Emeklilik durumu çalışanların statülerine göre, yani SGK'lı (4-a), Bağ Kur'lu (4-b) ya da devlet memuru (4-c) olma durumuna göre farklılar oluyor. Her bir statü içerisinde bulunanların devlet tarafından belirlenen şartları yerine getirmesi bekleniyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu'na (SGK) primleri ödenen tüm vatandaşların emekli olabilmesi için ödenen primlerin belli bir seviyeye gelmesi gerekmektedir. Çalışanların emekli olmaya hak kazanması için ayrıca, prim ödeme işlemi dışında gerekli görülen yaş sınırını tamamlamış olmaları ve belirli bir süre hizmet süresi geçirmeleri yeterlidir. SGK'lılar için emekli olma şartlarını sigorta başlangıç tarihi belirliyor. İlk sigorta girişinize göre emeklilik yaşınız ve ödeyeceğiniz prim miktarı belli oluyor.
Emeklilik şartları zaman zaman devlet tarafından yeniden düzenleniyor örneğin; 1999 yılında emeklilik şartları düzenlendi ve ilk kez 8 Eylül 1999'dan sonra sigorta girişi olanlar için emeklilik yaşı kadınlarda 58, erkeklerde 60 olarak kabul edildi. Bundan sonra yapılan yeni düzenleme sonucunda ise 30 Nisan 2008'den sonra ilk kez sigortalı olanlar için emeklilik yaşı 2036 yılından sonra her yıl bir yaş artırılarak erkeklerde 2044 ve sonrasında kadınlarda ise 2048 ve sonrasında 65'e çıkarıldı. Ayrıca, emeklilik için gerekli prim ödeme gün sayısı da artırıldı.
NE ZAMAN EMEKLİ OLURUM?
Ne Zaman Emekli Olurum Uygulamasına giriş yapabilmek için sayfada yer alan formu detaylı bir şekilde doldurmanız gerekmektedir. Bu nedenle sigortalıların ilk olarak hizmet dökümü alması ve formdaki bilgileri doldurması kişi için yararlı olacaktır. Hizmet Dökümünüzü E-Devlet üzerinden alabilirsiniz. Sisteme girilen bilgiler ile hesaplama yapmasının ardından emeklilik yaşınız sayfada gözükecektir.
ERKEKLERDE EMEKLİLİK
Sigortalılık süresinin başlangıcı 08.09. 1976'dan önce olan erkek SSK'lılar:
55 yaşını doldurmuş olma ve en az 5000 gün veya, 55 yaşını doldurmamış olmakla beraber, 25 yıldan beri sigortalı bulunma ve en az 5000 gün, Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları primi ödemiş olma şartlarını yerine getirenler, tam emekli aylığına hak kazanmaktadırlar.
08.09.1999 günü ve sonrası işe giren erkekler emekli olabilmeleri için 60 yaşını tamamlamış ve en az 7000 gün sayısı ile emekli olabilecekler. Görüldüğü üzere 08.09.1999 gününden sonra işe girenler için sigortalılık süresi diye bir şey kalmamıştır. 7000 günü doldurmak ve 60 yaşını tamamlayıp 61 yaşından gün alması gerekir.
4.500 GÜN İLE ERKEKLERDE EMEKLİLİK
60 yaşını doldurmuş olması , 25 yıldan beri sigortalı bulunması ve en az 4500 gün prim ödemek şartı ile kısmı emekli olabileceklerdir.
01.05.2008 GÜNÜNDEN SONRA İŞE GİREN ERKEKLERİN EMEKLİLİK ŞARTLARI
a-Normal Emeklilik Şartları:
7200 günü 31.12.2005 tarihine kadar tamamlayan erkekler 60 yaşında emekli olur ama diğerleri için tablo aşağıdadır.
1)- 01.01.2036 ila 31.12.2037 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 61 yaş
2)- 01.01.2038 ila 31.12.2039 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 62 yaş
3)- 01.01.2040 ila 31.12.2041 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 63 yaş
4)- 01.01.2042 ila 31.12.2043 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 64 yaş
5)- 01.01.2044 ila 31.12.2045 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 65 yaş
6)- 01.01.2046 ila 31.12.2047 tarihleri arasında 7200 günü tamamlayan için 65
b-Erkeklerin SSK'dan 5400 gün ile emeklilik şartları:
İlk defa 01.05.2008 tarihi ve sonrası işe girmiş yani sigortalı olmuş veya olacak erkeklerden 4a bendi kapsamında sigortalı sayılanlar için kısmı emeklilik şartı 5400 gün olarak uygulanır. Emeklilik yaşlarının tesbiti 5400 günü tamamladıkları/tamamlayacakları zamana göre belli olur. Buna göre; 5400 günü 31.12.2005 tarihine kadar tamamlayan erkekler 63 yaşında emekli olur.
Diğerleri İse:
1)- 01.01.2036 ila 31.12.2037 tarihleri arasında 5400 günü tamamlayan erkekler 64
2)- 01.01.2038 gününden sonra 5400 günü tamamlayan erkekler için 65 olarak uygulanır. Ancak yaş hadlerinin uygulanması 5400 prim gün sayısı şartını doldurduğu tarihte geçerli olan yaş hadleri esas alınır.
KADINLARDA EMEKLİLİK ŞARTLARI
SSK kapsamında bayanların emekli yaşı işe ilk giriş tarihine göre değişir. İlk defa 01.05.2008 tarihinden sonra sigortalı olmanız halinde 58 yaş ve 7200 gün şartı ile emeklilik hakkı kazanabiliyorsunuz. Ancak 58 yaşında emeklilik hakkı elde edebilmeniz için 7200 iş gününü 31.12.2035 tarihine kadar tamamlamanız gerekiyor.
52 YAŞINDA EMEKLİLİK
3600 gün ve 15 yıllık sigortalılık süresini;
23.05.2002 tarihinden önce tamamladıysanız 50 yaşında, 24.05.2002-23.05.2005 tarihleri arasında tamamladıysanız 52 yaşında, 24.05.2005-23.05.2008 tarihleri arasında tamamladıysanız 54 yaşında, 24.05.2008-23.05.2011 tarihleri arasında tamamladıysanız 56 yaşında, 24.05.2011 tarihinde sonra tamamladıysanız 58 yaşında 3600 gün ile emeklilik hakkı elde edebilirsiniz. SSK ya da diğer kapsamlarda ilk işe giriş tarihiniz 08.09.1999 tarihi ile 30.04.2008 tarihleri arası ise; 4500 gün 25 yıllık sigortalılık süresi ve 58 yaşı tamamlamanız halinde SSK yaş haddinden emekli olabilirsiniz. SSK ya da diğer kapsamlarda ilk işe giriş tarihiniz 01.05.2008 tarihi ve sonrası ise 5400 gün 61 yaşı tamamlamanız halinde emekli olursunuz. Ancak yine bu tarihten sonra girişi olanlar emeklilikte kademeli geçişe tabidir. 5400 günden 61 yaşında emekli olabilmeniz için 5400 günü en geç 31.12.2035 tarihine kadar tamamlamış olmanız gerekiyor.
EMEKLİLİK NEDİR?
Yaşlılık, yetişkinliğin bir uzantısı olarak yaşam süresinin ileriki döneminde fiziksel ve ruhsal değişimlerin yoğun bir şekilde görüldüğü bir evre olarak tanımlanmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü 65 yaş ve üstündeki bireyleri yaşlı kabul etmektedir. Ancak bu sadece kronolojik yaşın sınırını tanımlamaktadır. Yaşın ilerlemesiyle birlikte doku ve organlarda oluşan yaşlanma ise biyolojik yaşlanmadır. Öte yandan, toplumsal değerler ve kültürel yapı da yaşlının ve yaşlılığın yerini belirlemektedir.
Emeklilik, kişinin hayat içerisindeki önemli değişim dönemlerinden biridir ve sıklıkla yaşlıların karşılaştığı ilk büyük değişimdir. Emekli olan kişi öncelikle gelir kaybına uğrayacak, bunun yanında sosyal rol ve yetkileri de değişecektir. Emeklilikle birlikte yaşanan bu kayıplara uyum sağlayamayan bireyler, kendilerini değersiz, önemsiz, yalnız, boşlukta ve çaresiz hissedebilirler. Hayatlarının geri kalanını planlamakta güçlük çekebilirler. Yakınlarına yük oldukları hissine kapılır ve bazen de onlara karşı öfkeli tavırlar sergileyebilirler. Oysa emeklilikle birlikte ortaya çıkan güçlü duygular tanınıp bu yeni duruma uyum sağlandığında, emeklilik bireyin kişisel gelişimini ve hayata yeni bir bakış açısı getirebilmesini sağlayacaktır.
