Çalışanların en çok merak ettikleri iki konu var. Birincisi; ne zaman emekli olacakları, ikincisi ise ne kadar emekli maaşı alacakları. Birincisini sizin işe giriş tarihiniz ve yaşınız belirliyor. İkincisini belirlemek ise sizin elinizde. Emekli maaşını çalışırken yükseltebilirsiniz. Burada püf noktalarına dikkat etmek lazım. En önemli parametre, sizin brüt maaşınız. Bu maaş eğer 4 bin lira ve üzerindeyse ileride maaşınız artacak. Asgari ücret ise azalacak. Gelin emekli maaşını artıracak 8 adımı birlikte inceleyelim.
BUNLARA DİKKAT EDİN
Emekli aylığınızı son 1-2 yılda aldığınız maaşlar değil, tüm çalışmalarınız belirliyor. Planlamaya erken başlamakta fayda var.
Maaşı belirleyen en önemli etken, aldığınız brüt ücret. Hem yaş bekleyenler hem de prim dolduranlar gerçek ücretlerinin bordroya yansımasını sağlamalı.
Eğer borçlanma yapıyor ya da isteğe bağlı ödüyorsanız, ödeyebildiğiniz kadar yüksek miktarlarda ödemeniz maaşınızı artıracaktır.
Hem SSK'lı hem Bağ-Kur'lu iseniz Bağ-Kur primi ödemeyi de talep edin. Böylece iki farklı ödeme sizin prime esas kazancınızı, dolayısıyla emekli maaşınızı yükseltecektir.
Brüt maaşın 4 bin liradan fazla olması maaşı yıllık 70-80 lira artırır.
Bağ-Kur'dan prim ödemişseniz ve 01.05.2008 öncesinde sigortalı olmuşsanız son 3.5 yıl SSK (4A) ile çalışmanız karşılığı emekliliğiniz bu kurum şartlarından olur ve maaşınız artar. 2008 sonrası sigortalı olanların hangi kurumda primi fazlaysa emekliliği ona göre oluyor.
Brüt maaşı sadece aldığınız ücret belirlemiyor. Size nakit olarak düzenli ödenen tüm ücretler buna ilave ediliyor. Bordronuza bunların da eklenmesini sağlayın.
Emekli olurken doldurduğunuz formda eş ve çocuklarınızla ilgili seçenekleri işaretlemeyi unutmayın. Böylece aylık bağlama oranınız yükselir ve maaşınız artar.
ÇALIŞTIKÇA DÜŞER Mİ?
En çok sorulan sorulardan birisi "Çalıştıkça emekli maaşım düşer mi?" şeklinde oluyor. Emekli maaşını belirleyen en önemli unsur SGK'ya bildirilen kazancınız. Yüksek maaş almanıza rağmen asgari ücretten gösteriliyorsanız, maaşınız düşük olacaktır. Bu yüzden gerçek maaşınızın bordroya yansıtılmasına önem vermelisiniz. Yaşı beklerken çalışmak maaşınızı düşürmez ancak asgari ücretten çalışırsanız daha önceki dönemlerde yükselen maaşınızın yükselmesi duracaktır.
FARUK ERDEM SORULARINIZI CEVAPLIYOR - TAKVİM'E SORUN
ekonomi@takvim.com.tr
EKSİK ÖDEMEYİ 170'E BİLDİRİN / SİZDEN GELENLER
Özel güvenlik görevlisiyim. Günde 12 saat, ayda toplam 240 saat çalışmaktayım. Fazla mesai ücreti yatması gerekmez mi? Çok çalışan var, şikayet etmiyorlar sanırım. Çünkü çoğu emekli çalışan. Acaba ne yapabilirim?
Harun Ş.
Yasalarımıza göre haftalık çalışma süresi 45, günlük ise 7.5 saat. Bunun üzerinde yapılan her saat çalışma yüzde 50 fazlasıyla ödenir. Ayrıca günlük çalışma mesai yapılsa dahi 11 saati geçemez. Denkleştirme yapılarak haftalık süre 45 saate tamamlanıyorsa burada mesai ödenmez.
Ancak sizinki aylık 225 saati de geçtiği için kalan sürenin parası ödenmelidir. ALO 170'e durumu bildirin.
ESNAFA AHİLİK SANDIĞI
2008 Nisan'da 11 yıllık esnaflığımı sonlandırdım. Bu esnaf işsizlik maaşından yararlanabilir miyim? Mevlut GÜLE
Esnaf işsizlik maaşı ile ilgili Ahilik Sandığı sistemi henüz başlamadı. Eğer ertelenmez ise Ocak 2020'de başlayacak. Ancak o tarihten sonra işsizlik maaşı uygulaması da gündeme gelecek.
ERKEN EMEKLİ OLABİLİRSİNİZ
Engelliyim. Kaç yılda emekli olunuyor? Şirin ÇITIR
Engelliler çalıştıkları işyerinden belgeleri alıp vergi dairesine giderek vergi indirimi alıyor. Bu oran yüzde 40 ve üzerinde ise ilk sigorta oldukları tarihe göre 15 yıl 3600 günden başlayan sürelerde, yaşa bakılmadan erken emekli olabiliyorlar. Bu süre 18 yıl 4800 güne kadar çıkabiliyor.
1999 KRİTİK TARİH
1987 doğumluyum. İlk sigortam 2005'te başladı. 3100 günümü doldurdum. Şimdiki işyerimde 8 yıldır çalışıyorum. 3600 gün ile hangi koşullarda kıdem tazminatı alabilirim? Sadık DEMİRBAŞ
3600 günle tazminat alabilme hakkı sadece 9 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlarda var. 2005'te ilk kez sigortalı olduğunuz için tazminat alabilmeniz için 25 yıl ve 4500 günü tamamlamanız gerekiyor.
BANKANIZ İLE GÖRÜŞÜN
Araç kredisi kullanmıştım, 2018'de 48 ay. 30 ayım kalmış durumda. Bu krediyi kapatmak için başka bankadan kredi kullandırırlar mı? Daha az faizli ödeme planı çıkar mı? Ergin BALCI
Tüketiciyi Koruma Kanunu'na göre erken kapama hakkınız var yüzde 2 erken kapama tazminatı ödeyerek bu krediyi kapatıp daha düşük faizden kredi alabilirsiniz. Başka bankanın kredi verip vermeyeceği sizin bankayla olan görüşmenizde belli olur.
ASKERDEN SONRA DÖNÜLÜR
Memurum. Askere gideceğim. 2011'den beri çalıştığım sürelerin kıdem tazminatını alabilir miyim? Memurluğum sürer mi? İsmi saklı
Memurların ikramiyeleri emeklilik halinde ödeniyor. 657 sayılı Kanun'un değişik 83'üncü maddesinin 1. fıkrasında "Devlet memuru iken muvazzaf askerlik hizmetini yapmak üzere silah altına alınanlardan askerlik görevini tamamlayıp memuriyete dönmek isteyenler, terhis tarihinden itibaren 30 gün içinde kurumlarına başvurmak ve kurumları da başvurma tarihinden itibaren azami 30 gün içinde ilgilileri göreve başlatmak zorundadırlar" hükmü yer almaktadır.
EMEKLİLİK HESABI
İlk işe giriş tarihim 24.05.2007. Buna ilave olarak 3591 gün primim var. Özel bir firmada mühendis olarak çalışıyorum. Sigorta primlerim tavandan yatırılıyor. Ne zaman emekli olurum? Şu anda emekli olsam, ne kadar maaş alabilirim? Kenan HAKLI
60 yaşında ve 7 bin gün primi tamamlayarak emekli olursunuz. Emekli maaşını belirleyen etken kazançlarınız, yani 2007'den bu yana ve bundan sonraki kazançlarınız. Tavandan yatıyorsa, yani asgari ücretin 7.5 katı kadar maaşınız varsa emekli maaşınız da tavandan hesaplanacaktır. Şu anda emekli olsanız 11 yıllık prim ile hesaplanır, o yüzden tamamına bakmak gerekir.
DİĞER