Kadın çalışanların bir çoğu doğum yaptıktan sonra çocuklarının bakımı için iş hayatından uzak kalıyor. Böylece hem emeklilikleri gecikiyor hem de prim gün sayıları azalıyor. Bu mağduriyeti gidermek için yasalarımız kadınlar için doğum borçlanması hakkı tanıyor. Anneler bu sayede 3 çocuğa kadar borçlanarak prim kazanabiliyor.
KİMLER YAPABİLİR?
Bütün kadın çalışanlar, yani SSK'lı, Bağ-Kur'lu, memur anneler doğum borçlanması yapabiliyor. İsteğe bağlı sigorta ödeyenlere de imkan var.
PRİM ŞARTI VAR MI?
Hayır. Ancak doğumların ilk sigortalı olunan tarihten sonra gerçekleşmesi gerekiyor. Staj ya da çıraklık sigortasından sonraki doğumlar da borçlanılabiliyor.
HANGİ SÜRELERİ KAPSAR?
Borçlanma yapılması için o sürelerde çalışılmaması, yani primlerinin ödenmemiş olması gerekiyor.
NE KADAR SÜRE SAĞLAR?
Her çocuk için 720 gün, yani 2 yıl prim kazandırıyor. Doğumdan sonraki 2 yıl çalışılmamışsa, bu süre borçlanma ile kapatılabiliyor ve primler emeklilik hesabında kullanılıyor.
AVANTAJI NEDİR?
Kadınlar çalışmadıkları günleri çalışmış gibi hem de toplu olarak almış oluyor.
ERKEN EMEKLİLİK VAR MI?
Belli şartlarda erken emekli eder. Yani yılını ve yaşını doldurmuş bir annenin 2160 gün primi eksikse ve 3 doğumu varsa 6 yıllık primi toptan öder ve 6 yıl erken emekli olabilir. İşe giriş tarihini ya da yaş şartını geri çekmez.
NE ZAMAN YAPILMALI?
Emeklilik yaşınızın dolmasına kısa süre önce yapılması uygundur. Çünkü bu tarihe kadar çalışıp prim tamamlanabilir.
DAHA AZ SÜRE BORÇLANILABİLİR Mİ?
Evet. 2 yıllık boşluğunuz olsa bile eğer daha az prim gününe ihtiyacınız varsa o kadar borçlanabilirsiniz. 1 çocuk için 720 gün, üst sınırı gösteriyor. İsteyenler 100 gün de borçlanabilir.
NE KADAR ÖDENİR?
Doğum borçlanmasının en düşük ve en yüksek tutarları, brüt asgari ücret üzerinden hesaplanıyor. En az tutar aylık olarak brüt asgari ücretin yüzde 32'si kadar oluyor. Bu da 2019 yılı için 818,69 liradır. Yani bu yıl 1 aylık borçlanma için en az 818,69 lira ödenmesi gerekiyor. Bunun 7.5 katına kadar yüksek prim de ödemeniz mümkün.
EVLAT EDİNEN DE YAPABİLİR Mİ?
2 yaşını doldurmamış çocuğu eşiyle birlikte veya tek başına evlat edinen kadın sigortalılar da doğum borçlanması yapabilir. Diğer yandan, evlat edinilen çocuğu doğuran annenin de doğum borçlanması yapma hakkı bulunmaktadır. Evlat edinilen çocuğu doğuran anne doğumdan evlatlık verildiği süreye kadar olan geçen 2 yılı borçlanabilir. Evlat edinen anne ise çocuğu evlat edindiği tarihten doğumdan sonraki 2 yıllık sürenin dolduğu tarihe kadar olan süreyi borçlanabilir.
FARUK ERDEM SORULARINI CEVAPLIYOR - TAKVİM'E SORUN
ekonomi@takvim.com.tr