Asgari ücret yeni maaş zammı için son dakika gelişmeleri gelmeye devam ediyor. Bu bağlamda Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk tespit toplantısının ilkinin 2 Aralık'ta gerçekleştirileceğini belirtmişti. Asgari Ücret Tespit Komisyonu ilk toplantısını pazartesi günü yapmaya hazırlanırken, Türk-İş, kendi araştırmasından yola çıkarak bir çalışanın aylık yaşam maliyetinin 2 bin 526 lira olduğuna dikkat çekti. Sendika bu miktarı belirlerken de açlık-yoksulluk sınırını göz önünde bulundurduklarını belirtti. Türk-İş, işverenleri de yine en fazla üyeye sahip TİSK temsil ediyor. İşte asgari ücret maaş zam oranı en son haberleri sayfamızda
TÜRK-İŞ'TEN ASGARİ ÜCRET TEKLİFİ
Türk-İş, yaptığı araştırma sonucuna dayandırarak asgari ücretin 2 bin 526 lira olması gerektiğini açıkladı. Sendika bu miktarı belirlerken de açlık-yoksulluk sınırını göz önünde bulundurduklarını belirtti.
DETAYLAR İÇİN BİR SONRAKİ SAYFAYI TIKLAYINIZ
ASGARİ ÜCRET MAAŞ ZAMMI GELİŞMELERİ
Asgari Ücret Tespit Komisyonu ilk toplantısını pazartesi günü yapmaya hazırlanırken, Türk-İş, kendi araştırmasından yola çıkarak bir çalışanın aylık yaşam maliyetinin 2 bin 526 lira olduğuna dikkat çekti. Ücret belirlenirken bunun en önemli gösterge olması gerektiğini dile getiren Türk-İş, halen 2 bin 20 lira ile geçinmeye çalışan asgari ücretli sayısının da görünenden çok fazla olduğunu belirterek 14 milyon çalışanın 10 milyonunun asgari ücretli olduğunu açıkladı.
Bu sonuca göre ülke gündemi farklı konulara odaklanırken 10 milyon kişi aylık 2 bin 20 lira ile kirasını ödemeye, evine ekmek götürmeye çalışıyor. Komisyonda işçileri en fazla üyeye sahip konfederasyon olarak Türk-İş, işverenleri de yine en fazla üyeye sahip TİSK temsil ediyor. Hükümet kanadı olarak da Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı komisyonda yer alıyor.
Ancak İş Yasası'nın komisyonun üyelerini de düzenleyen 39. maddesinde KHK ile değişiklik yapıldı. Komisyonda kimlerin yer alacağını düzenleyen fıkra yasadan çıkarıldı. Şu anda yasada komisyonda kimlerin olacağı yer almıyor. Buna karşın Asgari Ücret Yönetmeliği'nde en fazla üyeli işçi ve işveren örgütü vurgusu devam ediyor. Hak-İş yıllardır toplantıya katılmayı talep ediyor.
Hak-İş'in katılımı konusunda hükümetin yasa ya da yönetmelikte değişiklik yapıp yapmayacağı ise bu hafta belli olacak. Komisyonda Türk-İş adına işçileri Genel Eğitim Sekreteri, TEKSİF Genel Başkanı Nazmi Irgat temsil ediyor.
ÖRGÜTLENME YOK
Irgat, şu anda Türkiye'de kaç kişinin asgari ücretli olduğunun bilinmediğine dikkat çekti. 7-8 milyon asgari ücretli olduğunun söylendiğini ancak gerçek rakamın ortada olmadığını belirten Irgat, "Toplam işçi sayısı 14 milyon. Bu işçilerin sadece 1 milyon 894 bini sendikalı. Yani örgütlenme yok. Bu nedenle de asgari ücret çok yaygın. İşçiler sendikal haklarını kullanamadıkları için özellikle özel sektörde asgari ücrete mahkûm oluyor. Asgari ücretli sayısı açıklanandan çok daha fazla. 14 milyon işçinin yaklaşık 10 milyonu asgari ücretli" dedi.
BU YIL İŞÇİ OLMAYABİLİR
Nazmi Irgat, ücret zamları belirlenirken hükümetin enflasyona baktığını ancak TÜİK'in enflasyonu ile gerçek enflasyonun hiçbir zaman birbirini tutmadığına da dikkat çekti. Hükümetin gelecek yıl için enflasyon beklentisinin yüzde 8.5 olduğunu anımsatmamız üzerine Irgat, "12 aylık ortalamaya göre ise enflasyon yüzde 16. Bir TÜİK'in açıkladığı enflasyon var, bir de yaşanan enflasyon var" dedi.
Asgari ücretteki artışın ne kadar olması gerektiği konusunda ise Irgat, bunun komisyonda belirleneceğine dikkat çekerken, Türk-İş'in son "açlık-yoksulluk sınırı" araştırmasına işaret etti. Irgat, "Bizim araştırmamıza göre bir çalışanın aylık yaşam maliyeti 2 bin 526 lira. Bu bizim 33 yıldır yaptığımız hesaplara dayalı bir araştırma. Araştırmada ortaya çıkan sonuç en önemli göstergedir" dedi. Geçen yıl komisyonda bir asgari ücretli işçi de yer almıştı. Bu yıl için ise Irgat, "Henüz karar vermedik. Ancak bu yıl olmayacak herhalde" dedi.
ASGARİ ÜCRETLİNİN HAKLARI NELERDİR?
ASGARİ ÜCRETİN ZAMANINDA ÖDENMESİ
Kanunlara göre; 'asgari ücret', bir insanın en temel ihtiyaçları olan, beslenme, barınma, giyim, ısınma, ulaşım gibi ihtiyaçlarını karşılamasına yetecek şekilde düzenlenen, bir çalışana verilebilecek en düşük ücret anlamına geliyor. Asgari ücretin altında eleman çalıştırmak yasak. 4857 sayılı kanun kapsamında koruma altına alınan asgari ücret ödemeleri, en geç bir ay içerisinde yatırılmak zorunda.
ASGARİ ÜCRET EKSİK YATARSA
Asgari ücretli, ücretin gecikmesi veya hiç ödenmemesi halinde iş akdini feshetme ve kıdem tazminatı talebinde bulunma hakkına sahip. Diğer yandan çalışan, ücretinin eksiksiz yatırılmasını isteme hakkına sahip. Maaşı eksik ya da geç yatırılan işçi hukuki yollara başvurabilir. Deneme süresi yasal olarak var evet. Ama 'deneme süresi' adı altında sigortasız işçi çalıştırılması kanuna aykırı bir durum.
ASGARİ ÜCRETTE KIDEM VE İHBAR
Kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı, asgari ücretle çalışan işçilerin temel haklarından birisidir. Haksız yere işten çıkarılan ya da kurum kaynaklı bir problemden dolayı kendi isteğiyle işten ayrılan işçiye kıdem tazminatı ödenir. Burada işçinin en az 1 yıl aynı işyerinde çalışıyor olması gerekir. Bu da 2019 yılı için en az 2.538 lira ödeme anlamına geliyor. Ayrıca işten çıkarma ya da işten ayrılma sürecinde belli bir süre önceden karşı tarafa bildirilmesi gerekir. Bu bildirilmezse işçiye, çalışma süresine göre 2-8 haftalık ücret karşılığı ihbar tazminatı da ödenir.
ASGARİ ÜCRETTE DENEME SÜRECİNDE SİGORTA
Yasaya göre; deneme süresi en fazla 2 ay. Bu süre toplu iş sözleşmeleriyle 4 aya kadar uzatılabilir. Deneme süresi bir işçinin işyerine ve işine uyum sağlayıp sağlayamayacağının anlaşılması için geçen süredir. Ancak bunun sigortayla bir ilgisi yok. Bazı işverenler işçileri sigortasız çalıştırmak için deneme süresini bahane edebilir. Ancak işverenlerin bu tutumu yasa dışıdır. İşveren mutlaka SGK'ya bildirim yapmalıdır.
ASGARİ ÜCRETTE YILLIK İZİN HAKKI
Kanunda olan bir haktır ve bir yılını dolduran işçi ücretli izin hakkını kullanabilir.
Çalışma süresi 1 ile 5 yıl arasında (5 yıl dahil) olanlara 14 gün,
6 ile 14 yıl (14 yıl dahil) arasında olanlara 20 gün,
15 yıl veya daha fazla olanlara 26 gün yıllık ücretli izin verilir.
18 ve daha küçük yaştakiler ile 50 ve daha büyük yaştakilere verilecek yıllık ücretli izin süresi 20 günden az olamaz.
Kullanılmayan izni olan ve işten ayrılan bir çalışan izin paralarını alır.
ASGARİ ÜCRETTE HAFTALIK ÇALIŞMA
Yasalara göre haftada 45 saatten fazla işçi çalıştırmak yasak. Bu süre haftanın günlerine bölünerek günlük çalışma süresi belirlenir. Yani haftada 5 gün çalıştığınızı varsayarsak günlük çalışma saatiniz 9 saattir. Gece çalışanlar ise 7.5 saat çalışır. Yer altı maden işlerinde çalışan işçilerin çalışma süresi; günde en çok 7.5, haftada en çok 37.5 saattir. İşçinin yıllık fazla mesaisi 270 saati aşamaz. Fazla mesai yüzde 50 zamlı ödenir. Kanuna göre; eğer işçi 7.5 saatten fazla çalışılıyor ise, ara dinlenmesi en az 1 saat olmalı. Yine asgari ücretlinin haftada en az 1 gün izin hakkı yasal zorunluluk.
ASGARİ ÜCRETTE İŞE DÖNÜŞ
Asgari ücretlilerin de işe iade davası açma hakkı vardır. Haksız yere işten çıkarılan işçiler işe iade davası açarak işe dönebilirler. Bu dava 30 ve daha fazla işçi çalıştıran işverene karşı, haksız olarak işten çıkarılmış olan işçi tarafından 30 gün içinde açılabilir.
TÜRK İŞ NEDİR?
Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu, kısaca Türk-İş, 1952 yılında kurulan Türkiye'nin ilk büyük işçi konfederasyonudur. Genel Merkezi Ankara'dadır. Genel Başkanı Ergün ATALAY'dIr. 35 üye sendikası vardır