2020 yılı 65 yaş muhtaçlık yaşlılık engelli enflasyon farkı maaş zammı oldukça merak ediliyor. Bu bağlamda 65 yaş aylığı ülkemizde uygulanan en eski sosyal yardımlardan biri. Yaşlılarımızın yoksulluğa düşmesinin engellenmesi ve temel ihtiyaçlarını kimseye muhtaç olmadan karşılayabilmeleri esasına dayanan 65 yaş aylığı memur maaş zammı ve enflasyon farkıyla birlikte zamlandı.
DETAYLAR İÇİN BİR SONRAKİ SAYFAYA TIKLAYINIZ
2020 YILI ENGELLİ MAAŞ ZAMMI NE KADAR OLDU?
2020 yılında asgari ücrete yapılan zammın ardından 2022 engelli maaşlarına da zam geldi. 2020 yılında yüzde 40-69 engeli olanların aylığı 509 liradan 536, yüzde 70 üstü engeli olanların da 763 liradan 804 liraya çıktı.
2022 engelli ve 65 yaş üstü maaşından yararlanabilmek için %40'ın üzerinde engel olması veya 65 yaşını doldurmuş olma şartı da bulunuyor. Engelli aylığı 2022 sayılı Kanun hükümleri uyarınca bağlanıyor. Kanuna göre engellilere üç tip maaş bağlanabiliyor. 18 yaşından büyük olan ve engellilik oranı yüzde 70 ve üzerinde olanlara, 18 yaşından büyük ve engellilik oranı yüzde 40 ila yüzde 69 arasında olanlara ve 18 yaş altı engelli yakını olan kişilere maaş bağlanması mümkün. Ancak başka şartlar da var.
AYLIK TÜRÜ AYLIK TUTARI GELİR SINIRI
Mevcut Yeni Mevcut Yeni
65 Yaş 637,79 TL 671,53 TL 609,67 TL 701,32 TL
%40-69 Engelli 509,12 TL 536,05 TL 609,67 TL 701,32 TL
%70 ve Üstü Engelli 763,69 TL 804,09 TL 609,67 TL 701,32 TL
Evde Bakım 1.384,59 TL 1.457,86 TL 1.219,34 TL 1.402,65 TL
ŞARTLARI NELER?
65 yaş aylığı alabilmek için 3 şart bulunuyor: 'Yaş', 'gelir' ve 'sosyal güvence'. İlk şart, 65 yaşını doldurmuş olmak. İkincisi hiçbir sosyal güvencenin bulunmaması. Yani emekli olan, SGK'dan dul veya yetim aylığı alan, bir işte çalışanlar 65 yaş aylığı alamıyor. Bunun yanında, nafaka alan kişiler de 65 yaş aylığından yararlanamıyor.
DAHA ÇOK KİŞİYE HAK
65 yaş aylığı bağlanacak kişinin, sadece kendisi ile eşinin geliri dikkate alınıyor. Kişi başına düşen aylık gelir şartı asgari ücretteki yüzde 26'lık artışla birlikte 484 liradan 607 liraya çıkmıştı. Yani 65 yaş ve üzeri vatandaşların kendisi ile varsa eşinin geliri 607 lirayı aşmıyor ve başka da geliri bulunmuyorsa maaş bağlatıp her ay 637 lira ödeme alabilir. Başvuru kaymakamlıklardaki 'Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı'na yapılıyor. Başvuru 1 ay içinde sonuçlandırılıyor.
NE ZAMAN ÖDENİYOR?
65 yaş aylığının ödeneceği tarih doğum tarihinin son rakamına göre belirleniyor. Buna göre; doğum tarihinin son rakamı 0 ve 5 olanlar ayın 5'inde, 1 ve 6 olanlar ayın 6'sında, 2 ve 7 olanlar ayın 7'sinde, 3 ve 8 olanlar ayın 8'inde, 4 ve 9 olanlar ise 9'unda 65 aylıklarını alabilecek.
KİMLERİN AYLIĞI KESİLİR?
Sosyal Güvenlik Kurumu'ndan ölüm geliri veya aylık bağlananların aylıkları kesilir. Kişi başına geliri 607 liranın üzerinde olanların 65 yaş aylıkları da gelirin arttığı aydan itibaren kesilir. Örneğin 1000 lira geliri olan ailede, eşlerden biri öldüyse kişi başına gelir 607 liranın üzerine çıkacağı için, bu durumun yazıyla bildirilmesi gerekir. 65 yaş aylığı alırken nafaka bağlananların da aylıkları kesilir.
YAŞLILIK AYLIĞI
581 bin kişiye ödenen 543,25 lira tutarındaki 65 yaş aylığı Ocak'ta 603,82 ya da 606,21 liraya çıkabilecek. Ayrıca bu ödemeden yararlanmada gelir sınırı artacak. Bu sınır bu yıl 483,63 liraydı. Ocak'ta 609,67 liraya çıktı.
ENGELLİ AYLIĞI
Devlet, yüzde 40-60 engeli olanlara aylık 433,68, yüzde 70 ve üzeri engeli olanlara da 650,51 lira veriyor. Ocak'ta aylığın tutarı yüzde 40-60 engeli olanlarda 482,04-483,94 lira, yüzde 70 ve üstü engeli olanlarda 723,04-725,90 lira olabilecek. Kişi başı gelir şartı da 609,67 liraya çıktı.
EVDE BAKIM AYLIĞI
Evde engelli ya da yaşlı yakınına bakanlara bin 179 lira ödeniyor. Bu ödeme de Ocak'ta bin 310- bin 315 liraya çıkabilecek. Bu ücreti almak için kişi başı gelir sınırı da Ocak'tan itibaren bin 219 lira 34 kuruş olacak.
Doğum Yılının Son Rakamına göre ödeme günleri
0 ve 5 olanlar her dönemin 5. günü,
1 ve 6 olanlar her dönemin 6. günü,
2 ve 7 olanlar her dönemin 7. günü,
3 ve 8 olanlar her dönemin 8. günü,
4 ve 9 olanlar her dönemin 9. günü ödeniyor
ENGELLİ MAAŞI BAŞVURUSU NASIL YAPILIR
Engelli bir bireyin maaş alabilmesi için maddi durumunun kötü olması yani fakir olması, muhtaç ve kimsesiz olması gerekmektedir. 2022 aylığı olarak bilinen engelli maaşları için başvurular Sosyal Dayanışma ve Yardımlaşma Vakıflarına yapılmaktadır. Bağlı bulunduğunuz SYDV kurumuna engelli maaşı için başvuruda bulunabilirsiniz. Başvuru yapabilmek için istenen evrakları tam bir şekilde başvuru esnasında teslim etmek gerekmektedir. Evraklarında eksiklik bulunanların başvuruları kabul edilmemektedir.
Başvurularını tamamlayan adaylara vakıf tarafından başvuru alındı belgesi verilmektedir. Engelli maaşı başvuruları en fazla 1 ay içinde sonuçlanmaktadır. Başvuru yapan bireyin muhtaçlık değerlendirilmesi ise yaşadığı ev hanesinin geliri dikkate alınarak yapılmaktadır. Ayrıca engelli maaşına başvuracak kişinin yaşı da önem arz etmektedir. Başvuran kişinin 18 yaşından büyük ve 65 yaşından küçük olması gerekmektedir. 65 yaşından büyük olanların ise en az %70 oranında engellinin bulunması gerekmektedir.
2022 sayılı kanun uyarınca 65 yaş üstü kişilere, engellilere ve evde engellisine bakan kişilere maaş ödeniyor. Bu maaşlar memur maaş katsayısına endeksli. Memur maaş katsayısı enflasyon oranında güncellenip Hazine ve Maliye Bakanlığı konuyla ilgili genelgeyi yayımlayınca bu yıl ödenecek maaş ve zam miktarları da belli oldu. 65 yaş aylığı 2018'in ikinci yarısında 543.27 TL'ye yükseldi. Ayrıca aylıkların 3 ayda bir yerine aylık ödenmesi yönünde düzenleme de hayata geçti. Bu yıl ise 65 yaş aylıkları memur katsayısındaki artışla 601.58 TL'ye yükseldi. Aylıklar temmuzda memur maaş katsayısındaki artışla birlikte tekrar zamlanacak.
Ocak aylıklarını çekenler şubatta 1 aylık farkla 659.88 TL maaş alacak. Bu artışla birlikte 65 yaş aylığına 58.31 TL zam yapılmış oldu. 65 yaş üstü kişi ve eşinin toplam gelir üst sınır da asgari ücrete endeksli. Asgari ücretteki yüzde 26'lık artışla bu sınır bu yıl için 609.67 TL oldu. Dolayısıyla geçtiğimiz yıl eşinin ve kendisinin toplam geliri 1.200 TL olduğu için 65 yaş aylığı alamayan bir kişi bu yıl tekrar 65 yaş aylığına başvurur ve diğer şartlar da mevcutsa aylık alabilecek. Asgari ücretin önemli ölçüde artması sonrası eşinin ve kendisinin geliri artmayan bir kişi bu yıl yeniden başvuru yaparsa aylık alabilir.
Aylık Bağlanması İçin Gerekli İşlem ve Belgeler Nelerdir?
Yetkili hastaneden alınmış engelli sağlık kurulu raporuna göre "engelli" (engel oranı %40-%69) ve başkasının yardımı olmaksızın hayatını devam ettiremeyecek derecede engelli (engel oranı%70 ve üzeri) olan, kanunen bakmakla yükümlü kimsesi bulunmayan, sosyal güvenlik kurumlarından her ne ad altında olursa olsun bir gelir veya aylık hakkından yararlanmayan, nafaka bağlanmamış veya bağlanması mümkün olmayan, mahkeme kararıyla veya doğrudan bir mevzuat gereği bağlanmış herhangi devamlı bir gelire sahip bulunmayan, her türlü gelirleri toplamının aylık ortalaması, kanunla belirlenen muhtaçlık sınırının altında olan kişiler ile; bu koşullara sahip olup kanunen bakmakla yükümlü olunan 18 yaşını tamamlamamış engelli yakını bulunanlar, bakımının fiilen gerçekleşmesi ve aylık ortalama gelirinin kanunla belirlenen muhtaçlık sınırının altında olması kaydıyla bu aylıktan faydalanabilir.
2022 Aylığı'nı kimler almaya hak kazanır?
Sosyal güvenlik kurumundan, yetim aylığı almakta olan engelli bireylerin aylık veya gelirleri, alacağı engelli aylığından az ise aradaki fark ilgili sosyal güvenlik kurumu tarafından karşılanacaktır.
Aylık Bağlanması İçin Gerekli İşlem ve Belgeler Nelerdir?
2022 sayılı Kanunun 5.maddesi uyarınca bağlanacak aylıklara ilişkin başvurular, kişilerin adrese dayalı nüfus kayıt sisteminde kayıtlı ikametgâhının bulunduğu Vakfa yapılır.
Başvuruların şahsen ve yazılı olması esas olmakla birlikte başvuru işleminin kanunî temsilciler tarafından yapılması hâlinde mahkemeden alınmış karar örneği, vekil tarafından başvuru yapılması hâlinde vekâletname örneği başvuru formuna eklenir.
Yaşlı aylığı başvurularında, herhangi bir belge talep edilmemesi esastır.
Engelli aylıkları ve 18 yaş altı engelli yakını aylığı başvurularında istenen belgeler:
a) Engelli aylıkları başvurularında, engelliler için sağlık kurulu raporunun aslı ya da noter/hastane başhekimliği tarafından onaylı sureti veya Sağlık Bakanlığı veri tabanından elektronik olarak paylaşılan rapor bilgileri kabul edilir. Bununla birlikte özürlü sağlık kurulu raporu suretlerine Sosya Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfı Müdürlerince, aslının ibraz edilmesi kaydıyla "aslı gibidir" onayı verilir.
b) 18 yaş altı engelli yakını aylığı başvurularında; engelliler için sağlık kurulu raporunun yanında, kanuni velisinin olmadığı durumlarda atanmış vasilere ilişkin mahkemece verilmiş vesayet kararının aslı ya da noter tarafından onaylı sureti istenir. Bununla birlikte vesayet kararı suretlerine Sosya Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfı Müdürlerince, aslının ibraz edilmesi kaydıyla "aslı gibidir" onayı verilir.
Engelli aylıklarına başvuruda bulunan vatandaşlara ücretsiz engelliler için sağlık kurulu raporu uygulamasından faydalanabilmeleri için Sosya Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfı Müdürü tarafından imzalanan sevk kâğıdı verilir.
Engelli bireylerin aylık bağlanması işlemleriyle ve sonrasındaki ilgili konular için Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü (T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlıgı Adres: Eskişehir Yolu Söğütözü Mahallesi 2177.Sokak No:10/A Çankaya/ANKARA)'nden veya +90 (312) 705 40 00 numaralı telefondan bilgi alınabilir. Ayrıca ALO 170 Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi'ni 7 gün 24 saat aranabilir.
2022 engelli maaşı için gereken evraklar nelerdir?
Mal bildirimi
Dilekçe
Vukuatlı nüfus kayıt belgesi
Sağlık kurulundan alınan birrapor
2 tane vesikalık fotoğraf
Fakirlik kağıdı
Maaş almadığınızı belgeleyen bir resmi kağıt
