13 Eylül EYT son dakika bugün umutlandıran gelişme! EYT yasası çıktı mı, kimleri kapsayacak? İşte Finlandiya formülü. Emeklilikte prim gün sayısını tamamlamış ancak yaş nedeniyle emekli olamayanları umutlandıran haber geldi. Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın EYT'lilerin durumuyla ilgili Sosyal Politikalar Kurulu üyesi Prof. Dr. Vedat Bilgin'i görevlendirdiği belirtildi. EYT'lilerle ilgili son durum merak edilirken yeni bir gelişme yaşandı. Emeklilikte yaşa takılanlardan oluşan bir heyet, geçen hafta Çankaya Köşkü'nde Cumhurbaşkanlığı Sosyal Politikalardan Sorumlu Başkan Vekili Profesör Doktor Vedat Bilgin ile görüştü ve sorunları aktardı. Bu konuda bir açıklama yapan TOBB ETÜ Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Kılıç da EYT konusunda bir formül üretilmesi için harekete geçildiğini duyurdu.
KADEMELİ GEÇİŞ HAKKI
Fakat 1999'da emeklilik yaşı ve istenen prim şartı arttı. 1999'dan sonra işe girecekler için kadınlarda emeklilik yaşı 38'den 58'e, erkeklerde 43'ten 60'a çıkarıldı. SSK'ya tabi çalışanın emeklilik için ise gereken gün sayısı 7000'e yükseldi. 1976 ile 1999 yılları arasında işe girenlere 'kademeli yaş' şartı getirilirken, 5510 sayılı yasayla 30 Nisan 2008'den itibaren işe girenlerde emeklilik yaşı 65 oldu.
KISA BİR SÜRE KALA...
Uygulamaların kendilerini mağdur ettiğini belirten kişilere 'emeklilikte yaşa takılanlar (EYT'li) deniyor. EYT'lilerin ifade ettiğine göre; emekliliğine az bir süre kalanlar düzenlemeden sonra yıllarca beklemek zorunda kaldı. Emeklilikte yaşa takılanlar sorunlarını çeşitli platformlarda dile getirmeye çalıştı.
FORMÜL ARANIYOR
EYT'lilerle ilgili son durum merak edilirken yeni bir gelişme yaşandı. Emeklilikte yaşa takılanlardan oluşan bir heyet, geçen hafta Çankaya Köşkü'nde Cumhurbaşkanlığı Sosyal Politikalardan Sorumlu Başkan Vekili Profesör Doktor Vedat Bilgin ile görüştü ve sorunları aktardı. Bu konuda bir açıklama yapan TOBB ETÜ Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cem Kılıç da EYT konusunda bir formül üretilmesi için harekete geçildiğini duyurdu.
SGK İLE GÖRÜŞECEK
Kılıç şunları söyledi: "Son dönemde bir gelişme oldu. Cumhurbaşkanımız, Cumhurbaşkanlığı Sosyal Politikalar Kurulu Üyesi Prof. Dr. Vedat Bilgin'i görevlendirdi. EYT'lerin düşüncelerini alacak, SGK ile görüşecek. Geçenlerde kendisiyle konuştum. 'Bu konuda bir formül üreteceğiz, üzerinde çalışıyoruz. Cumhurbaşkanımızın talimatı var' dedi. Somut bir adım atılmış oldu. Bu mağduriyetin giderilmesi gerekiyor."
FİNLANDİYA MODELİ
Finlandiya ve Almanya'da emeklilik yaşı 65-67 arasında, Türkiye'de 2008 sonrasında yaş erkekte 61, kadında 58. Finlandiya'da geliştirilen sisteme göre, emekliliğine kısa bir süre kalan bireylere alınacak maaş için her yıl yüzde 2 daha az maaş ödeniyor. Zaman zaman bu uygulamanın EYT'lilere uyarlanmasıyla ilgili tartışmalar gündeme gelmişti.
UZUN SOLUKLU OLACAK
Prof. Dr Vedat Bilgin ise şunları söyledi: "Emeklilikte yaşa takılanlar homojen bir grup değil. Bu konuda durumu çok farklı olanlar var. Çalışmalarımız uzun soluklu olacak, şu an işin çok başındayız henüz somut bir gelişme yok..."
EMEKLİLİKTE YAŞA TAKILMAK NE DEMEK?
E-devlet platformunda (turkiye.gov.tr) 4A, 4B veya 4C hizmet dökümünüzdeki bilgilere göre "normal şartlarda ne zaman emekli olurum?" aracı iş gününüzü ve emekli olabileceğiniz yılı gösterir. Söz konusu araçta iş gününüzün emekli olabileceğiniz yaştan önce biteceğini görebilirsiniz. İşte emeklilikte yaşa takılmak buna deniyor. Yani emekli olmak için gerekli asgari iş gününü tamamladıktan sonra yasaya göre emekli olabileceğiniz yaşı beklemeniz gerekiyor.
EMEKLİLİKTE YAŞA TAKINLAR NE İSTİYOR?
Seslerini duyurmaya çalışan EYT'ler düzenledikleri online imza kampanyası ile özellikle erken emeklilik istemedikleriniz, 1999 yılında çıkan 4477 sayılı yasanın geriye doğru işletilmesi nedeniyle mahrum kaldıklarını belirttikleri haklarını geri istediklerini ifade ediyorlar. 19 Kasım 2018 itibari ile EYT online imza kampanyasına 70 binden kişi imza verdi.
TÜRKİYE'DE EMEKLİLİK YAŞI KAÇTIR?
Geçtiğimiz yıllar içinde emekli olabilmek için şart koşulan prim miktarı artırılmış ve emeklilik yaşı da ileri çekilmiştir. Peki şu an emeklilik yaşı kaçtır? İş gününü dolduranlar emekli olmak için kaç yaşına kadar beklemek durumundalar?
Türkiye'de sosyal güvenlikle ilgili değişen kanunlar nedeniyle şu an herkes için emeklilik şartları aynı değil. Emekli olacağınız yaş sigortalı olarak çalışmaya başladığınız tarihe ve cinsiyetinize göre farklılık gösteriyor:
ERKEN EMEKLİLİK
Bu sigorta kurumlarının amaçları aynı olsa da gerek işleyişlerinden gerek ücretlerinden oldukça aralarında ayrılmaktadır. En çok bilinen sigorta kurumları SSK ve Bağ-Kur' dur bu iki sigorta kurumları kişinin emekli olabilmesi için oldukça çok imkan sağlar ve kişi adına geleceğe yatırım yapar. Ancak SSK ' lı olmak isteyen bir kişinin bir kurum ya da kuruluşta işe başlaması ve iş verenini kendi adına bu primlerinin ödemesi gerekmektedir. Kişi bu şekilde hizmet yılını doldurarak emekli olabilir. Bağ-Kur ise kişi öncelikle bir kurum ya da kuruluş açmalıdır. Ve burada hizmet vermeye başladıktan sonra kendi adına yatırdığı primlerle emekli olabilme imkanı kazanır. Bu kurulardan erken emekli olabilmek için ise ortak bir kriterleri vardır. Bu kriter ise kişinin bir an önce sigortasının başlatılmış olması gerekmektedir. İş hayatına ne kadar erken atılırsa kişi o kadar erken emekli olabilme imkanına sahip olabilir.
Emeklilik yaşı 1 Ocak 2036 itibariyle her 2 yılda 1 yaş yükselecek. Kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 olan emeklilik yaşı çalıştıkları statüde emeklilik için gerekli olan prim gününü doldurdukları tarihteki yaş şartına bağlı olarak belli olacak.