KHK ile kadroya geçen taşeron işçiler asgari ücret ve enflasyon farkı zamlarını oldukça merak ediyor. Ocak ayında tüm kesimler zam alırken kadroya geçen taşeron işçilerin durumu merak konusu olmuştu. Onlarca belediye maaşlarda ve ikramiyelerde zam ve iyileştirmeye giderken diğer belediyelerde zam için sinyal vermişti. Peki KHK ile kadroya geçen taşeron işçilere (4/D) asgari ücret enflasyon farkı zammı ne kadar, ne zaman verilecek? Tüm detaylar haberimizde sizlerle.
KADROYA GEÇEN TAŞERON İŞÇİLERE ZAM GELİYOR
Belediye çalışanı bin 311 işçi, yeni sözleşmeye göre yüzde 37 zam, ayrıca bazı sosyal hak ve yardımlar elde etti. Çorum Belediye Başkanı Zeki Gül, kentteki bir düğün salonunda düzenlenen imza töreninde yaptığı konuşmada, toplu iş sözleşmesiyle en düşük işçi yevmiyesinin 88 liradan 99 liraya yükseldiğini söyledi. Zam görüşmelerini hem belediyenin imkanları hem de işçilerin ihtiyaçlarını gözeterek gerçekleştirdiklerini dile getiren Gül, "Bu sözleşmeyle evli personelimiz aile yardımı almaya başlayacak. İkramiyede yüzde 420 oranında artış yaptık. Çocuk yardımlarında yüzde 174, yemek ve yakacak yardımlarını yüzde 40, dini bayramlarda yaptığımız yardımda yüzde 87, öğrenim yardımlarında yüzde 91 artış sağladık. Daha önce sözleşmede olmayan mama, bez ve sünnet yardımı gibi kalemleri de ekledik." ifadelerini kullandı
KADROYA GEÇEN TAŞERON İŞÇİLERE ASGARİ ÜCRET ZAMMI VAR MI?
Taşeron işçilere zam ve ikramiyelerde iyileştirmelerle ilgili haberler gelmeye devam ediyor. Birçok belediye maaşlarda ve ikramiyelerde zam ve iyileştirmeye giderken diğer belediyelerde bunun sinyalini verdi. Taşerondan kadroya geçen işçilerle ilgili bir müjde de AK Parti İstanbul Büyükşehir Belediye Başkan Adayı Binali Yıldırım'dan geldi. Yıldırım, taşeron işçilerde büyük umut uyandırdı. Eğer sürekli işçiler enflasyon farkı alırsa toplamda %12.3 oranında zam alması ön görülüyor. Çorum Belediyesinde de taşeron işçilere yüzde 37 zam, ikramiyede yüzde 420 zam yapılırken diğer belediyeler de maaşlarda ve ikramiyelerde iyileştirmeler gidiyor.
Cumhur İttifakı AK Parti Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı Doç. Dr. Tahir Büyükakın yaptı. Büyükakın, Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Başkanı İbrahim Karaosmanoğlu ile görüştüğünü ve yapılan çalışma sonucu "2018 ve 2019 yılları asgari ücret dikkate alınarak, günlük ücretlere 21,16 TL ücret artışı yapılmıştır. Böylece KHK kapsamında çalışan kardeşlerimiz her ay ilave 635 lira zamlı ücret almış olacaklar" dedi.
Yıllarıdır süren sancılı süreç sonunda kadro talepleri gerçekleşen taşeron işçiler sonunda kadroya alınarak 4/D statüsüne kavuşan taşeron işçiler kavuştukları bu yeni statüde eski düzenden farklı olarak kazanımlar elde etmektedir. Bunlardan en önemlisi de maaşlarına yapılacak zamlardır. 2019 yılına girdiğimiz bugünlerde tüm çalışanlar yeni yılla birlikte maaşlarını zamlı aldı.
İzin süreleri uzatılacak, bir sonraki yıla devredilebilecek. Taşeron düzenlemesi ile geçici personel statüsünden (4C) 4B'ye geçen personelin maaş takviminde de eşitlik sağlanıyor. Yansıma olayına gelince 400 tl civarındaki zammın tamamı taşeron olarak çalışan arkadaşlarımıza yansıyacaktır.
KHK ile kadroya geçirilen taşeron işçilere 2019 Ocak ayında toplu sözleşmeye göre yapılacak zamlardan faydalanması bekleniyordu.
ASGARİ ÜCRET ARTMIŞTI
Türkiye İstatistik Kurumu aralık ayı enflasyon rakamlarını açıkladı. Enflasyon TÜFE'de aylık bazda yüzde 0,40 düştü, 2018 enflasyonu yüzde 20,30 oldu. Enflasyon TÜFE'de aralık ayında yüzde 0,40 düşerken, yurtiçi ÜFE yüzde 2,22 geriledi. 2018'in tamamında TÜFE yüzde 20,30 olarak gerçekleşti.
Ocak ayında alacakları yüzde 4'lük toplu sözleşme zammına ilave olarak alabilecekleri enflasyon zammı oranı, yüzde 6,70 olarak gerçekleşti.
Kadroya geçirilen işçilerle ilgili süreçte en önemli konulardan birisi olan taşeron işçilerine maaş zammı konusunda işçi sendikaları taşeron işçiler adına seslerini yükselterek tepkilerini dile getirmeye çalışıyorlar. Yüksek Hakem Kurulunun önerdiği zam oranının kabul edilemez olduğunun altını çizen Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay taşeron işçinin bu rakamlar altında ezilmeye çalışıldığını söyledi
Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay kadroya geçen sürekli işçiler ile belediye şirketlerine geçen işçilerin aldıkları zam miktari ile ilgili olarak Yüksek Hakem Kurulu'na tepki göstererek yeni düzenleme istedi.
KADROYA GEÇEN İŞÇİLERİN ZAMLARI
Kongrede konuşan Atalay asgari ücretle ilgili açıklmalarda bulundu. Ülkeyi yönetenlerin 'İşçileri enflasyona ezdirmiyoruz' dediğine değinen Atalay taşerondan kadroya geçen işçilerin ise aldıkları zam oranlarına (6'şar aylık dilimlerde yüzde 4+4) değinerek "Bu Yüksek Hakem Kurulu ezmenin ötesinde işçi falan kalmıyor ortada" dedi.
Türk-İş Genel Başkanı Ergün Atalay, Türkiye'de 6 milyon asgari ücretli çalışan bulunduğunu ve 6 milyon emeklinin de asgari ücret civarında veya altında ücret aldığını söyledi. Atalay, "Buradan imkanı olan patronlara, işverenlere sesleniyorum. Üç kuruştan kaçınmayın. Asgari ücretliyi 2 bin liraya çekin. Sizin, ailenizin, çoluk çocuğunuzun çıkarına, iş yerinin bereketine verin" dedi.
"YÜKSEK HAKEM KURULU EZMENİN ÖTESİNDE İŞÇİ FALAN KALMIYOR"
Asgari Ücret Tespit Komisyonu'nun Aralık ayında toplanacağını, toplantıdan toplumu tebessüm ettirecek bir rakamın çıkmasını umduklarına anlatan Atalay, "Özellikle Yüksek Hakem Kurulu var taşeronlardaki arkadaşlarımıza ilk 6 ay 4, ikinci 6 ay 4, üçüncü 6 ay 4, dördüncü 6 ay 4. Enflasyonun 25'in olduğu bir yerde 4,4 uymuyor.
"YENİ DÜZENLEME GEREKİYOR"
Yeni bir düzenlemeye yapması gerekiyor. Ülkeyi yönetenler diyor ki 'İşçileri enflasyona ezdirmiyoruz' ama bu Yüksek Hakem Kurulu ezmenin ötesinde işçi falan kalmıyor ortada" dedi.
KADROYA GEÇEN İŞÇİLER İÇİN YILLIK YÜZDE 4+4
Taşeron işçi olarak çalışırken 2 Nisan itibariyle sürekli işçi ve belediye şirketlerine geçen çalışanlar için ise Yüksek Hakem Kurulu kararı ile yürürlüğe giren toplu iş sözleşmesi hükümleri 2020 yılına kadar geçerli olacak sosyal ve mali hakları düzenlenmişti.
Yüksek Hakem Kurulu kararı ile yürürlüğe giren toplu iş sözleşmesi hükümlerine göre işçilere 6 şar aylık dilimlerde yüzde 4+4 şeklinde zam yapılması kararlaştırılmıştı. Fakat ücretlerde oluşabilecek enflasyon farkı ve belediye şirketlerine geçen işçilere ilave tediye vb. bir çok konuda mali ve sosyal haklar yönünden eksikliği ortaya çıkmış, kadroya geçen işçiler ve sendikalar tarafından eleştirilmişti.
KAMU İŞÇİLERİNE DE ENFLASYON FARKI VAR
Sayıları yaklaşık 200 bini bulan kamu işçileri de yıllık verilen zam oranları enflasyonun altında kalırsa enflasyon farkını alabiliyorlar. Kamuda ve yerel yönetimlerde çalışan yaklaşık 900 bin taşeron işçi, nisan ayında kadroya alındı. Kadroya alma işlemleri 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) çerçevesinde gerçekleştirildi. Söz konusu KHK'de, kadroya alınan işçilerin ücretlerinin, taşeronda iken imzalanmış toplu sözleşmedeki ücret tutarından fazla olamayacağı öngörüldü.
Yüksek Hakem Kurulu'nun aldığı karara göre ise kamudaki taşeron işçilere 2020 ekim; yerel yönetimlerdeki taşeron işçilere de 2020 haziran ayına kadar her 6 ayda bir yüzde 4 oranında zam yapılacak.
Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, asgari ücret artışını taşeron işçilere yansıtıp yansıtmayacaklarını soran belediyelere iki farklı görüş verdi. İlk görüş yazısında, kadroya alınan taşeron işçilerin 1 Ocak 2018 tarihindeki çıplak ücretlerinin esas alınacağı, asgari ücretle olan bağlarının koptuğu kaydedildi.
İkinci görüş yazısında ise sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçilerin ücretlerinin kadroya alınırken işçiyle idare arasında imzalanan iş sözleşmesine göre belirlenmesi gerektiği belirtildi.
BELİRSİZLİK NEREDEN KAYNAKLANIYOR?
Belirsizlik de tam bu noktada ortaya çıkıyor. İşçilerin kadroya alınması sırasında her kurum işçilerle ayrı sözleşme imzaladı.
Taşeron işçiler kadroya alınmadan önce, kurumların büyük kısmında ücretler sabit bir rakam üzerinden değil, "Asgari ücretin yüzde 20 fazlası", "Asgari ücretin yüzde 50 fazlası" şeklinde düzenleniyordu. Bu işçiler hem asgari ücret artışından, hem de toplu iş sözleşmesiyle belirlenen dönemsel artışlardan yararlanıyorlardı.
Habertürk'ten Ahmet Kıvanç'ın haberine göre, bazı kurumlar, kadroya alınma tarihinde ödenmekte olan ücreti sabit tutara çevirdi, kimi kurumlar ise eski sözleşmedeki gibi asgari ücrete endeksli uygulamaya devam etti.
Örnek vermek gerekirse, nisan ayında "Asgari ücretin yüzde 50 fazlası" şeklinde sözleşmesi bulunan bir işçi için, o tarihteki asgari ücret üzerinden 2 bin 404 TL ödeniyordu. Bazı kurumlar, yeni sözleşmeyi 2 bin 404 TL üzerinden imzaladı. Hazine ve Maliye Bakanlığı'nın görüşü de uygulamanın bu şekilde olması yönünde. Bunlarda belirsizlik yok. Sözleşmesi bu şekilde sabit tutara çevrilmiş olanlar, 2019 yılında asgari ücret artışından yararlanamayacaklar. Bunların ücretlerine, Yüksek Hakem Kurulu kararı doğrultusunda sadece yüzde 4 artış yapılacak.
"SAYIŞTAY ZİMMET ÇIKARTABİLİR" ENDİŞESİ
Buna karşılık, "Asgari ücretin yüzde 50 fazlası" gibi sözleşme imzalanmış kurumlarda ise belirsizlik bulunuyor. Taşeron işçilerin yüzde 80'inin sözleşmesinin bu şekilde yapıldığı belirtiliyor.
Bu kurumlarda asgari ücret artışının işçi ücretlerine yansıtılması durumunda, Sayıştay'ın sorumlulara zimmet çıkartabileceği yorumları yapılıyor.
2 BİN 20 TL'NİN ALTINDAKİ ÜCRETLER NE OLACAK?
Kadroya alınan taşeron işçilerden düşük ücret alanların durumunun net olduğu belirtildi. Yeni belirlenen 2 bin 20 liralık asgari ücretin altında kalan işçilerin ücretleri öncelikle 2 bin 20 TL'ye çıkartılacak, bunun üzerine yüzde 4 artış uygulanacak.
Örneğin, halen bin 800 lira net ücret alan işçinin ücreti önce 2 bin 20 liraya çıkartıldıktan sonra yüzde 4 artışla 2 bin 222 TL'ye yükseltilecek.
SENDİKA TELEFONUN FİŞİNİ ÇEKTİ
En fazla taşeron işçinin örgütlü bulunduğu Güvenlik ve Savunma İşçileri Sendikası Genel Başkanı Ömer Çağırıcı, kadroya alınan taşeron işçilere ocak ayında yapılacak artışın nasıl olacağı konusunda belirsizliğin hala devam ettiğini belirtti. Üye işçilerin bilgi almak için sürekli sendikayı aradıklarını kaydeden Çağırıcı, cevap veremedikleri için telefonun fişini çekmek zorunda kaldıklarını söyledi. İşçileri çalıştıran kurumların da nasıl bordro yapacaklarını bilmediklerini vurgulayan Çağırıcı, kadroya alınmadıkları için bugüne kadar üzülen KİT'lerdeki çalışanların şimdi bayram ettiklerini, çünkü onların asgari ücretteki artıştan yararlanacaklarını dile getirdi.
ÇÖZÜM ARANIYOR
Hazine ve Maliye Bakanlığı, Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığı konuya çözüm bulmaya çalışıyor.
Bulunacak çözümün ardından bakanlık görüşü veya tebliğ yayımlanarak kamu kurumlarında uygulama birliği sağlanacak.
Ağırlıklı görüş, asgari ücrete endeksli de olsa 1 Ocak 2018 tarihindeki ücretlerin sabit tutar olarak kabul edilmesi, 2018 Temmuz ayında yüzde 4 ilavenin üzerine ocak ayında da yüzde 4 artış yapılması gerektiği yönünde.
Asgari ücretin altındaki ücretlerin önce asgari ücret seviyesine çıkartılıp daha sonra bunun üzerine yüzde 4 artış yapılması konusunda ise tereddüt bulunmuyor.
RESMİ GAZETE'DE YAYINLANMIŞTI
İlave tediye ödemeleri Resmi Gazete'de yer aldı. Yapılan açıklama şu şekilde:
4/7/1956 tarihli 6772 sayılı Kanun kapsamına giren kurumlarda çalışan işçilere 2019 yılında, mezkur Kanunun 1 inci maddesine göre yapılacak ilave tediyenin birinci yarısının 31/1/2019, diğer yarısının 31/5/2019 tarihinde ödenmesine;
Söz konusu işçilerden maden işletmelerinin münhasıran yer altı işlerinde çalışanlarına 2019 yılında, aynı Kanunun 2 inci maddesine göre ayrıca yapılacak ilave tediyenin tamamının 23/12/2019 tarihinde ödenmesine,
6772 sayılı Kanunun 4 üncü maddesi gereğince karar verilmişti.
KHK NEDİR?
Kanun hükmünde kararname ya da KHK genel tanım olarak yasama organının konu, süre ve amacı belirleyen bir yetki kanunu ile verdiği yetkiye veya doğrudan doğruya anayasadan aldığı yetkiye dayanarak, hükümetin çıkardığı, maddi anlamda kanun gücüne sahip, parlamentonun tasdiki ile şekli ve organik anlamda kanun gücünü kazanacak olan kararnamelerdir. Türkiye'de 1982 Anayasası'nın 87. maddesi ile, "Bakanlar Kuruluna belli konularda kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi vermek" TBMM'nin görev ve yetkileri arasında sayılmıştır. Türkiye Büyük Millet Meclisi, Bakanlar Kuruluna kanun hükmünde kararname çıkarma yetkisi verebilir.
Ancak sıkıyönetim ve olağanüstü haller saklı kalmak üzere, Anayasanın ikinci kısmının birinci ve ikinci bölümlerinde yer alan temel haklar, kişi hakları ve ödevleri ile dördüncü bölümünde yer alan siyasî haklar ve ödevler kanun hükmünde kararnamelerle düzenlenemez.
Yetki kanunu, çıkarılacak kanun hükmünde kararnamenin, amacını, kapsamını, ilkelerini, kullanma süresini ve süresi içinde birden fazla kararname çıkarılıp çıkarılamayacağını gösterir.
Bakanlar Kurulunun istifası, düşürülmesi veya yasama döneminin bitmesi, belli süre için verilmiş olan yetkinin sona ermesine sebep olmaz.
Kanun hükmünde kararnamenin, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından süre bitiminden önce onaylanması sırasında, yetkinin son bulduğu veya süre bitimine kadar devam ettiği de belirtilir.
Sıkıyönetim ve olağanüstü hallerde, Cumhurbaşkanının Başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulunun kanun hükmünde kararname çıkarmasına ilişkin hükümler saklıdır.
Kanun hükmünde kararnameler, Resmî Gazetede yayımlandıkları gün yürürlüğe girerler. Ancak, kararnamede yürürlük tarihi olarak daha sonraki bir tarih de gösterilebilir.
Kararnameler, Resmî Gazetede yayımlandıkları gün Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulur.
Yetki kanunları ve bunlara dayanan kanun hükmünde kararnameler, Türkiye Büyük Millet Meclisi komisyonları ve Genel Kurulunda öncelikle ve ivedilikle görüşülür.
Yayımlandıkları gün Türkiye Büyük Millet Meclisine sunulmayan kararnameler bu tarihte, Türkiye Büyük Millet Meclisince reddedilen kararnameler bu kararın Resmî Gazetede yayımlandığı tarihte, yürürlükten kalkar. Değiştirilerek kabul edilen kararnamelerin değiştirilmiş hükümleri, bu değişikliklerin Resmî Gazetede yayımlandığı gün yürürlüğe girer.
Olağanüstü hal süresince, Cumhurbaşkanının başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu, olağanüstü halin gerekli kıldığı konularda, kanun hükmünde kararnameler çıkarabilir. Bu kararnameler, Resmî Gazetede yayımlanır ve aynı gün Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına sunulur; bunların Meclisce onaylanmasına ilişkin süre ve usul, İçtüzükte belirlenir.
Sıkıyönetim süresinde, Cumhurbaşkanının başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu sıkıyönetim halinin gerekli kıldığı konularda kanun hükmünde kararname çıkarabilir.