Türk mühendisler tasarından geliştirilen sistem,ray üzerindeki kırık ve çatlakları titreşim yoluyla uzaktan algılayabiliyor.
Halen dünyada en yaygın olarak bilinen ve kullanılan ray kırığı algılama yöntemini, ray üzerindeki elektriksel devamlılık prensibiyle çalışan ray devreleri oluşturuyor. Ancak rayın aynı zamanda bir geri dönüş akım hattı olarak da kullanılması nedeniyle bu yöntem ciddi algısal yanılmalara neden olabiliyor.
NASIL ÇALIŞIYOR?
Ar-Ge çalışmalarını ODTÜ Teknokent'te sürdüren Enekom firması, bu alandaki ihtiyaca cevap vermek ve yerli bir çözüm üretmek amacıyla "Ray Kırığı ve Çatlağını Uzaktan Yansıma Yöntemiyle Algılayan Sistem" geliştirdi.
Sistem, ray üzerinde belirli bir frekansta oluşturulan titreşimin, biri uzakta olmak üzere 2 noktadan algılanması prensibiyle çalışıyor.
Ray üzerinde tamamen elektromekanik yöntemle çalışan sistemde, bir taraftan raya titreşim enjekte edildikten sonra eş zamanlı olarak diğer bir noktadan bu titreşim sinyali okunuyor. Sağlam ray ile kırık veya belirli bir düzeyde çatlak taşıyan rayın iki nokta arasında taşıdığı titreşim sinyal seviyeleri arasındaki fark ve hatalı bölgeden yansıyarak geri gelen sinyal, sistemin hassas algılama elektroniği tarafından algılanıp işleniyor ve sonuç fiber optik iletişim hattı üzerinden kontrol merkezine taşınıyor.
Her 2 kilometrede bir kurulan titreşim uygulama ve algılama modülleriyle donatılan hat üzerinde, istenilen zaman aralıklarıyla uzaktan ölçüm yapılabiliyor.
ANKARA - KONYA HATTINDA TEST EDİLDİ
Ankara-Konya Hızlı Tren Hattı üzerinde ilk seviye sistem performans testleri başarıyla tamamlanan özgün sistemde, raylarda kırık veya çatlak olup olmadığı güvenli şekilde algılanabiliyor ve bu bilgi kontrol merkezine fiber optik tabanlı bir iletişim sistemi üzerinden ulaştırılıyor.
DÜNYADA BAŞKA YAPAN YOK
Enekom Genel Müdürü Haluk Gökmen, geliştirdikleri sistemin patentini aldıklarını, ayrıca Avrupa'daki uluslararası bir kuruluştan onay alan ikinci bir patent başvurusunda bulunduklarını söyledi. Gökmen, "2 patentle dünyada bunu yapan tek kuruluş olarak kendimizi güvenceye aldık" dedi.
ASELSAN'IN DA İLGİSİNİ ÇEKTİ
İstanbul'da ulaşımla ilgili bir fuarda geliştirdikleri sistemi anlattığında ASELSAN yetkililerinin ilgilerini çektiğini ifade eden Gökmen, şunları kaydetti:
"Ankara'da firmamızı ziyaret ettiler. Hem şu ana kadar geliştirmiş olduğumuz sisteme, hem de halen geliştirmekte olduğumuz yeni nesil, daha duyarlı ve daha uzun mesafelerde kullanılacak algılayıcılar üzerinde yapmakta olduğumuz çalışmalarımıza olumlu yaklaşım ve ilgi gösterdiler. Karşılıklı görüşmelerimiz olumlu bir şekilde devam ediyor."
Gökmen, sistemin Hindistan, Avusturalya ve Japonya'dan ilgi gördüğünü de sözlerine ekledi.