Başkan Recep Tayyip Erdoğan, emeklilikte yaşa takılanların (EYT) taleplerini, düşüncelerini dinlemesi için Cumhurbaşkanlığı Sosyal Politikalar Kurulu Üyesi Prof. Dr. Vedat Bilgin'i görevlendirirken, sosyal güvenlik uzmanı Özgür Erdursun tarafından hazırlanarak Vedat Bilgin'e sunulan EYT raporunun detayları ortaya çıktı.
Raporda 1 Eylül itibariyle emeklilikte yaşa takılanların sayısının 5 milyon 404 bin 924 kişi olduğu, ancak bugün yasa çıkarsa emekli olacaklarının sayısının 750 bin ile 1 milyon kişi aralığında olduğu, bunun da yıllık maliyetinin 14.4 milyar lira civarına denk geldiği ifade edildi. Raporda, şöyle denildi:
10 YILA YAYILIR
"Bugün yasa çıkarsa 5 milyon 404 bin kişinin hemen emekli olması mümkün değildir. Prim günü eksik olanlar emeklilik hakkı elde edemezler. 1 Eylül 1994 sonrası sigortalı olan erkekler her ne kadar yaşını ve prim gün sayısını tamamlarsa da 25 yıllık sigortalılık süresini tamamlamadıkları için emekli olamazlar.
Emekli Sandığı'na tabi çalışan kadın ve erkekler emekli olduklarında çalışırken aldıkları maaşın yarısını alacaklarından emeklilik hakkından yararlanacakların oranı yüzde 10-15'ler civarında olacaktır. Bağ-Kur'da kadınlarda 20 yıl 7200 prim günü, erkeklerde ise 25 yıl 9000 prim günü tamamlayanların sayısı yüzde 25 civarındadır. Bu durumda emeklilikte yaşa takılanların emekliliği en az 10 yıllık süreye yayılacaktır." 1999 yılında çıkarılan yasa ile emeklilik yaşı kadınlarda 58, erkeklerde ise 60 oldu.
Bu tarihten önce 18 yaşında işe başlayan bir kadın 20 yılda ve 38 yaşında, erkek ise 25 yılda ve 43 yaşında emekli olabiliyordu. Emeklilikte Yaşa Takılanlar Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Derneği, Başkan Recep Tayyip Erdoğan'a ulaşmak için randevu talep etmişti. Başkan Erdoğan da, Sosyal Politikalar Kurulu Üyesi Bilgin'i görevlendirerek dernek yönetimini dinlemelerini istedi. Prof. Dr. Vedat Bilgin, işin çok başında olduklarını ifade ederek, "Emeklilikte Yaşa Takılanlar homojen bir grup değil. Bu konuda durumu çok farklı olan kimseler var. Çalışmalarımız uzun soluklu olacak, şu an işin çok başındayız henüz somut bir gelişme yok" açıklaması yapmıştı.
FİNLANDİYA MODELİ
Emeklilikte yaşa takılanlar için Finlandiya modeli gündeme geldi. Bu modelde belirlenen yaştan daha erken emeklilik olunca bir miktar kesinti yapılıyor. Bu kesintiyi kabul edenlere de emeklilik aylığı bağlanıyor. Finlandiya'da birbirini tamamlayan iki emeklilik sistemi bulunuyor:
İŞ EMEKLİLİĞİ: İş emeklilik güvencesini, işverenler ve çalışanlar beraber sağlar. İşveren, çalışanın maaşından çalışanın sigorta ücretleri payını alır ve kendi payı ile birlikte emeklilik kurumuna ödemede bulunur. İş esaslı emeklilik ile, iş esaslı emeklilik şirketleri, emeklilik sandıkları ve vakıfları ilgilenir.
HALK EMEKLİLİĞİ: Çalışma süresine dayalı (iş/maaş esaslı) olarak emekli olabilmek için primler yeterli gelmiyorsa ya da çalışma süresine dayalı emeklilik maaşı çok düşükse, halk emekliliğinden yararlanmak üzere başvuruda bulunulabiliyor.