12.5 milyon emeklinin önemli bir kısmı çalışmaya devam ediyor. Çalışmaya devam eden milyonlarca emeklinin en çok merak ettiği konuların başında ikinci kıdem tazminatı hakkı geliyor. Peki bu hangi şartlarda mümkün? Çalışmaya devam edenin aylığı artar mı? Emekli olup emekli aylığını kestirmeden destek primine tabi olarak çalışmaya devam edenler, tekrar emekli olamayacağından 'emeklilik gerekçesiyle' kıdem tazminatı alamıyor. İşten çıkarma, geçerli nedenle (maaşın geç ödenmesi, mobbing gibi) sözleşme feshi, en az 1 yıllık çalışma süresinin olması gibi normal bir işçiyle aynı kurallara tabi olarak tazminat alabilirler. İşte SGK Bağkur emeklisi ikinci tazminat alma başvuru şartları nedir?
İKİ SEÇENEK VAR
Emekli olduktan sonra SSK'lı (4A) olarak, çalışmaya devam etmek isteyenler için 1 Ekim 2008 tarihi kritik. Bu tarihten önce işe başlamış veya emekli olmuş kişiler, SSK'lı çalışmaya devam etmek isterse ya emekli aylıklarını kestirecekler ya da sosyal güvenlik destek primine (SGDP) tabi olarak çalışacaklar. 1 Ekim 2008 itibarıyla sigortalı girdikten sonra emekli olanlar maaşını kestirmeden çalışamayacak. Başka bir ifadeyle, SGDP ödeyerek çalışma imkanı elde edemeyecekler.
DETAYLAR BİR SONRAKİ SAYFADA
MAAŞ KESİLMEZSE SGDP
1 Ekim 2008'den önce işe girerek hangi statüde emekli olursa olsun, emekli aylığını kestirmeden 4/A'lı çalışanlar SGDP ödemek zorunda. SGDP, brüt ücretin yüzde 30'u üzerinden alınıyor. Ayrıca iş kazası ve meslek hastalığına karşı da yüzde 2 oranında kısa vadeli sigorta primi kesiliyor. Aylığını kestirip çalışan emekli için ise normal bir sigortalı gibi prim ödeniyor.
AYNI MAZERETLE BİR KERE
Emekli olup emekli aylığını kestirmeden destek primine tabi olarak çalışmaya devam edenler, tekrar emekli olamayacağından 'emeklilik gerekçesiyle' kıdem tazminatı alamıyor. İşten çıkarma, geçerli nedenle (maaşın geç ödenmesi, mobbing gibi) sözleşme feshi, en az 1 yıllık çalışma süresinin olması gibi normal bir işçiyle aynı kurallara tabi olarak tazminat alabilirler.
Diğer yandan kıdem tazminatını sıfırladıktan sonra emekli maaşlarını kestirip çalışmaya devam eden emekliler, yeniden emeklilik dilekçesi vererek, emeklilik sonrası sürelerin tazminatını alabilir. Örnek hesaplama Çalışan 20 yıl aynı işyerinde çalışıp kıdem tazminatını alarak emekli olup ve emekli olduktan sonra yeniden aynı işyerinde çalışmaya devam ederek 3 yıl daha çalışmış ise ikinci kez kıdem tazminatına hak ettiğinde yalnızca 3 yıllık süre üzerinden kıdem tazminatı hesaplanır. Emekli olup kıdemini almadan devam ederse 23 yıllık tazminatını alır.
AYLIKLAR ARTAR MI?
Emekli olduktan sonra SGDP ödeyerek çalışmaya devam eden kişiler, işlerinden ayrıldıklarında da aynı emekli aylığını almaya devam ederler. Bu dönemde yaşlılık sigortasına prim ödenmediği için emekli aylığı artmaz. Buna karşılık emekli olduktan sonra çalışmaya devam eden ve aylığını kestirenler için durum farklı. Bu dönemde hem aylık almadıkları, hem de yaşlılık sigortasına prim ödedikleri için bu süre sonunda yeniden aylık hesaplanır ve kendilerine bağlanır. Çalışan emekli eğer aylığını kestirip çalışmaya devam etmiş ise çalışması sonlandığında daha yüksek bir aylık alabilir.
SIFIRLAYANLARA UYARI
Sosyal güvenlik uzmanları, kıdemi aldıktan sonra aylık bağlatıp aynı yerde devam edenlerin ikinci kıdem hakkı talep edemeyebileceğini ifade ediyor. Uzmanlar bunun yerine kıdemi almadan emekli maaşı bağlatıp, SGDP ödeyerek aynı yerde çalışmaya devam edenlerin dilediği zaman emeklilik gerekçesiyle tazminatını alıp ayrılabileceğini söylüyor. Bu durumda emeklilik öncesi ve sonrası tüm tazminatlar alınabiliyor.
ÇALIŞINCA MAAŞ KESİLİR Mİ?
-Emekli olduktan sonra SSK'lı olarak çalışanlar her iki maaşı da alabilirler. Emekli maaşları kesilmez
- Herhangi bir kurumdan emekli olduktan sonra işyeri açan ya da ortak olanlar yani Bağ-kur kapsamında çalışanların maaşları kesilmez, bir prim ödemezler.
-Malulen emekli olanlar herhangi bir şekilde çalışmaya başlarlarsa emekli maaşları kesilir. (Sabah)
-Sürekli iş görmezlik ödeneği alanlar çalışmaya başlarlarsa ödenekleri kesilmez.
- Herhangi bir kurumdan emekli olduktan sonra kamuda çalışanların emekli bazı istisnalar dışında maaşları kesiliyor.
- Vergi indirimi ile erken emekli olan engelliler çalışmaya başlarlarsa maaşları kesilmez.
-Eşinden dul maaşı alanlar çalışırsa ödenek kesilmez. Ancak oranı düşer.
EMEKLİ ÇALIŞAN KIDEM TAZMİNATI ALIR
İş Kanunu yönünden, emekli olduktan sonra çalışmaya devam edenler ile diğer çalışanlar arasında fark bulunmuyor. Kıdem, ihbar, yıllık izin gibi hakların aynısı emekli olduktan sonra çalışanlar için de geçerliliğini koruyor. Emekli olduktan sonra çalışmaya devam ederken işveren tarafından işten çıkartılan ya da haklı bir nedenle istifa eden tüm işçiler kıdem tazminatını alabilirler. Emekliliği hak ettikten sonra kıdem tazminatını almadan emekli aylığı bağlatarak, sosyal güvenlik destek primi ödemek suretiyle aynı iş yerinde çalışmaya devam edenler, en rahat grubu oluşturuyor. Bunların kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin gibi her türlü hakkı aynen devam ediyor. İstedikleri an "fiilen" emeklilik gerekçesiyle ayrıldıklarında kıdem tazminatlarını alabilirler. Kıdem tazminatını almadan aynı işyerinde çalışmaya devam eden işçiler, fiilen emekliye ayrılmak istediklerinde, emekli aylığı bağlatmadan önceki ve bağlattıktan sonraki döneme ilişkin kıdem tazminatlarını topluca alabilirler.
SAĞLIK GEREKÇESİYLE TAZMİNAT ALINABİLİR
Çalışan emekliler, sağlık sorunlarını gerekçe göstererek de kıdem tazminatı alabilme hakkına sahipler. 4857 sayılı İş Kanunu'nun 24. maddesinin 1. fıkrası sağlık sebepleriyle işçiye iş akdini feshetme hakkı tanıyor. Uzun süreli tedavi gerektiren bir sağlık sorunu bulunanlar, sağlık kurulu raporu alarak iş akdini feshedebilirler. Bu durumda işveren işçinin kıdem tazminatını ödemek zorunda.
EMEKLİ ÇALIŞANIN İHBAR TAZMİNATI HAKKI
Emekli aylığı almakta iken çalışmaya devam edenler, işten atılmaları durumunda, diğer işçiler gibi ihbar tazminatı alırlar.