Amerikan e-ticaret şirketi Wayfair hakkında kan donduran iddialar gündeme bomba gibi düştü. Twitter üzerinden yayılan skandalda Wayfair adlı sitede satışa sunulan ürünler arasında ve fiyatlandırmalar arasında kaybolan çocukların isimleri ile adlandırılması ile skandal iddialar ortaya döküldü.
Dünya son iki gündür internet üzerinden çocuk kaçakçılığı yapıldığına dair iddialarla çalkalanıyor. Her şey dünyanın önde gelen online mobilya mağazalarından Wayfair'in internet sitesi üzerinden çocuk kaçakçılığı yaptığını iddia eden korkunç sosyal medya paylaşımlarıyla ilgili kim ne dedi? Wayfair olayı nedir? Wayfair'le ilgili iddialar bir komplo teorisi mi? Dünyanın önde gelen online mobilya mağazalarından Wayfair, hakkında Cuma akşam saatlerinde ABD'de ortaya atılan ve özellikle Pazar günü Türkiye'de de hızlı yayınlanan komplo teorisindeki iddiaları yalanladı. İşte son dakika haberi ve detaylar takvim.com.tr'de
Ayrıca, Newsweek ve Mashable ile bazı ABD'li gazeteciler, teoriye kanıt olarak gösterilen iddiaların doğruluk taşımadığını ortaya koydu.
İlk olarak Reddit'te yayımlanan komplo teorisi daha sonra Twitter ve Facebook gibi sosyal medya platformlarından hızla yayıldı. Türkiye'de ise özellikle
WhatsApp gruplarında çok fazla kişi tarafından paylaşıldı.
Wayfair hakkındaki iddialar, 2016 ABD başkanlık seçimleri öncesinde Hillary ve Bill Clinton hakkında ortaya atılan ve "Pizzagate" olarak bilinen komplo teorisiyle benzerlikler taşıyor.
Pizzagate olarak bilinen bu teorinin doğruluk payı taşımadığı, teoriye kanıt olarak öne sürülen bilgilerin doğru olmadığı ve dezenformasyon amacıyla dolaşıma sokulduğu ortaya çıkmıştı.
Teori ilk olarak PrincessPeach1987 rumuzlu bir kullanıcı tarafından Cuma akşamı Reddit üzerinden paylaşıldı. Paylaşımda, Wayfair sitesinde 12 bin
700 ile 14 bin 500 dolar arasında satışa çıkartılan dolapların fahiş fiyatlarına dikkat çekildi.
Teoriye göre, internette arama yapıldığında Neriah, Yaritza, Samiyah gibi adlarla satışa konulan bu dolapların model isimlerinin kayıp olarak aranan çocuklarla örtüştüğü görüldü. Ayrıca, bu dolapların seri numaralarının yanlarına belli bazı kodlar eklenerek Rus arama motoru Yandex'te arandığında bikinili çocuk fotoğrafları getirdiği de teoride yer alan bir başka iddia oldu.
Teoriyi yazan kullanıcı, iddialarını güçlendirmek için Wayfair çalışanlarının "şirket yöneticileri pedofili olmasını protesto ettiklerini" de öne sürdü. Diğer başka komplo teorilerinde olduğu gibi, burada da basının "bu skandalın" üstünü örtmeye çalıştığı ve şirketi koruduğu için haber yapmadığı ifade edildi.
Komplo teorisine inanan ya da paylaşan birçok sosyal medya kullanıcısı, bu iddiaların doğru olmadığını ortaya koyan basın kuruluşlarını da bu şebekenin parçası olmakla suçladı.
Wayfair, yaptığı açıklamayla tüm iddiaları yalanlarken, ABD basını da komplo teorisini doğruluğuna kanıt olarak gösterilen iddiaları inceledi ve bunların gerçeği yansıtmadığını tespit etti. Wayfair yaptığı açıklamada, "Elbette ki; bu iddiaların hiçbirinde doğruluk payı yok. Söz konusu dolaplar, endüstriyel kullanım için tasarlanmış mobilyalar ve buna göre fiyatlandırıldı" dedi.
Wayfair, dolapların özelliklerini daha doğru bir şekilde gösterecek yeni görsellerle tekrar satışa sunulması amacıyla bu ilanları sitesinden kaldırdığını açıkladı. Ancak sosyal medya kullanıcıları, Wayfair'in pazar yeri bölümünde farklı satıcılardan binlerce dolara satılan minder, yastık gibi başka ürünler de tespit etti.
Wayfair, konuyla ilgili Mashable'a yaptığı açıklamada, bu durumun dinamik fiyatlama algoritmasından kaynaklandığını ancak bazı ürünlerin fahiş fiyatlara ulaşmasının "teknik bir hata" olduğunu söyledi. Ayrıca komplo teorisinde fahiş fiyatla satılan endüstriyel dolabın içinde satıldığı öne sürülen ve gönderide fotoğrafı paylaşılan isimlerden birisi Facebook üzerinden yaptığı canlı yayında, tüm iddiaları reddetti ve kendi fotoğrafının kullanılmamasını istedi.
Haberlere göre, komplo teorisinde bahsi geçen formatta sadece ürünlerin seri numaraları değil, herhangi bir numara serisi yazılarak, Yandex'te arandığında da sonuçlarda bikinili çocuk fotoğrafları geliyor. Her iki haber kuruluşu da fotoğrafları getirenin seri numaraları değil, arama yaparken teoriyi ortaya atan kişinin yanına koyduğu koddan kaynaklandığı sonucuna vardı.
Teoride doğru olmayan bir diğer iddia da Wayfair çalışanlarının Haziran 2019'daki protestosuyla ilgili. Wayfair çalışanları, çocuk kaçakçılığı değil;
ABD'nin Texas eyaletinde düzensiz göçmenlerin sınır dışı işlemleri için tutulduğu bir merkeze Wayfair'in yatak tedarik etmesini protesto etmek amacıyla iş bırakmıştı.
Komplo teorisine "kanıt olarak" gösterilen basit ürünlere yüksek fiyat, seri numaralarıyla aramalar ve şirket çalışanlarının eylemleriyle ilgili iddialar yalanlandı ya da yansıtıldığı gibi olmadığı anlaşıldı.
Newsweek, Wayfair hakkındaki iddiayı ilk olarak ortaya atan Reddit kullanıcısıyla görüştüğünü yazdı. PrincessPeach1987 rumuzlu kullanıcının gerçek adını vermediği ve kendisinin "insan kaçakçılığı kurbanlarına yardımcı olan yerel bir örgütün içinde" olduğunu söylediği belirtildi.
Habere göre, durumu kocasıyla birlikte garajlarını temizlerken yeni dolap satın almak istediklerini fark ettiklerini aktaran kullanıcı, Reddit'e yazdığı gönderinin "doğrudan bir suçlama niyeti taşımadığını ancak elinde konuyla ilgili bilgi olanları bir araya getirmeyi amaçladığını" söyledi.
Türkiye'de ise bu iddia, adını Sean olarak veren "@heroo_7" rumuzlu bir Twitter kullanıcısının Reddit'teki yazıyı tercüme ederek, peş peşe paylaşmasıyla yayılmaya başlandı. Zincirin ilk mesajı 10 binlerce kişi tarafından retweet edildi ve beğenildi. Bu mesaj, WhatsApp üzerinden de dolaşıma sokuldu.
NBC News muhabiri Ben Collins, attığı Twitter mesajında, doğruluk payı taşımayan bu iddiaların arkasında Pizzagate teorisini ortaya atanlar ile QAnon olarak adlandırılan grubun olduğunu öne sürdü. Collins, çocuk kaçakçılığı gibi organize işlerde yer alanların dark web ve 4chan ya da 8chan gibi platformları kullandığını da ifade etti.
Collins attığı Twitter mesajlarında, "QAnon'la ilgili esas kaygı yaratan şey bu durum. Birçok kişi bu grubu klonlar ve John F. Kennedy'nin hayaletinin aramızda dolaştığı gibi deli saçması şeylerle bağdaştırıyor ancak bu laflar sosyal medyanın hülyalı dünyasında asılı kaldığı için genç insanlar üzerinde daha ikna edici oluyor" dedi.
QAnon, ABD'de "derin devletin" Başkan Donald Trump'ı devirmek için gizli planlar uygulamaya soktuğunu savunan aşırı sağcı bir komplo teorisine verilen isim. Bu teori ilk olarak 4chan adlı platformdu "Q" rumuzlu bir kullanıcı tarafından Ekim 2017'de ortaya atıldı.
Zaman içerisinde bu komplo teorilerinin arkasında tek bir kişi değil, aşırı sağcı bir grubun olduğu düşünülmeye başlandı. Her ne kadar ilk olarak 2017'de bir derin devlet teorisiyle dikkatleri üstüne çekmiş olsa da, grubun 2016 yılında Clinton'lar başta olmak üzere Demokrat Parti'nin önde gelen isimlerini "çocuk kaçakçılığıyla" suçlayan Pizzagate'in arkasında olduğuna inanılıyor. Komplo teorisyenleri ünlü oyuncu Tom Hanks'in eski tarihli bir Instagram fotoğrafını da paylaştı ve oyuncunun da bu korkunç olayla ilgisi olduğunu iddia etti. Hanks'in adı Pizzagate skandalında da anılmış ancak iddiaların doğruluğu kanıtlanmamıştı.
TOM HANKS WAYFAİR İLİŞKİSİ NE?
Amerika Birleşik Devletleri (ABD) merkezli mobilya ve ev eşyaları satan e-ticaret şirketi Wayfair, çocuk kaçakçılığı yaptığı ve ünlü oyuncu Tom Hanks gibi isimlerin de olduğu bir şebekenin parçası olduğu iddialarını reddetti.
Şirket internet sitesi üzerinde kaybolan çocukların isimleriyle yüksek fiyatlarda mobilyalar satması sebebiyle "çocuk ve insan kaçakçılığı" yaptığı iddialarıyla gündeme gelmişti.
Wayfair sözcüsü Susan Frechette FOX Business'e e-mail yoluyla yaptığı açıklamada, " Bu iddialar elbette gerçek değil. İnternet istesi üzerinde yüksek fiyata satılan dolaplar, endüstriyel kategoride yer alıyor ve fiyatlamalar doğrudur," ifadelerini kullandı.
İDDİALAR
9 Temmuz'da PrincessPeach1987 adlı bir Reddit kullanıcısı tarafından ortaya atılan bu iddia, ABD ve tüm dünyada hala gündemdeki yerini koruyor.
İddiaya göre Wayfair'in internet sitesinde listelenen söz konusu pahalı ürünlerin stok tutma birimine verilen isim olan SKU kodları, Rus arama motoru Yandex'e yazıldığında genç kızların fotoğraflarına ulaşıldığı söyleniyor.
Konuyla ilgili youtube üzerinde de birçok podcast videosu yayımlandı.
Ünlü Hollywood yıldızı Tom Hanks'in sosyal medya hesabından yıllar boyunca bazı objelerin fotoğraflarını çekerek paylaştığı biliniyor. Ancak Hanks'in 2016'da paylaştığı bir görselde asfalt üzerine yazılmış "SRC USA" ifadesi yer alması ünlü oyuncunun Wayfair skandalıyla ilgisi olduğu şüphelerini de beraberinde getirdi.
Öyle ki insan kaçakçılığının oldukça yaygın olduğu Meksika gibi ülkelerde SKU'dan önce "SRC USA" yazılıp sonra kod yazıldığında, internet üzerinden benzer görsellere ulaşılabiliyor.
TOM HANKS KİMDİR?
Thomas Jeffrey Hanks (d. 9 Temmuz 1956),Amerikalı sinema oyuncusu.
İki defa Oscar ödülü almış, zor rollerin üstesinden gelebilmesi ile tanınmış ve özellikle dramatik rollerdeki performansıyla önemli başarı yakalamıştır.
Philadelphia ve Forrest Gump ile üst üste iki kez En İyi Erkek Oyuncu dalında Akademi Ödülü alan Tom Hanks'in en önemli filmleri arasında, Forrest Gump, Philadelphia, Azap Yolu, Yeni Hayat, Er Ryan'ı Kurtarmak ve Yeşil Yol sayılabilir. 2006 Cannes Film Festivali, Tom Hanks'in simgebilimci profesör Robert Langdon rolünde oynadığı Dan Brown'un aynı isimli kitabından yola çıkılarak hazırlanan Da Vinci Şifresi ile açılış yapmış ve izleyenlerin beğenisini kazanmıştır.
Hanks Aralık 2019'da fahri Yunan vatandaşlığı aldı.
Hanks, aktris Rita Wilson ile 1988'den beri evlidir. İlk olarak Samimi Arkadaşlar adlı yapımda beraber çalışmalarına rağmen, Gönüllüler adlı film üzerinde çalışırlarken yakınlaşmaya başladılar. Şu anda ise iki çocukları vardır. Hanks daha önce 1978 ve 1987 yılları arasında Lewes ile evliydi.
Wilson Yunan ve Bulgar kökenlidir ve Yunan Ortodoks Kilisesi üyesidir. Hanks onunla evlenmeden önce inancına dönmüştür. Hanks kiliseye aktif olarak katılmaktadır.
Tom Hanks'in bu evliliğinden de iki çocuğu olmuştur ki bunlardan biri oyuncu olan oğlu Colin Hanks'tir. Hanks'in Cleveland Indians beyzbol takımı ve Premier Lig takımlarından Aston Villa taraftarı olduğu da bilinir.
27 Aralık 2019'da Yunanistan Cumhurbaşkanı Prokopis Pavlopoulos, Tom Hanks'in resmi Yunan vatandaşı olan resmi belgeleri imzalamıştır. 2 Mart 2020 yılında eşi Rita Wilson ile beraber testlerinin potizif çıktığını ve Koronavirüs'e yakalandıklarını açıkladı. Daha sonra tedavi sürecini geçirerek bu hastalıktan kurtulmuşlardır.