Dünya Rusya Ukrayna krizine kilitlenmişken Rusya Devlet Başkanı Putin'den peş peşe açıklamalar geldi.
Saatler önce bir açıklama yapan ve "Ukrayna'nın NATO'ya katılma ihtimali bizim için bir tehdittir. " ifadelerini kullanan Putin daha sonra ulusa sesleniş konuşması gerçekleştirdi.
Putin, Rusya Parlamentosunun alt kanadı Devlet Duması'nın Donbas'taki ayrılıkçıların sözde yönetimlerinin tanınmasıyla ilgili çağrısına cevap vermek için güvenlik konseyi toplantısından bir süre sonra televizyondan halka hitap etti.
Putin yaptığı konuşmada, Kiev yönetiminin "Donbas'ta askeri karar dışında hiç bir kararı tanımadığını" belirterek, "Bu bağlamda, Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Lugansk Halk Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını bir an önce tanımak için çok geç kalınmış bir kararı almayı gerekli görüyorum." ifadelerini kullandı.
Konuşmasının ardından Putin, Kremlin Sarayı'nda sırayla sözde Donetsk Halk Cumhuriyeti, ardından sözde Lugansk Halk Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını tanıyan kararnameyi imzaladı. İmza töreninde söz konusu yönetimlerin temsilcileri de hazır bulundu.
Törende Rusya ile ayrılıkçıların sözde yönetimleri arasında "dostluk" ve "iş birliği" anlaşmaları da imzalandı.
15 Şubat'ta Rusya Parlamentosunun alt kanadı Devlet Duması, Ukrayna'nın doğusundaki Rusya yanlısı ayrılıkçıların kurduğu sözde yönetimlerin tanınması için Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'e çağrıda bulunulmasına yönelik kararı kabul etmiş, kararı Kremlin'e göndermişti.
Ukrayna'nın doğusunda 2014'te Kiev yönetimine rağmen Rusya yanlısı ayrılıkçılar Ukrayna topraklarında Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Lugansk Halk Cumhuriyeti isminde iki ayrı sözde yönetim oluşturmuştu.
"DONBAS RUSYA'NIN BİR PARÇASIDIR"
Putin'in açıklamaları şu şekilde:
"Donbas Bölgesi tarihsel olarak Rusya'nın bir parçası. Doğu Ukrayna'da durum kritik. Ben yalnızca mevcut politik gerçekler üzerinden konuşuyorum. ne kadar faydalı olduklarının dışında konuşuyorum. Bu bir ulus inşasının bir parçası olmamalı. Ben kimseyi suçlamıyorum. Burada iç savaştan evvel çok kritik bir durum vardı.
Komünist partinin ulusallaşma süreci, devletleşme süreci bir formalitenin ötesine geçmedi. İlkeler deklare edildi ama kullanılmadı. Gerçekte Sovyet Cumhuriyetlerinin egemenlik hakları çok fazla yoktu. Lenin'in Sovyetleri inşa etme konusunda ilkeleri teknik olarak hesaba katılmadı. Devletin temelleri bu devrim tarafından ortaya çıkmıştı ve bunlar yıkıcı fantezilerin olması ötesine geçmedi. Komünist partinin liderleri güçlü bir hükümet sistemi kurduklarından gayet emindiler. Milliyetçilik bu topraklardan kaybolmadı. 1980'lerin ortasında artan sorunlara karşı milliyetçilik konusu bir fikir olmaktan çıktı ve mevcut liderlerin iştahla baktıkları bir şey haline geldi.
Batı yanlısı medeniyet tercihi, Ukrayna halkı için herhangi bir şekilde iyi şartlar oluşturmadı. Rusya'ya karşı jeopolitik bir düşmanlık söz konusu. Rusya'dan Batı bankalarında çalışan milyarlarca dolar da ayrı bir konu. Bir takım radikaller ve milliyetçiler kültürel ve dinsel yakınlıktan dolayı gelen dostluğu istemiyorlardı. Aslında yöneticiler kendilerini seçen halka bu anlamda ihanet ettiler ve radikal bir takım politikalar benimsemeye başladılar.
Bunları destekleyen ılımlı kişiler güç kaybı yaşamaya başladılar. Radikaller hiçbir şekilde hukuki çerçevede kalmazlar. Bunlar giderek güçlendiler. Burada zayıflamış olan gücü daha da zayıflattılar.
Radikaller insanlaırı korkutarak kullandılar. 2013'te bir darbe de söz konusu oldu. Elimizdeki verilere göre; Kiev'de ABD günde 1 milyon dolar kullandı. Çok yüksek miktarlarda para muhalefet liderlerinin hesaplarına aktarıldı. Bu çatışmalarda çok sayıda insan hayatını kaybetti. Odessa'da insanlar canlı canlı yakıldı.
"DONBAS VE LUHANS BÖLGESİNDEKİ İKİ CUMHURİYETİ KABUL EDİYORUM"
Hızlı bir şekilde karar alacağım Donbas ve Luhans bölgesindeki iki cumhuriyeti kabul ediyorum. İki cumhuriyetin mevcudiyetini onaylamak için yakın gelecekte döküman imzalayacağız. Lütfen ateşi kesin, aksi takdirde mevcut rejim dökülen tüm kandan sorumlu olacaktır. Bu kararı açıklayarak Rusya halkını ve vatandaşlarını destekleyeceğimiz belirtmek istiyorum. Teşekkür ederim."
KARAR ÖNCESİNDE YAŞANAN GELİŞMELER
Rusya lideri Putin, Fransa ve Almanya liderlerine Rusya'nın Donbass ve Luhansk ayrılıkçı yönetimini tanıyacağını açıkladı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ve Almanya Başbakanı Olaf Scholz'a, Ukrayna'nın doğusundaki Rusya yanlısı ayrılıkçıların sözde yönetimlerini tanınmasına yönelik kararı imzalayacağı bilgisini verdiği açıklandı.
Kremlin'den yapılan açıklamada, Putin'in, Macron ve Scholz ile telefonda görüştüğü belirtildi.
MACRON VE SCHOLZ'A SÖYLEDİ
Açıklamada, Putin'in, Macron ve Scholz'a, Ukrayna'nın doğusundaki Rusya yanlısı ayrılıkçıların sözde yönetimlerinin tanınmasına ilişkin kararname imzalayacağı bilgisini verdiği belirtildi.
Macron ve Scholz'un, söz konusu karar nedeniyle hayal kırıklıklarını ifade ettikleri aktarılan açıklamada, iki liderin temaslara devam etmeye hazır olduklarını söyledikleri kaydedildi.
Putin Ukrayna krizine ilişkin geçtiğimiz saatlerde açıklamalarda bulunumuştu.
Putin şunları söylemişti;
"Burada gerçekleri de anlamak mecburiyetindeyiz. Eğer Rusya bir tehditle karşı karşıya kalırsa; Ukrayna'nın NATO'ya katılması gibi... Bu bizim ülkemize bir tehdittir. Çünkü NATO'nun beşinci maddesi var. İttifakın tüm üyeleri, saldırıya uğrayan üyenin yanında durmak mecburiyetinde. Ama burada kimse Kırım halkının iadesini kabul etmediği için ciddi bir tehdit söz konusu. Ukrayna burada bu toprağı almak istemek için askeri bir yola başvurabilir."
Baskıyla bir adım attılarsa bir adım daha atmayacaklarının garantisi yok. Kağıt üzerinde bir şeyler olmalı uluslararası alanda.
Bana Ukrayna'nın yarın NATO'ya kabul edilmeyeceği söylendi. Ukrayna'nın hazır olmadığını söylüyorlar. Benim de cevabım şu oldu: Taviz söz konusu değil. Bekleyip Ukrayna'yı hazırlamak istiyorsunuz. Ortada buluşmak zorundayız dedim. Fransa cumhurbaşkanı ile sabah 2'ye kadar konuştuk. Amerikalıların pozisyonunun değiştiğini söyledi ama nasıl değiştiğini sorduğumda cevap veremedi."
Toplantıya Putin'le birlikte katılan Dışişleri Bakanı Lavrov da Ukrayna krizindeki son durumu aktardı. Lavrov'un açılamaları da şu şekilde oldu:
"Onlar sadece tek bir unsuru seçtiler, onun üzerinden gittiler. Talebimiz de vardı. Aralık'ın sonunda Batılı meslektaşlarıma mektup yazmıştım, onlara hukuki analizlerimizi hatırlattım.
İkinci önceliğimiz ise NATO ile ilişki içinde bulunduğumuz dönem itibariyle NATO ve Rusya'nın düşman olmadığını beyan edelim demiştik. Bu argümanımız da reddedildi, ilki reddedildiği gibi. Kırım'daki işgalinizi bitirin denildi bize.
Bizim diğer taleplere yönelik cevaplarımızla ilgili şu da vardı. Burada tehlikeli silah sistemlerinin ve ABD askerlerinin konuşlanmasıyla ilgili talebimiz olmuştu. ABD, Rusya federasyonu ile anlaşmadan çekildi. Putin'in bu anlaşmanın yeniden yapılması teklifi reddedildi 2 yıl önce.
Bu meseleler bağlamından çıkartılıyor, güvenlik taahhütleri bağlamından çıkartılıyor. Atılması gereken karşılıklı adımlar konusunda uçuşlarla ilgili maddeler var.
Mekanizma kurulması öneriliyor. Meslektaşlarımızın Rusya'nın teklifini basite indirgemeye çalıştığı, çok da önemli olmayan unsurları seçerek diyaloğu sürdürmek yönünde. Meselenin özüne dokunmuyor bu açıklamalar
Bizim kendi adımlarımız da önemli. Evet burada hatırı sayılır olmayabilir ama bir ilerleme söz konusu.
Bizim sürekli ve ilkeli yaklaşımımızı öne sürmemiz ABD ve müttefiklerini sarstı.
Biz çalışmayı sürdürmek mecburiyetindeyiz. Detaylı bir cevap hazırladık. Sadece ABD'ye gönderdik şimdilik bu cevabı. NATO bunun yanında ikinci önemde kalıyor. Münih Güvenlik Konferansı'nda Batı'nın her üyesi açıklamalarında destek verdi ortak pozisyona. Washington'ı muhatap alıyoruz. Belgede tekliflerimizin bir menü olmadığını, bir ültimatom da olmadığını ifade ettik. Bariz, gözle görülür şeylere dayandığını, kapsamlı bir yaklaşımla çözülebileceğini ifade ettik.
Biz bunu yaparken bir cevap da talep edeceğiz.
KRİTİK GÖRÜŞMENİN TARİHİ BELLİ OLDU!
NATO'nun Avrupa kıtasındaki varlığının yeniden gözden geçirilmesini savunuyoruz. Çağrımız var, bir açıklama konusunda. En üst düzeyde imzalanan ve bize verilen taahhütler uygulanmıyor. Açıklama yapmıyorlar. Bu anlaşmalara neden imza attınız diye sorduğumuzda cevap vermiyorlar. Belgeleri Washington'a gönderdik. Blinken ile telefon görüşmesi yaptık. Blinken, belgeyi okuduğunu ve buluşmaya hazır olduğunu söyledi. 24 Şubat'ta görüşmek üzere sözleştik Cenevre'de.
Açık kapı politikasının yumuşatılmasını bile göz önünde tutmayacağız diyorlar. Ben de Fransız Dışişleri Bakanı ile telefon görüşmesi yaptım. ABD'lilerin neyi görüşmeye hazır olup olmadığını belirtin dedim."
Toplantıda Lavrov'un ardından Kremlin İdari İşler Başkan Yardımcısı Dmitry Kozak söz aldı. Kozak'ın açıklamaları da şöyle oldu:
"Ne Ukrayna ne de Batılı müttefikleri Donbas'a ihtiyaç duymuyor. Amaç çatışmayı Rusya Federasyonu'na doğru yaklaştırmak. Kamuoyu önünde çoktan suçu Rus tarafına atmış durumdalar. Ne kadar çok para harcıyoruz aslında bu bölgelere insani yardım için. Donbas'ta çatışmadan önce ciddi bir artış gözlemledik ekonomik aktivite ve istihdam alanında, işsizlik azaldı, iş imkanları ikiye katlandı. Ve buradaki Rus pasaportları sayesinde olduğunu söyleyebilirim bunun. Donbas'ın Rusya'nın ihtiyaç duymadığı bir bölge olmadığı ortada."
PUTİN'DEN BİR AÇIKLAMA DAHA
Öte yandan Putin yaptığı son açıklamada Donetks ve Luhanks'ın resmen tanınması konusunda bugün bir karar vereceğini bildirdi.