Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayrak'ın açıkladığı Yeni Ekonomi Programı (YEP) makro hedeflerin yanı sıra yediden yetmişe toplumun tüm kesimlerini ilgilendiren dev adımları da içeriyor. İşte dikkat çeken başlıklar:
* DOLARİZASYONA TEDBİR: Dolarizasyonun azaltılması amacıyla tedbir seti devreye alınacak. Dövize alternatif olabilecek Türk Lirası bazlı finansal ürünler geliştirilecek. Borsa İstanbul'da döviz piyasası kurulacak. Omnibus ile DİBS piyasasının uluslararası teminat özelliği getirilmesi, hisse senedi piyasasında hisselerin gruplandırılarak yatırımcının kolay seçiminin sağlanması, halka açılmanın vergi indirimleriyle derinleştirilmesi planlanıyor.
* KUMBARA HESABI: Vatandaşın kumbara hesabı uygulamasıyla her yeni doğan çocuğa banka veya katılım finans şirketi hesabı açılacak. Böylece finansal sisteme katılım ve tasarruf erken yaşta teşvik edilecek.
* TL FAİZ TAKASI ANLAŞMALARI: TL gecelik referans faiz oranına dayalı kredi ve tahvil ihraçları yaygınlaştırılacak. Böylece her iki tarafı da TL olan faiz takası anlaşmalarının altyapısı oluşturarak bankaların orta ve uzun vadeli TL faiz risklerini döviz likiditelerini kullanmadan yönetmelerine olanak sağlanacak.
* VARLIK FONU: Türkiye Varlık Fonu cari işlemler dengesini güçlendirecek, ülkenin stratejik hedeflerini ve finansal piyasalarının gelişmesini destekleyecek, özel sektör işbirliklerine dayalı sabit sermaye yatırımları yapacak. Varlık Fonu, petrokimya, madencilik ve yerli kaynağa dönük enerji üretimi alanlarında özel sektör iş birliklerine dayanan sabit sermaye yatırımlarında yer alacak.
* KGF SÜRECEK: Kredi Garanti Fonu (KGF), bankaların talep ettiği tür veya nitelikte teminatı olmadığı için finansmana zorlanan firmalara sektör odaklı olarak ve bankalarla adil risk paylaşımı esasını gözeterek kefalet sağlayacak.
* KURUMLAR VERGİSİ İNECEK: Şirketlere Kurumlar Vergisi indirimi sağlanacak. Vergi oranlarında ve vergi politikalarında yapılacak düzenlemelerle gelirler artırılacak.
* BAŞARILI MEMURA ÖDÜL: Kamuda kadro ve pozisyonların iş tanımları yapılacak, çalışanların yetkinlikleri belirlenecek. Norm kadro çalışmaları gerçekleştirilecek, iş tanımı ve yetkinlikler dikkate alınarak norm fazlası personelin yeniden yerleştirilmesi yapılacak. Hedef ve yetkinlik bazlı performans değerlendirme sistemi oluşturularak başarılı personelin ödüllendirilmesini sağlayacak "Kamu İnsan Kaynakları Yönetim Sistemi" kurulacak.
* SOSYAL YARDIMLAR ETKİNLEŞTİRİLECEK: Başta yerel yönetimler olmak üzere tüm kamuda veri paylaşım altyapısı tamamlanacak.
* DÖVİZLİ BES UYGULAMASI: Yurt dışı yerleşik Türk vatandaşlarına dövizli BES uygulamasına geçilecek. Emeklilik yatırım fonlarının Türkiye Elektronik Fon Alım Satım Platformu'nda işlem görmesi sağlanacak.
TİCARİ KREDİYE SINIFLAMA
Kayıtlı ekonomiye geçişi hızlandırmak için 2021 sonuna kadar ticari krediler sınıflandırılacak. Kayıtlar, Türkiye Bankalar Birliği Risk Merkezi ve Kredi Kayıt Bürosu aracılığıyla Gelir İdaresi Başkanlığı ile paylaşılacak.
DEĞERLEME SİSTEMİ
Vergi incelemelerinde Taşınmaz Değerleme Sistemi kurularak gayrimenkul envanteri tamamlanacak. Gayrimenkul vergilendirme sistemi, tapu harçları ve emlak vergilerinin gerçek değerleri üzerinden alınmasını sağlayacak şekilde yeniden düzenlenecek. Eşel mobil sistemiyle petrol fiyatlarındaki oynaklığın enflasyon üzerindeki etkisi bütçe dengesi gözetilerek sınırlandırılacak.
PERFORMANS ESASLI BÜTÇELEME
KİT'ler, verimlilikleri artacak ve kamu maliyesine yükleri azalacak şekilde yeniden yapılandırılacak. Kamu kaynaklarının etkin kullanımını kolaylaştıracak, şeffaflığı ve hesap verebilirliği artıracak program bazlı performans esaslı bütçelemeye geçilmesi de öngörülüyor.
İŞ DÜNYASI NE DEDİ?
* Rifat Hisarcıklıoğlu / TOBB Başkanı:
GERÇEKÇİ BİR PROGRAM
Yeni Ekonomi Programı'nda (YEP) sorunlar doğru tespit ve teşhis edilerek, gerçekçi tedbirler ortaya konulmuş. Yeniden yüksek büyümenin hedeflenmesi özel sektöre heyecan ve moral verdi. Planlanan adımların ekonomide bir sıçrama tahtası işlevi göreceğini, böylece güçlü ve istikrarlı büyüme sürecine geçiş sağlayacağını düşünüyoruz.
* İsmail Gülle / TİM Başkanı:
EKONOMİDE DEĞİŞİM BAŞLIYOR
Türkiye ekonomisinin sahip olduğu güçlü bağışıklık sistemi ve ekonomi yönetiminin etkin, isabetli tedbirleri ile 2 yıl süreceği öngörülen dengeleme-disiplin döneminin bir yılda tamamlanması ve ekonomide değişimin başlaması çok önemli. İthal ürünlerin yerlileştirilmesi ve döviz kurlarındaki oynaklığın mal ve hizmet fiyatlarına geçişkenliğinin azaltılmasına yönelik tedbirleri çok önemli.
* Nail Olpak / DEİK Başkanı:
TÜRKİYE ARTIK EKONOMİDE DEĞİŞİM SAHAYA İNİYOR
Önümüzdeki süreçte değişim ve dönüşümle üreterek, yılda ortalama yüzde 5 büyüyen, enflasyonunu kademeli olarak düşüren, cari dengesinde önemli bir başarı elde eden, istihdamını artıran, ekonominin tüm paydaşlarıyla, reel ve finans sektörüyle sahada olan bir Türkiye göreceğiz.
* Gürsel Baran / ATO Başkanı:
ÜZERİMİZE DÜŞENİ YAPMAYA HAZIRIZ
Yeni Ekonomi Programı güven ve istikrara katkıda bulunacak, Türkiye'yi 100'üncü yılında yeni hedeflerine taşıyacak. Dengelenmeye yönelik alınan tedbirler ve disiplin uygulamaları sürecin büyük sıkıntılara yol açmadan atlatılmasını sağladı. YEP ile ekonomide gelecek 3 yılımız için büyüme tercihinin yapıldığını görüyoruz. Biz ülkemizin geleceğine inanıyoruz. Üzerimize düşen görevi yapmaya hazırız.
* Şekib Avdagiç / İTO Başkanı:
GÜÇLÜ BÜYÜME DÖNEMİ OLACAK
2020 ve sonrası için yüzde 5 gibi güçlü bir büyüme hedefimiz var. Ekonomide güçlü büyüme dönemi başlayacak. Kredi kanallarının açılması için alınan tedbirlerin etkisini daha güçlü hissedeceğimiz bir süreç başlıyor. YEP 2019'un istihdam, vergi, finansman kanalları gibi Türkiye'nin gelişim kaydetmesi gereken öncelik alanlarına temas etmesini yerinde buluyoruz.
* Bendevi Palandöken / TESK Başkanı:
ESNAFLARIN GÜVENİ TAM
YEP'te hedeflenen enflasyon oranları tutturulabilirse, 2022'de Türkiye ekonomisi orta gelir tuzağından çıkarak gelişmiş ülkeler sınıfında anılan bir ülke olacaktır. Esnaf camiası olarak YEP'e desteğimiz ve güvenimiz tamdır. Az kazanandan az, çok kazanandan çok vergi alınmasını destekliyoruz.
