TAŞERON İŞÇİLERE TAYİN HAKKI
Kamu kurumlarında çalışan taşeron işçilere tayin hakkı konusu son günlerde gündemde. Bu konuya ilişkin açılan bir davada işçinin haklı bulunması ve eş durumundan tayin kararı verilmesi işçileri umutlandırdı. Bu çerçevede 2020 yılında yapılacak görüşmelerde tayin hakkı konusunun mutlaka gündeme gelmesi bekleniyor. Hükümetin bu konuda henüz bir açıklaması bulunmazken taşeron işçiler belli şartlar altında da olsa tayin hakkı için müjde bekliyorlar.
TAŞERON İŞÇİLERE ASGARİ ÜCRET ZAMMI VAR MI?
Kurumlarda çalışan taşeron işçilerin maaşlarına asgari ücret tutarında zam yapılması konusu herhangi bir adım atılmış bulunmuyor. Toplu sözleşme gereğince maaşlarına yüzde 4 oranında zam yapılan taşeron işçilerden maaşları asgari ücretin altında olan olursa o maaşlar asgari ücret seviyesine çekilecek.
Kurumlarda 4/D statüsünde çalışan taşeron işçilerin maaşları konusunda bazı belediyeler seçimden önce önemli adımlar atmışlardı. Kocaeli Belediyesi tarafından atılan adımda taşeron işçilerin maaşlarına günlük 21 TL aylık ise 635 TL zam yapılmıştı. Buna benzer kararlar seçimlerden hemen önce birkaç belediye tarafından alındı.
İŞÇİLER ENFLASYON FARKI İSTİYOR
Düşük maaş zammı alan işçiler maaşlara enflasyon farkının getirilmesini istiyor.
TAŞERON İŞÇİYE YENİ ÜCRETLER NASIL BELİRLENECEK?
Yerel mahkemenin verdiği karara göre, asgari ücretin fazlasına çalışan emekçilerin ücreti yeni asgari ücrete yükseltilecek. Hizmet alım ihaleleri ve bireysel iş sözleşmesinde belirlenen yüzde fazlası (%10, %20… vb) ise yeni asgari ücret esas alınarak belirlenecek.Asgari ücretin yüzde fazlasına çalışan emekçilerin bu şekilde tespit edilen yeni ücretlerine, 1 Ocak 2019 tarihinden itibaren Yüksek Hakem Kurulu kararı ile imzalan toplu iş sözleşmesinde belirtilen ücret zammı uygulanacak. İşçi hizmet alım ihalelerine ile bireysel iş sözleşmelerine göre asgari ücretin % 10 fazlası ile çalışıyor ise; 1 Ocak 2019 tarihinde uygulanacak 85,28 TL/gün brüt asgari ücretin %10 fazlası 93,80 TL/gün brüt üzerine %4 oranında zam yapılarak, 97,55 TL/gün brüt olarak ücreti tespit edilecek. Yine, işçinin ücreti asgari ücretin %20, %30, %40, %50 ve katları ise, bu örnek hesaplama temel alınarak 1 Ocak 2019 tarihi itibariyle ödenecek ücretlerin tespit edilmesi gerekecek.
TAŞERON İŞÇİLER İKRAMİYE ÖDEMESİ NE ZAMAN YAPILACAK?
Tediye ödemelerinde 52 gün esas alınırken, düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren Türkiye'de eksiksiz bir şekilde ödemeler gerçekleştiriliyor. Geçtiğimiz yıllarda yapılan taşeron işçilerin kadro alma süreci ile birlikte bu ödemelerden yararlanacak çalışan sayısında da artış yaşandı. Yıl içerisinde 4 taksit halinde ödenen tediyelerde, yılın son ödemesi de Aralık itibari ile alınacak. Çalışanların bu konuda en çok merak ettiği detaylardan birisi ise ödemelerin ne kadar olacağı. Brüt maaş üzerinden yapılan bu ödemelerde, brüt maaşın yüzde 29'u esas alınıyor. Vergiler alındıktan sonra kalan miktar işçilere aktarılıyor. Yayınlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile birlikte tarihi netleştirilen tediye ödemelerinde tarih 13 Aralık. 1 Ağustos 2019 tarihinde yayınlanan kararname ile kesinleştirilen ödemelerin 3. taksiti ise 9 Ağustos'ta ödenmişti.
ENFLASYON ZAMMI DETAYLARI
Sayıları yaklaşık 200 bini bulan kamu işçileri de yıllık verilen zam oranları enflasyonun altında kalırsa enflasyon farkını alabiliyorlar. Kamuda ve yerel yönetimlerde çalışan yaklaşık 900 bin taşeron işçi, nisan ayında kadroya alındı. Kadroya alma işlemleri 696 sayılı Kanun Hükmünde Kararname (KHK) çerçevesinde gerçekleştirildi. Söz konusu KHK'de, kadroya alınan işçilerin ücretlerinin, taşeronda iken imzalanmış toplu sözleşmedeki ücret tutarından fazla olamayacağı öngörüldü.
Yüksek Hakem Kurulu'nun aldığı karara göre ise kamudaki taşeron işçilere 2020 ekim; yerel yönetimlerdeki taşeron işçilere de 2020 haziran ayına kadar her 6 ayda bir yüzde 4 oranında zam yapılacak.
Aile Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, asgari ücret artışını taşeron işçilere yansıtıp yansıtmayacaklarını soran belediyelere iki farklı görüş verdi. İlk görüş yazısında, kadroya alınan taşeron işçilerin 1 Ocak 2018 tarihindeki çıplak ücretlerinin esas alınacağı, asgari ücretle olan bağlarının koptuğu kaydedildi. İkinci görüş yazısında ise sürekli işçi kadrosuna geçirilen işçilerin ücretlerinin kadroya alınırken işçiyle idare arasında imzalanan iş sözleşmesine göre belirlenmesi gerektiği belirtildi.
4/D KADROSUNUN MAAŞLARI NE KADAR OLACAK?
657 sayılı devlet memurları kanunun 4/D sayılı maddesine göre, devlet personeli olan işçiye asgari ücretten aşağı miktar ödenememektedir. İlgili kanun ise şu şekildedir;
Mali Hükümler Kapsam Madde 146: Bu Kanun gereğince ödenecek aylık, taban aylığı, kıdem aylığı zam ve tazminatlar ile diğer ödemeler toplamının brüt tutarı, bulunulan yerde İş Kanunu gereğince işçiler için tespit olunan asgari ücretin aylık tutarından az olamaz.
4/D KADROSU NEDİR?
Taşeron düzenlemesi kapsamında 450 bin kişinin tamamının şartsız, yaş kriteri olmadan kapsama alındığını ifade eden Sarıeroğlu, "Mevcutta çalışan kardeşlerimizin içi rahat olsun. Biz en geniş nasıl yapabiliriz arayışı içinde olduk. Bu anlamda sadece emekli olanlar dışında çalışan 450 bin kişi için sınav olacak. Bu da düzenlemeyle alakalı koymamız gereken bir konuydu. Sonrasında, hepsini kadrolu işçi olarak 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4D Statüsü'nde istihdamlarını sağlayacağız." açıklamasında bulunmuştu.
Bakan Sarıeroğlu'nun yapmış olduğu açıklamalarda yer alan 4/D kadrosu, devlet kadrolarında çalışan işçi sınıfını nitelemektedir.
4D statüsünde yer alanlar, (A), (B) ve (C) fıkralarında belirtilenler dışında kalan ve ilgili mevzuatı gereğince tahsis edilen sürekli işçi kadrolarında belirsiz süreli iş sözleşmeleriyle çalıştırılan sürekli işçiler ile mevsimlik veya kampanya işlerinde ya da orman yangınıyla mücadele hizmetlerinde ilgili mevzuatına göre geçici iş pozisyonlarında altı aydan az olmak üzere belirli süreli iş sözleşmeleriyle çalıştırılan geçici işçilerdir.
