Türkiye'de emekli olabilmek için yaş, yıl ve prim şartlarının üçünün aynı anda tamamlanması gerekiyor.
Faruk Erdem'in yazısına göre, Bunun için de çeşitli yollarla prim ödemek, erkekler için sigortadan sonra 25 yıl kadınlar için 20 yıl beklemek, yine işe ilk girilen tarihe göre belli bir yaşı doldurmak gerekiyor. Bu noktada 9 Eylül 1999 öncesi işe girenler daha avantajlı.
Sonrasında işe girenler için hem prim günü arttı hem de yaş şartı yükseldi. Son yapılan düzenlemeyle kadınların borçlanabilecekleri çocuk sayısı 2'den 3'e çıkartıldı. Bu sayede kadınlar her çocuk için 2 yıl olmak üzere 6 yıl kazanıyor. Bu da toplamda 2160 gün prim anlamına geliyor.
Üstelik bu haktan sadece SSK'lılar değil memur ve Bağ- Kur'lu anneler de yararlanabiliyor.
Burada ilk şart çocukların sigortalı olduktan sonra doğmuş olması.
Daha sonra çocuğun yaşaması gerekiyor.
Bir diğer şartta borçlanılacak dönemde çalışmıyor olmak isteniyor. Bu borçlanma annelerin 6 yıl erken emekli olmasını sağlıyor. Bir örnekle anlatalım:
Ayşe hanım 20.05.1991 yılında sigortalı oldu. Ayşe hanım 1970 doğumlu. Sigortadan sonra 3 çocuk dünyaya getirdi.
Bu yüzden de fazla çalışma imkanı bulamadı ve ancak 3.300 gün prim ödeyebildi.
Ayşe hanım için emeklilik şartları 20 yıl 47 yaş ve 5450 gün.
Yılı ve yaşı dolmasına rağmen primi eksik olan Ayşe hanım emekli olamıyor.
Primini tamamlaması için 6 yıl yani 2150 gün daha çalışması gerekiyor. Bu durumda emekli olacağı tarih 2023 olacak. Oysa Ayşe hanım doğum borçlanması yaparak bu 2.150 günü öderse hemen emekli olabilir ve 6 yıl çalışmak zorunda kalmaz.
ENGELLİ ANNESİ DE ŞANSLI
Yasalarımız engelli çocuğu bulunan anneler için erken emeklilik imkanı tanımış durumda. Başkasının bakımına muhtaç derecede engelli çocuğu bulunan annelerin 1 Ekim 2008 sonrası primlerinin dörtte biri toplam primlerine ekleniyor. Bu süre yaş şartınızdan da düşülüyor. Bu imkan sadece biyolojik annelere değil, evlat edinen annelere de tanınıyor.
ÇALIŞMAYA GEREK YOK
Ev hanımlarının emekliliği için de yasalarımızda bazı imkanlar var. Bunlardan birisi de isteğe bağlı sigortalı olmak. İsteğe bağlı sigorta ile Bağ-Kur kapsamında ev hanımları her ay prim ödeyerek emeklilik imkanına kavuşuyor, ya da eksik primlerini tamamlayabiliyor. Üstelik primleri ödedikleri sürece kendileri ve bakmakla yükümlü oldukları kişiler açısından sağlık hizmetlerini de ücretsiz alabiliyorlar.
SİGORTA ÖNCESİ DOĞUMLAR
Annelerin önemli bir istekleri mevcut. Sigortalı olmadan önce yani çalışmaya başlamadan önce doğum yapan anneler bu süreleri de borçlanmak istiyorlar. Bu imkan erkeklerin askerlik borçlanmalarında tanınmış bir hak. Ancak anneler kullanamıyor. Umarız annelerin bu istekleri duyulur ve değerlendirilir.
