Emekli vatandaşların merakla araştırdığı konular arasında "çifte emekli maaşı alma şartları" yer alıyor. Yaklaşık 12 milyon emekli vatandaş SGK SSK ve Bağkur emekli maaşı çift maaş nasıl alınır sorusuna yanıt arıyor. Yargıtay tarafından alınan son karar da anne ve babadan alınan çift maaşın kesilemeyeceğini ortaya koydu. İzmir'de yaşayan 62 yaşındaki F.Y, Bağkur statüsünde olan annesinden aldığı yetim aylığı SGK tarafından iptal edilip ayrıca bu paranın iadesi için babasından Emekli Sandığı kapsamında aldığı yetim maaşından kesinti yapılınca konuyu yargıya taşıdı.
TÜMÜ İÇİN GEÇERLİ
Emekli hangi sigortalılığa (SSK, Bağkur, Emekli Sandığı) tabi olursa olsun, vefat eden eşinden dul aylığı yani ikinci bir maaş alıyor. Bazı durumda emekli kadının üç farklı emekli maaşı alma hakkı doğuyor. Sadece emekli olanlar değil yetim kalan çocuklar da hem annesinden hem de babasından maaş bağlatabiliyor.
YASAL FAİZİYLE ÖDENDİ
Dosyayı inceleyen İzmir 9. İş Mahkemesi, 30 Ocak 2017'de, F.Y'nin annesinden aldığı ölüm aylığının yeniden bağlanması, babası üzerinden aldığı maaşta yapılan kesintinin kaldırılması ve bu süreçte paraların yasal faiziyle davacıya ödenmesine karar verdi. SGK'nın karara itirazı sonucu İzmir Bölge Adliye Mahkemesi de vatandaşı haklı buldu.
MAĞDURLARA UMUT OLDU
SGK'nin İstinaf Mahkemesi'nin kararını da temyiz etmesi üzerine dosya bu kez Yargıtay'a gitti. Yargıtay 21. Hukuk Dairesi de nisan ayı sonunda verdiği kararla, İzmir Bölge Adliye Mahkemesi kararını onadı. Benzer durumdakilere emsal teşkil eden karara göre; aynı anda hem anneden hem babadan yetim aylığı alınabilir. Bu konuda mağdur sayısı fazla. Yargıtay'ın onama kararından sonra artık kararın kesinleşmesi benzer mağduriyeti yaşayan birçok insan için bir umut ve güvence oldu.
KİMLER YARARLANIR?
Yetim aylığından kız çocuklarının faydalanabilmesi için evli, bekar, dul veya çalışıp çalışmadığı çok önemli. Kız çocukları, yaşları ne olursa olsun, bekar, dul veya boşanmışlarsa, çalışmıyor, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir ya da aylık almıyorsa yetim maaşı alabilirler. Anne ya da babanın ölümü sonrası bağlanacak aylıklardan bir tanesinin Emekli Sandığı kanun kapsamında olması halinde yetim kız çocuklarına her iki aylık tam ödeniyor. Erkek çocukların ise öğrenim görmemeleri halinde 18 yaşını, orta öğrenim görmeleri halinde 20 yaşını, yükseköğrenim görmeleri halinde ise 25 yaşını doldurmamış olmaları gerekiyor. 25 yaşından sonra ölüm aylığı hakkı bitiyor.
İŞTE KAFA KARIŞTIRAN TABLO
Anne-babanın ölümünün 30 Eylül 2008 sonrası olması halinde;
✔ Her ikisi de SSK'lı ise yüksek aylığın tamamı, düşük aylığın da yarısı bağlanır.
✔ Her ikisi Bağkurlu ise yüksek aylığın tamamı, düşük aylığın yarısı ödenir.
✔ Her ikisi Emekli Sandığı'na tabi ise yüksek olan maaş bağlanır.
✔ Her ikisi de 1 Ekim 2008'den önce memur olan eski memursa yüksek olan maaş,
✔ Her ikisi de 1 Ekim 2008'den sonra memur olmuşsa yükseğin tamamı, düşük olanın ise yarısı bağlanır.
✔ Anne, babadan biri Bağkur ya da SSK'lı, diğeri Emekli Sandığı'na tabi ise yetim iki maaşı tam alır.
Ölümlerden biri 1 Ekim 2008 öncesi ise;
✔ İkisi SSK'lı ise yüksek olan tam, düşük olan yarım ödenir.
✔ İkisi de Bağkurlu ise yüksek olan maaş bağlanır.
✔ İkisi de memur ise tercih edilen aylık bağlanır.
✔ Sigorta statüleri farklı ise tam maaş bağlanır.
Ölümlerden ikisi de 1 Ekim 2008 öncesi ise;
✔ Anne ve babanın sigortalılık statüsü farklı ise iki maaşın ikisi de tam ödenir.
✔ İkisi de SSK'lı ise yüksek olan tam, düşük olan yarım ödenir.
✔ İkisi de Bağkurlu ise tek maaş ödenir.
✔ İkisi de devlet memuru ise ve memurluk 1 Ekim 2008'den önce başladı ise tercih edilen aylık tam ödenir.
HERKESE ÇİFT MAAŞ
Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın açıkladığı yeni reform paketindeki tamamlayıcı emeklilik, milyonlarca çalışana hem erken emeklilik hem de çifte maaş imkanı sunacak. Tamamlayıcı emeklilik, ülkemizde 2017'de Bireysel Emeklilik Sistemi'ne (BES) otomatik katılım ile başlatıldı. Ancak bu sisteme girmek zorunlu, kalmak isteğe bağlı.
İŞVEREN DE KATILACAK
Şimdi düşünülen tamamlayıcı emeklilik sisteminde ise zorunluluk esas alınacak. Böylece çalışanlar kazançlarına göre bütçelerini sarsmadan birikim yapacak, buna devlet ve işveren katkısı da dahil olacak. 10 yıl 56 yaş tamamlandığında emeklilik olacak ve maaş ödenecek. Şu anda SGK sistemine giren bir çalışan kadın ise 58, erkek ise 61 yaşında 20 yıl prim ödeyerek emekli olabiliyor. Yani tamamlayıcı emeklilik daha erken emekli edecek.
SSK SGK BAĞKUR TÜM EMEKLİLER İÇİN GEÇERLİ
Emekli hangi sigortalılığa (SSK, Bağkur, Emekli Sandığı) tabi olursa olsun, vefat eden eşinden dul aylığı yani ikinci bir maaş alıyor. Örneğin; kadın SSK emeklisi, eşi vefat etmiş Bağkur emeklisi ise dul aylığı alıyor. Vefat eden eş SSK veya Bağkurlu ise dul emekli eş, maaşın yüzde 50'sini, eş Emekli Sandığı'na tabi (memur) ise maaşın yüzde 75'ini alıyor.