Kadınların çalışma hayatına katılmalarını, çalışma hayatından kopmamalarını ve çocuklarını sağlıklı bir şekilde büyümelerini sağlamak için devletin önemli destekleri bulunuyor. Bunlardan biri de 2016 yılında getirilen yarım gün çalışma hakkı. Henüz yeni olduğu ve bilinmediği için bu hak yeteri kadar kullanılmıyor. Yarım gün çalışma hakkının kullanılması halinde işveren yarım aylık ücret öder. İşsizlik Sigortası Fonu'ndan da brüt asgari ücretin yarısı tutarında (1279 lira) ödeme yapılır. Peki Anne ve babalara yarım gün mesai şartları nedir? İŞKUR ve SSK anne babaya yarım gün mesai nasıl alınır?
ANALIK İZNİ SONRASI
Yönetmeliğe göre; kadın işçi öncelikle doğum öncesinde ve sonrasında 8'er haftalık analık izni kullanıyor. Çoğul gebelik halinde doğum öncesi çalıştırılmayacak süreye 2 hafta ekleniyor. Üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen eşlerden birine veya evlat edinen kişiye, çocuğun aileye teslim edildiği tarihten itibaren 8 hafta analık izni veriliyor. Evlat edinen erkek işçi ise o da analık izni hakkı tanınıyor.
ENGELLİYSE 1 YIL
Analık izninin bitiminden itibaren kadın işçi ile üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin veriliyor. Bu süre birinci çocukta 2 ay, ikincide 4 ay, üçüncü ve sonraki çocukta ise 6 ay olarak uygulanıyor. Örneğin; üç çocuğu bulunan bir çiftin dördüncü çocuğu doğmuşsa bunun için anneye 6 ay süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin hakkı verilir. Çocuğun engelli olması halinde 1 yıl süreyle ücretsiz izin kullandırılır.
6 AY ÜCRETSİZ HAK
Yarım gün çalışma hakkının kullanılması halinde işveren yarım aylık ücret öder. İşsizlik Sigortası Fonu'ndan da brüt asgari ücretin yarısı tutarında (1279 lira) ödeme yapılır. Yarı zamanlı çalışma döneminde yarım maaş hakkından yararlanabilmek için, işçi adına son 3 yılda en az 600 gün prim bildirilmesi gerekiyor. Bu haktan yararlanabilmek için analık hali izninin bitiminden itibaren 30 gün içinde İşkur'a yazılı başvuruda bulunmak şart. Kadın çalışanlar (SSK'lı), analık izninin bitiminden itibaren 6 aya kadar tamamen ücretsiz izin de kullanabilir.
İZİNDEN SONRA
Çocuğunu büyütmek isteyen işçi, çocuk okula başlayıncaya kadar 'kısmi süreli çalışma (yarım gün mesai)' talebinde de bulunabilir. Kısmi süreli çalışma, analık izninin, yarım gün ücretsiz izninin veya tam gün ücretsiz izninin bitiminden itibaren kullanılabilir. Yarım gün mesai için işçinin bir ay önceden işverene yazılı talepte bulunması gerekir. Talep yazısında kısmi süreli çalışmaya hangi tarihte başlanacağı, hangi günlerde veya hangi saatler arasında çalışılacağı belirtilmeli. İşçi, yazıya, eşinin çalıştığına dair belgeyi de eklemeli. İşveren, işçinin kısmi süreli çalışma talebini bir ay içinde karşılamak zorunda. Aksi durumda işçi atarsa kıdem ve ihbarı öder.
İŞVERENİN ONAYI LAZIM
Bu hakkın kullanılmasında bazı işyerlerinde işverenin onayı aranıyor. Bunların dışındaki işyerlerinde izin aranmıyor. Yönetmelik izin gerektiren işyerlerini şöyle sıralıyor:
* Özel sağlık kuruluşlarında mesul müdür, sorumlu hekim, laboratuvar sorumlusu ve sağlık hizmetinden sayılan işlerde,
* Sürekli çalıştıkları için durmaksızın birbiri ardına postalar halinde işçi çalıştırılarak yürütülen sanayiden sayılan işlerde,
* 1 yıldan az süren mevsimlik, kampanya veya taahhüt işlerinde,
* İş süresinin haftanın çalışma günlerine bölünmesi suretiyle yürütülmesine nitelikleri bakımından uygun olmayan işlerde...