Swap ne demek? Swap oranı nedir? Merkez Bankası Swap oranı ne kadar oldu? Binlerce kişi doların spekülatif artışına karşı Merkez Bankası'nın Swap hamlesinin ne anlama geldiğini merak ediyor. Ekonomi çevreleri Swap işlemlerini basit formüllerle açıklıyor. Swap işlemi ile ilgili tüm detayları sizler için derledik. Peki Londra Swap piyasası ne anlama geliyor, İşte Swap işlemleri ile ilgili merak edilen tüm detaylar... Swap; İki tarafın belirli bir zaman dilimi içinde bir varlık ya da yükümlülüğe bağlı olan farklı faiz ödemelerini veya döviz cinsini karşılıklı olarak değiştirdikleri bir takas sözleşmesidir diye tanımlanabilmektedir.
Londra swap piyasasında gecelik Türk Lirası faizi neden yüzde 350'yi aştı?
Türk Lirası'nın gecelik faizi, Londra'daki swap piyasasında yüzde 350'nin üstüne çıkarak 2001'deki ekonomik krizden beri en yüksek seviyesine geldi. Nisan 2001'de aynı oran yüzde 71'di. Peki bu faiz oranı neden çok yükseldi ve bu ne anlama geliyor?
Londra'daki swap piyasasında Türk Lirası'nın gecelik faizi, yüzde 350'yi aştı. Geçen hafta yüzde 22 seviyesinde seyreden bu oran son iki gün içinde 10 kattan fazla artarak, 2001'deki ekonomik krizden beri en yüksek seviyesine geldi. Nisan 2001'de aynı oran yüzde 71'di.
Reuters haber ajansı, yabancı bankaların Türk Lirası elde etmek için kullandığı Londra swap piyasasında, Türk bankaların yasal dayanaklarının da oldukça altında TL sağlamak istemesi neticesi bu gelişmenin yaşandığını aktardı.
Ajansa göre BDDK'nın (Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu) geçen yıl aldığı swap kararı ve Türk bankalarının bu eğilimi, piyasadaki likiditeyi azaltarak TL'nin maliyetini yükseltti. Bloomberg haber ajansına göre de Türk Lirası pozisyonlarıyla ilgili işlem yapmak isteyen yabancı fonların bunun için bir karşı taraf bulamaması faizlerin yükselmesine neden oldu.
SWAP ORANI NEDİR?
Piyasada üç tür swap işlemi vardır. Bunlar; para swapı, faiz swapı ve çapraz döviz swapı'dır. Kısaca swap türlerine değinecek olursak;
1) Para swapı işlemleri; tarafların önceden anlaştıkları oran ve koşullarda belirli miktardaki para birimlerini değiştirmek suretiyle gerçekleştirdikleri işlemlerdir.
2) Faiz swapı işlemleri; gösterge bir anapara tutarı üzerinden farklı faiz oranı esaslarına göre hesaplanacak faizlerin iki taraf arasında anlaşılan vadelerde değişimini öngören bir sözleşmedir. Bu sözleşmede, aynı para biriminden olan borçların faiz ödemelerinin yapısı değişmekte, anapara değişimi gerçekleşmemektedir.
3) Çapraz döviz swapı işlemleri; farklı para birimleri ve farklı faiz yapısı üzerine (sabit veya değişken) borçlanan taraflar, diğer tarafın borcuna ilişkin anapara ve faiz ödemelerini yerine getirmek üzere anlaşarak gerekli yükümlülüğü yerine getirirler.
MERKEZ BANKASI SWAP ORANI NE KADAR OLDU?
Merkez Bankası'ndan yapılan açıklamada swap piyasasında vadesi gelmemiş toplam swap satışı sınırının yüzde 10'dan 20'ye çıktığı belirtildi.
TCMB tarafından bankalara gönderilen duyuruda şöyle denildi:
"İlgide kayıtlı talimatımızla, Döviz Karşılığı Türk Lirası Swap Piyasası işlemlerine ilişkin uygulama esas ve ayrıntıları belirlenmişti. Söz konusu talimatımızın, "16. Döviz Karşılığı Türk Lirası Swap Piyasasında vadesi gelmemiş toplam swap satış (TCMB tarafından spotta döviz alınması, vadede döviz satılması) işlem miktarı Döviz ve Efektif Piyasaları işlem limitlerinin yüzde 10'u ile sınırlandırılmıştır. Bu çerçevede, banka bazında limitler de banka bazında belirlenmiş olan Döviz ve Efektif Piyasaları işlem limitlerinin yüzde 10'u ile sınırlıdır: Limit kullanımları Döviz ve Efektif Piyasaları işlem limitlerinden düşülmeden bağımsız olarak uygulanır." maddesi "16. Döviz Karşılığı Türk Lirası Swap Piyasasında vadesi gelmemiş toplam swap satış (TCMB tarafından spotta döviz alınması, vadede döviz satılması) işlem miktarı Döviz ve Efektif Piyasaları işlem limitlerinin yüzde 20'si ile sınırlandırılmıştır. Bu çerçevede, banka bazında limitler de banka bazında belirlenmiş olan Döviz ve Efektif Piyasaları işlem limitlerinin yüzde 20'si ile sınırlıdır. Limit kullanımları Döviz ve Efektif Piyasaları işlem limitlerinden düşülmeden bağımsız olarak uygulanır." olarak değiştirilmiştir."
SWAP KİMLER İÇİN UYGUNDUR?
Swap Sözleşmeleri, döviz kurları ve faiz oranlarındaki dalgalanmaların yarattığı riskten kaçınmak isteyen müşteriler için uygundur.
SWAP TİCARİ OLARAK NE DEMEK?
Kelime anlamıyla iki tarafın karşılıklı olarak konusu ve değeri aynı olan iktisadi ve mali değerleri birbiriyle değiş - tokuş etmeleri anlamına gelir. Bu anlamda mübadele, değişim veya takas demektir. Döviz piyasasında swap işlemleri: Belli miktar dövizin aynı anda yapılan tek bir işlemle, farklı vadelere tabi olarak satın alınması ve satılması. Örneğin yurt dışındaki yüksek faiz oranlarından yararlanmak isteyen bir kimseyi ele alalım. Bu kimse döviz piyasasında faaliyet gösteren bir bankadan, önce elindeki ulusal para fonları ile döviz satın alır. Sonra da buna bağlı olarak yapacağı ikinci bir işlemle bu dövizleri, diyelim ki üç ay sonra teslim kaydıyla aynı bankaya geri satar. Böylece bir Spot Piyasa işlemi ile bir Vadeli Döviz İşlemi tek işlem halinde birleştirilmiş, yani farklı vadelere tabi olarak aynı miktar döviz önce satmalınmış sonra satılmış olmaktadır.
Bir kimsenin böyle bir işlem yapmasındaki neden, yurt dışına döviz ihraç ederek bir bankaya yatırıp (veya kısa - vadeli menkul değer satın alıp) oradaki yüksek faiz oranlarından yararlanmak, fakat bunu yaparken de dövizin fiyatındaki bir düşmeye (ulusal paranın değer kazanması) karşı kendini korumaktır. Bu olaya Garantili Faiz Arbitrajı da denir. Döviz piyasasındaki swap işlemleri her zaman spot-vadeli işlem şeklinde olmayabilir. Bazan süreler farklı olmak kaydıyla vadeli vadeli şeklinde swap işlemi de yapılabilir. Örneğin, bir kimsenin bir ay vadeli olarak bir dövizi satın alması ve dokuz ay vadeli olarak satması gibi. Aynı cins ve miktardaki bir dövizin, bu şekilde farklı vadelere tabi olarak alınıp satılmasını öngören bu işlem bir vadeli - vadeli swap işlemidir. Fertlerin bu gibi işlemleri yapmalarındaki neden, örneğin dövizin faiz oranlarında bir yükselme beklemeleri ve bu yüksek faizden yararlanma arzulan olabilir. Yukardaki örnekte söz konusu kişi, bir ay sonra devralacağı dövizleri sekiz ay dışarıdaki bir bankada tutarak aradaki yüksek faiz oranı farkından yararlanmış olur.
Vadeli döviz kurunun spot döviz kuruna göre iskonto veya prim yapması durumu: Örneğin üç ay vadeli doların TL fiyatı, spot fiyatına göre daha yüksekse buna TL/Ş kurunun "swap primi" adı verilir. Aksine üç ay vadeli TL/S kuru, spot kurdan daha düşükse buna da "swap iskontosu" denilir.
Merkez bankaları arasında swap : İki merkez bankasının, aralarında yaptıklan anlaşma ile, karşı ülkenin parasına ihtiyaç duyduklarında birbirinin belirli miktarlardaki paralarını değiş tokuş etmeleri. Değiş tokuş edilen bu paralar, ihtiyaç durumu ortadan kalkınca geri verilir
Faiz swapı: Borçların faiz yapısını değiştirmeye yönelik işlemler. Örneğin sabit faizin değişken faize dönüştürülmesi, ya da tersi. Bunun gibi, kredilerin faiz oranlannı değiştirmeye yönelik işlemler de faiz swapı sayılır.
Para swapları nedir?
İlk modern para swapı 1982 yılında Dünya Bankası ve IBM arasında gerçekleştirilmiş ve sabit faizli Alman Markı ve İsviçre Frankı borçlarının Dünya Bankası'ndan sağlanan US Dolar borcu ile swap edilmesini içermiştir.
Bir para swapı iki taraf arasında, belirlenen tutarda bir paranın başka bir para ile değiştirilmesi ve belirli bir süre sonunda değiştirilen ana paraların geri verilmesini içeren bir anlaşma olarak tanımlanabilir.
SWAP NEDİR?
Swap kelime anlamı olarak "değiş tokuş etmek, takas etmek, değiştirmek" gibi anlamlara gelmektedir. Swap; İki tarafın belirli bir zaman dilimi içinde bir varlık ya da yükümlülüğe bağlı olan farklı faiz ödemelerini veya döviz cinsini karşılıklı olarak değiştirdikleri bir takas sözleşmesidir diye tanımlanabilmektedir.
Örneğin on yıllık sabit faizli borca sahip bir firma ile benzer ancak dalgalı faizli borca sahip bir firma birbirlerinin yükümlülüklerini değiştirebilir. Swap işlemlerinde, faiz oranları ile döviz kurlarındaki değişmeler sonucunda ortaya çıkan riski en aza indirmek amaçlanmaktadır.