Koronavirüste en fazla vaka ve ölümün yaşandığı ABD'de salgın geçtiğimiz haftalarda Beyaz Saray'a da sıçradı.
İlk olarak ABD Başkanı Donald Trump'ın Beyaz Saray'daki yaverlerinden birinde koronavirüs çıktığı açıklandı. Ardından Başkan Yardımcısı Mike Pence'in basın danışmanının testinin pozitif çıktığı belirtildi.
Son olarak CNN'in, Trump'ın danışmanı ve kızı Ivanka Trump'ın kişisel asistanında koronavirüs tespit edildiğini duyurması ile panik arttı.
Her ne kadar salgından etkilenenlerin Trump ve Pence ile temas etmediği söylense de ABD'de çoktan kafalarda soru işaretleri oluşmaya başladı.
Peki ABD'nin 1 ve 2 numarasının koronavirüs testi pozitif çıkarsa ne olur?
ABD medyasına göre sonuç, geçici bir aksaklıktan, anayasal krize kadar her şeye neden olabilir.
"Her şey için bir protokol var" diyen Barack Obama'nın eski Beyaz Saray danışmanı David Axelrod "Obama döneminde terörist veya nükleer saldırılar durumunda dahi ne yapacağımıza dair rutin olarak tatbikatlar yaptık, ama dürüst olmak gerekirse Beyaz Saray'ın şu anda karşı karşıya olduğu gibi bir salgın durumu en beklenmedik şeylerden birisi" diyerek durumun ciddiyetini anlattı.
Bloomberg News'e konuşan risk danışmanlık firması Eurasia Group Başkanı Ian Bremmer, başkanın koronavirüs teşhisi ile piyasaların neredeyse kesin olara çakılacağını söyledi. Bremmer ayrıca "Trump bu virüsü kapar ve karantinaya alınırsa, ancak hükümet yönetmeye devam eder ve deli gibi tweet atarsa bence 'de minimis' etkisi olacaktır" diye ekledi.
CNN'de yer alan habere göre, Trump tweet atmak için çok hasta olsa bile, geçmiş başkanların iktidarı geçici olarak bırakmak için kullandıkları bir süreç bulunuyor. Anayasanın 25. maddesinde bir başkan ya da başkan yardımcısının görevini yerine getiremeyecek durumda olması halinde görevden nasıl alınacağa ilişkin süreç belirtiliyor. Bu maddeye göre Trump'ın kontrolü başkan yardımcısına devredebilir daha sonra da geri alabilir
George W. Bush başkanlığındaki tıbbi prosedürler sırasında iki kez ve vurulduktan sonra ise Ronald Reagan bir kez 25. maddeye başvurmuştu. Trump aniden ağırlaşırsa veya entübasyona tabi tutulmak zorunda kalırsa, 25. madde başkan yardımcısının ve kabinenin başkanlık yetkisini yürütmesine de izin veriyor.
Peki çok zor ihtimal olsa dahi, her ikisi koronavirüse yakalanırsa ne olur?
George Mason Üniversitesi'nde hukuk profesörü olan Ilya Somin, "Bu durumda, kıdem sırası çok açık" diyerek "ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi devralacaktır" diyor.
Ancak anayasa uzmanları, Trump ve Pence'in Covid-19'a yakalanması durumunda kaosun ortaya çıkabileceği konusunda uyarıyor ve "çünkü yasa böyle bir senaryoyu çözme konusunda çok az açıklık sağlıyor" diye ekliyor.
Michigan Eyalet Üniversitesi hukuk profesörü ve yazar Brian Kalt ikisinin koronavirüse yakalanma ihtimali için "Tam ölçekli bir anayasal erime ile sonuçlanabilecek gerçek felaket olurdu" diyor ve "Hemen mahkemeye gidilmesi ve ne yapılacağına dair çok çabuk karar verilmesi gerekirdi. Çünkü liderin birkaç saat bile kim olduğunu bilmemek ülke için son derece tehlikeli olabilir" diye ekliyor.
Trump ve Pence görevlerini yerine getiremezlerse, ikisi de 25. maddeyi başlatamazdı. Bu durumda Amerika Birleşik Devletleri Başkanlık Ardıl Yasası, sıradaki Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin başkanlığının düzenlemesini emreder.
ABD basınına konuşan bir sözcü, federal hükümetin her zaman operasyonların sürekliliği için planlarının olduğunu, ancak Trump ve Pence görevlerini yerine getiremezlerse ne yapılacağını söylemeyi reddettiğini belirtti.
Ancak Beyaz Saray alarm için bir neden olmadığını ve ABD'nin 1 ve 2 numarasının sürekli olarak test edildiğini söyledi.
