Milyonlarca çalışan vatandaş tazminat alma şartları, emeklilik hesaplaması ve işsizlik maaşı hakkında bilgi edinmek istiyor. Emeklilik için gün sayan vatandaşların merak ettiği sorular arasında SSK hakları da yer alıyor. Aynı zamanda çalışan vatandaşlar ise işsizlik maaşı ve tazminat alma şartları hakkında araştırmalarını sürdürüyor. Çalışanların merak ettiği soruların yanıtını Takvim Gazetesi Ekonomi Müdürü Faruk Erdem yanıtladı. İşte merak edilen o sorular ve yanıtları...
Soru: Merhaba resmi tatillerde çalıştırıp yerine izin veriyorlar bu yolla tazminatını alabilir miyim?
Cevap: Yasalarımıza göre resmi tatillerde çalışma yapılamıyor. Eğer çalışma yapılmışsa bu günler için işçilere iki yevmiye ödeniyor. Bunun yerine izin kullandırılması yasaya aykırı bir durum oluşturuyor. Sizin fazla çalışma paralarınızın ödenmemesi haklı fesih sebebidir. Kanunsuz izin yaptırılması durumunu da Alo 170'e bildirebilir sonrada haklı fesihle ayrılarak tazminat alabilirsiniz.
Soru: 08:00-17:00 saatleri arasında çalışan bir işçi hafta tatili kaç gün olmalıdır?
Cevap: Yasalarımıza göre çalışma saatleri haftada 45 ayda ise 225'dir. Yaptığınız sözleşmeye göre bu 40 saatte yani haftada 5 günde olabilmektedir. Eğer sözleşmeniz bu yönde ise iki gün değilse haftada en az 1 gün izin hakkınız bulunuyor.
Soru: 1981 doğumluyum 30.09.1999 tarihinde sigorta başlangıcım var. 5023 gün pirimim ödendi. Ne zaman emekli olurum? Şu an 4d olarak kamuda görev yapmaktayım.
Cevap: 9 Eylül 1999 sonrası sigortalı olduğunuz için 60 yaş ve 7 bin gün ile emekli olabilirsiniz. Eğer 22 gün önce sigortalı olsaydınız 58 yaşında ve 5825 günle emekli olabilirdiniz.
Soru: Özel okulda 17 yıldır öğretmenim 1979 doğumluyum. 03.10.2003 sigorta girişim var. şuan için 5500 sigorta günüm oldu lakin 1990-1995 arası sigortasız olarak bir iş yerinde çalıştım buradaki günlerimi de sigortadan tekrar saydırabilir miyim?
Cevap: Eğer önceki çalışmalarda sigorta bildirimi yapıldı ama prim yatırılmadıysa bu durumda zaman aşımı olmadan hizmet tespiti yapılabiliyor. Ancak hiç sigorta bildirimi yapılmayan durumlarda zaman aşımı devreye giriyor. Bu da son düzenlemeyle 5 yıla indirildi.
İŞSİZLİK MAAŞI NASIL ALINIR?
Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine başvurmak gerekmektedir. Başvuru, İŞKUR birimine şahsen gelerek veya elektronik ortamda www.iskur.gov.tr adresinden yapılabilir. Mücbir sebepler dışında 30 gün içerisinde başvurulmaması halinde, başvuruda gecikilen süre, toplam hak sahipliği süresinden düşülmektedir.
İşsizlik ödeneğinin ödenebilmesi için sigortalı işsizlerin Kanun gereği iş almaya hazır durumda olması gerekmektedir. İşsizlik ödeneği başvurusu ile kişinin iş arayan kaydı yapılmakta veya güncellenmektedir. Böylece sigortalı işsizlerin danışmanlık, işe yerleştirme ve mesleki eğitim hizmetlerini alması sağlanmaktadır. Dolayısıyla, vekâletname ile avukat ya da bir başkası tarafından başvuru yapılması imkanı bulunmamaktadır.
İŞSİZLİK MAAŞINDAN YARARLANMA KOŞULLARI NELERDİR?
Kendi istek ve kusuru dışında işsiz kalmak,
Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olmak,
Hizmet akdinin feshinden önceki son üç yıl içinde en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödemiş olmak,
Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda başvurmak,
SSK HAKLARI NELERDİR?
Çalışanların sosyal güvenlik sistemine dahil olmaları hak ve aynı zamanda bir yükümlülüktür. Çalışmaya başlayanlar kanunen mutlaka sosyal güvenlik sistemine dahil olmak zorundadır. Bir işyerinde çalışanlar kanunen bu hakkın yerine getirilip getirilmediğini her zaman için işverenden istemek ve yerine getirilmediği taktirde de yasal yollara başvurma hakkına sahiptir. İşverenler açısından da gerek kendisinin gerekse de yanında çalıştırılanların sosyal güvenlik açısından bildirimi bir yükümlülüktür.