Bilirkişi ücretleri ne kadar? Bilirkişi olma başvuru şartları nedir? E-devlet bilirkişi başvurusu yapma ekranı Adalet Bakanlığı bilirkişilere ödenecek olan asgari ücret tarifesini duyurdu. En düşük ücret 220, en yüksek ise 580 lira ödenecek. Bilirkişilere, Asliye hukuk, Asliye ceza, idare ve vergi mahkemelerindeki davalar ve işler için 365'er lira, aile, iş ve kadastro mahkemelerindeki iş ve davalar için de 290 lira ücret verilecek. Bilirkişiler, ağır ceza mahkemelerinde görülen dava ve işler için 440 lira, bölge adliye ve bölge idare (istinaf) mahkemelerinde görülen dava ve işler için 465 lira, Yargıtay ile Danıştay'da ilk derece mahkemesi sıfatıyla görülen dava ve işler için ise 580 lira ödeme alacak.
Tarifeye göre, görevlendirmeyi yapan merci, hayatın olağan akışına ve anayasal hak arama özgürlüğüne uygun olarak, bilirkişinin vasfı veya ilgili uzmanlık alanında bilirkişi teminde yaşanan güçlüğe, uyuşmazlığın niteliğine, dosya ve eklerinin kapsamına, bilirkişinin görevlendirme yapılan yere gitmesi için gereken süreye, inceleme için geçirilen süreye ve keşif için geçirilen süreye göre resen ve ya talep üzerine ödenecek ücreti artırabilecek. Ayrıca, işin mahiyetinin gerektirmesi halinde görevlendirmeyi yapan merciler, tarifede yazılı bilirkişi ücretlerini indirebilecek.
Ek rapor için; görevlendirme kararında belirlenen sorular dışında ayrıca bilgi talep edilmesi halinde talebin içeriğine göre bilirkişiye, merci tarafından takdir edilecek miktarda ek ücret ödenebilecekken, bilirkişi raporundaki eksiklik veya belirsizliğin giderilmesi ya da açıklığa kavuşturulmasını sağlamak için ek rapor istenmesi halinde de ayrıca bir ücret ödenmeyecek. Buna göre, görevlendirme kararında bilirkişiden cevaplaması istenilen soruların bir veya birkaçının bilirkişi tarafından cevaplanmaması nedeniyle ek rapor istenmesi halinde de ayrıca bir ücret ödenmeyecek.
Bilirkişinin ulaşım ve konaklama giderleri ile raporun hazırlanması için yapılması gereken harcamalar dikkate alınarak bilirkişinin talebi ve görevlendirmeyi yapan mercinin uygun görmesi halinde, ileride belirtilen tarifeye göre ödenecek tutardan mahsup edilmek kaydıyla avans ödemesi yapılabilecek.
Tarifede, yapılan görevlendirmeye aykırı olarak rapor düzenlenmesi halinde, görevlendirme yapan merci tarafından ücret veya gider adı altında ödeme yapılmamasına veya aykırılığın niteliğine göre takdir edilen ücret ve giderlerde indirim yapılmasına karar verilebileceği de yer aldı. Bilirkişinin, görevlendirmenin mahiyetine uygun inceleme, ulaşım, konaklama, yemek ve diğer mutat giderleri belgesi karşılığında ayrıca ödenecek ve ödemeler, rayiç bedeller dikkate alınarak yapılarken ayrıca ibraz edilen belgeler dosyasında saklanacak.
Vergi kesintisi yapılan ücretler daha sonra bilirkişilere ödenecek.
BİLİRKİŞİ OLMA ŞARTLARI NELER?
1- Bilirkişilik faaliyetinde bulunacak gerçek kişilerde aşağıdaki şartlar aranır:
a) 26/9/2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 53 üncü maddesinde belirtilen süreler geçmiş olsa bile; kasten işlenen bir suçtan dolayı bir yıldan fazla süreyle hapis cezasına ya da affa uğramış olsa bile devletin güvenliğine karşı suçlar, Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı suçlar ile zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama veya kaçakçılık, gerçeğe aykırı bilirkişilik veya tercümanlık yapma, yalan tanıklık ve yalan yere yemin suçlarından mahkûm olmamak.
b) Terör örgütleriyle iltisaklı veya irtibatlı olmamak.
c) Daha önce kendi isteği dışında sicilden ve listeden çıkarılmamış veya bilirkişilik yapmaktan yasaklanmamış olmak.
ç) Disiplin yönünden meslekten veya memuriyetten çıkarılmamış ya da sanat icrasından veya mesleki faaliyetten geçici ya da sürekli olarak yasaklanmamış olmak.
d) Bilirkişilik temel eğitimini tamamlamak.
e) Bilirkişilik yapacağı uzmanlık alanında en az beş yıl fiilen çalışmış olmak.
f) Meslek mensubu olarak görev yapabilmek için ilgili mevzuat gereği aranan şartları haiz olmak ve mesleğini yapabilmek için gerekli olan uzmanlık alanını gösteren diploma, meslekî yeterlilik belgesi, uzmanlık belgesi, ustalık belgesi veya benzeri belgeye sahip olmak.
g) Daire Başkanlığının temel ve alt uzmanlık alanlarına göre belirlediği EK-2 de yer alan nitelikleri taşımak.
2- Hukuk öğrenimi görmüş kişiler EK-1 de yer alan temel ve alt uzmanlık alanlarında, birinci maddede aranan şartları taşımak ve temel ve alt uzmanlık alanlarına göre EK-2 de yer alan niteliklere sahip olmak kaydıyla, bilirkişilik sicili ve bilirkişi listelerine kayıt için başvuruda bulunabilirler.
3- 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanununa göre yetkilendirilen gayrimenkul değerleme uzmanları bakımından, sadece kamulaştırma alt uzmanlık alanında görev yapmak şartıyla, bilirkişiliğe kabul için aranan temel eğitim alma ve fiilen beş yıl görev yapma şartları aranmaz. Gayrimenkul değerleme uzmanlarının diğer uzmanlık alanlarında bilirkişiliğe başvuruda bulunmaları halinde temel eğitim alma ve fiilen beş yıl görev yapma şartları aranır.
4- Taşınmaz geliştirme konusunda yüksek lisans veya doktora yapmış uzmanlar bakımından, sadece kamulaştırma alt uzmanlık alanında görev yapmak şartıyla, bilirkişiliğe kabul için aranan temel eğitimi almak kaydıyla, fiilen beş yıl görev yapma şartı aranmaz. Taşınmaz geliştirme konusunda yüksek lisans veya doktora yapmış uzmanların diğer uzmanlık alanlarında bilirkişiliğe başvuruda bulunmaları halinde temel eğitim alma ve fiilen beş yıl görev yapma şartları aranır.
5- Yaptığı başvurusu, meslekî olarak (fiili çalışma süresi, uzmanlık alanlarına göre aranan nitelikler vb.) yeterli nitelikte bulunmadığı gerekçesiyle reddedilenler, bir yıl geçmedikçe yeniden bilirkişilik yapmak için başvuruda bulunamazlar.
6- Meslek öncesi eğitim ve stajda geçen süreler fiili çalışmadan sayılmaz.
BAŞVURULAR KASIMDA
Adalet Bakanlığı'na başvurmak gerekiyor. Başvurular da her yılın kasım ayı içinde yapılıyor. Yani 30 Kasım son başvuru süresini kaçırırsanız, bir yıl beklemeniz gerekiyor. Başvuru için T.C. vatandaşı olmak, 25 yaşını doldurmak kriterler arasında. Çalışan ya da emekli de olabilirsiniz. Bu iş özellikle emekliler için biçilmiş kaftan gibi.
SINIR YILDA 300 DOSYA
Bir bilirkişiye yılda 300 dosya verilebiliyor. Dosya başına ödenen ücret ise minumum 300 lira. Yani kaba bir hesapla yılda 300 dosyaya baksanız kazanacağınız para 90 bin lira. Bunu aya böldüğünüz zaman 7 bin 500 lira aylık gelir demek. Vergiler çıkınca ele geçen para ise 7 bin lira. Türkiye'de iş mahkemelerinde tam 2.1 milyon dava var. Ceza mahkemelerindeki dava sayısı ise 2.5 milyon.
İŞ HALİNE GETİRENLER VAR
Piyasada profesyoneller yanında, yasal şartları karşıladığı için atanmış olup, dosya peşinde koşanlar bile var. Daha çok dosya almak isteyenler 100 liraya bile rapor yazıyor. Yani konuyu bir iş haline getirmişler. Ancak biraz da arz-talep meselesi. Hizmeti veren 'fiyatım budur' der ve karşı taraf kabul ederse sorun kalmıyor. Yani işin sabit ücreti yok. Yazdığınız bir bilirkişi dosyası için 2 bin ya da 200 bin lira bile kazanabilirsiniz.
DOSYA BAŞINA 330 LİRA
Adalet Bakanlığı tarifesine göre dosya başına fiyatlar 165 ile 330 lira arasında değişiyor. Örneğin, sulh ve icra davalarında ücretler 165 lirayken, iş davaları ve kadastroyla ilgili davalarda 220, mülkiyet, marka ve asliye ticaret davalarında 330 lira. Ancak hakim işin önemine görebu ücreti takdir yetkisini de kullanarak artırabiliyor. Bir dosya için konunun önemine göre 10 bin veya 100 bin lira bile ödenebiliyor.
Bilirkişilik başvurularında e-Devlet dönemi
Adalet Bakanlığı Bilirkişilik Daire Başkanlığı yetkililerinden alınan bilgiye göre, Bilirkişilik Kanunu'nun yürürlüğe girmesinin ardından zorunlu hale getirilen eğitimleri tamamlayan, çözümü uzmanlık, özel veya teknik bilgi gerektiren hallerde görüşüne başvurulacak 28 bin 848 bilirkişi, 1 Ocak'tan itibaren göreve başladı. Bilirkişiliğin kurumsal bir yapıya kavuşmasını ve yargılamada etkin, verimli bir kurum haline gelmesini hedefleyen kanun çerçevesinde kurulan Bilirkişilik Daire Başkanlığı, 9 Mart 2018 tarihinde yayımladığı uzmanlık alanlarına göre aranacak nitelikler doğrultusunda yeni başvuru sürecini başlattı.
Aralarında tarım ve nitelikli hesaplamaların da bulunduğu 65 uzmanlık alanında bilirkişi olarak görev yapmak isteyenler 5 Kasım'dan itibaren başvuruda bulunabilecek. Bakanlığın yaptığı çalışmayla başvurular ilk kez "e-Devlet" üzerinden alınacak.
ELEKTRONİK, MOBİL İMZA ZORUNLULUĞU
Başvurucular, "e-Devlet"te Adalet Bakanlığının sunduğu hizmetler bölümünden "elektronik imza" veya "mobil imza" ile giriş yapacakları "UYAP Bilirkişi Portal Girişi"nden işlemlerini gerçekleştirecek. Başvurular, 30 Kasım 2018'e kadar yapılabilecek.
Başvurular, Bilirkişilik Bölge Kurullarınca değerlendirilecek. Bölge kurulları tarafından oluşturulan bilirkişi listelerine kaydedilenler, 31 Ocak 2019'da Bilirkişilik Daire Başkanlığının ve bilirkişilik bölge kurullarının internet sitelerinden ilan edilecek. Başvuruları kabul edilenler, verilecek yetki belgeleriyle 3 yıllık süre için bilirkişi olarak görev üstlenecek.
Mevcut bilirkişi listelerinde kayıtlı bulunan ve halen görev yapan bilirkişilerin ise 3 yıllığına listelere kaydoldukları için tekrar bilirkişilik başvurusu yapmalarına gerek olmadığı bildirildi.