "çivi proteini" adı verilen enzimi baskılayarak, vücutta bağışıklık sağlamayı hedefliyor.
ABD Gıda ve İlaç İdaresinin (FDA) onay vermesinin ardından aşının klinik denemeleri, 17 Mart'ta Washington eyaletinde başlarken; mRNA-1273, "insanlar üzerinde denenmeye başlanan ilk Kovid-19 aşısı" oldu.
Aşı adayının klinik denemelerin 3. aşamasında 30 bin kişi üzerinde test edilmesi planlanıyor.
NIAID Direktörü ve Beyaz Saray Koronavirüs ile Mücadele Görev Gücü Dr. Anthony Fauci, mayıs sonunda yaptığı açıklamada, umut vadeden aşının çalışmasının bir yıl içinde sonuçlanabileceğini umduklarını bildirdi.
TÜRK BİLİM İNSANIN GELİŞTİRDİĞİ AŞI DA SON SAFHADA
Almanya'da Türk bilim insanı Prof. Dr. Uğur Şahin'in kurucu ortağı olduğu biyoteknoloji firması BioNTech'in geliştirdiği "BNT162b1" adlı aşı adayı da 3. aşama denemelere geçen aşı adayları arasında yer aldı.
4 ayrı formül olarak geliştirilen aşı adayının "b1" ve "b2" versiyonları, insanlar üzerinde test edilmeye başlandı.
RNA temelli aşı, Kovid-19'u etkisiz kılan kan şekeri enzimleri ile alımlayıcı-bağlayıcı İmmünoglobulin G antikorları harekete geçirmeyi, hücre düzeyinde bağışıklık tepkisi yaratan CD4+ ve CD8+ glikoproteinleri artırmayı amaçlıyor.
ABD'de Pfizer, Çin'de Fosun Pharma ilaç firmalarının üretim lisansını aldığı aşı adayının dünya çapında 30 bin sağlıklı gönüllü üzerinde denenmesi amaçlanıyor.
ÇİN'DEKİ AŞI ÇALIŞMALARI
Kovid-19'un ortaya çıktığı Çin'de de 8 aşı adayının klinik denemeleri sürüyor.
Bunlardan 4'ü birinci, 2'si ikinci, 2'si ise üçüncü aşamada insanlar üzerinde test ediliyor.
Sinopharm, Sinovac ev CanSino gibi kamuya ait ilaç firmaları, Çin Askeri Tıp Akademisi, Vuhan Viroloji Enstitüsü, Pekin Biyolojik Ürünler Enstitüsü gibi kurumlar ile iş birliği içinde aşı çalışmaları yürütüyor.
SinoVac'ın geliştirdiği "CoronaVac" ve Sinopharm'ın Vuhan Viroloji Enstitüsü ve Çin Askeri Tıp Akademisi ile geliştirdiği iki aşı adayı ile CanSino'nun Çin Askeri Tıp Akademisi ile iş birliğinde geliştirdiği "Ad5-NCov" adlı aşı adayı, en fazla umut bağlanan çalışmalar arasında görülüyor.
SİNOVAC VE "CORONAVAC"
Çinli ilaç şirketi Sinovac'ın geliştirdiği CoronaVac da 3. aşama klinik denemelere başlayan aşı adayları arasında yer alıyor.
Formülünde virüsün etkisizleştirilmiş bir versiyonunu içeren aşı adayı için 21 Temmuz'da Brezilya'da, 11 Ağustos'ta Endonezya'da 3. aşama klinik denemelere başlandı.
Brezilya'daki denemede 8 bin 870, Endonezya'daki denmede ise 1620 sağlıklı gönüllünün aşılanması planlanıyor.
CANSİNO VE "AD5-NCOV"
CanSino'nun Çin Askeri Tıp Akademisi ile iş birliğinde geliştirdiği "Ad5-NCov" adlı aşı adayı için de eylülden itibaren dünyanın farklı ülkelerinde 3. aşama denemelere başlanması hedefleniyor.
Soğuk algınlığına yol açan zararsız bir adenovirüsle insan vücuduna Kovid-19'un genetik bileşenlerini aktararak bağışıklık tepkilerini uyandırmayı hedefleyen Ad5-nCOV'un güvenliğinin ve bağışıklık etkisinin test edildiği 1. ve 2. aşama klinik denemeleri Çin'de yapılmıştı.
3. aşama denemelerin Pakistan, Suudi Arabistan, Brezilya, Rusya ve Şili'de yürütülmesi planlanıyor.
RUS AŞISININ İLK RAPORU AÇIKLANDI
Lancet dergisindeki rapora göre, Sputnik-V adı verilen aşının denemeleri Haziran ve Temmuz aylarında yapıldı.
Her bir denemeye katılan 38 sağlıklı gönüllü deneğe birer doz aşı yapıldı ve üç hafta sonra ilk aşıyı güçlendirici bir doz daha verildi.
Deneye katılan 18 ile 60 yaş arasındaki gönüllüler 42 gün izlendi ve tümünde üç hafta içinde bağışıklık tepkisi (antikor) oluştuğu gözlendi. En çok görülen yan etkiler ise baş ve eklem ağrısı oldu.
Denemeler randomize değil açık çalışma yöntemiyle yapıldı. Randomize ilaç-aşı denemelerinde, psikolojik faktörleri ortadan kaldırmak ve kıyaslama yapabilmek bakımından sadece bir kısım hastaya gerçek ilaç veriliyor ve hastalar hangi grupta olduklarını bilmiyorlar. Rus deneyinde ise bütün hastalar kendilerine gerçek aşının yapıldığının farkındaydı.
Raporda "Aşının Covid-19 enfeksiyonunu önlemekte uzun vadede etkili ve güvenli olduğuna karar verebilmek için büyük ölçekli, kıyaslama imkanı veren, uzun süreye yayılan denemelere ve gözlemlerin devamına ihtiyaç olduğu" kaydedildi.