Elazığ depremi tüm Türkiye'yi yasa boğdu. 45 kişinin sağ kurtarıldığı arama kurtarma çalışmaları, enkaz altındaki son vatandaşın da ulaşılmasıyla tamamlandı. Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın son verdiği bilgilere göre, hastanelere başvuran toplam yaralı sayısı 1607 kişi oldu ve çoğu taburcu edilmiş durumda. Bugün itibariyle hastanelerde takibi yapılan 70 yaralı bulunuyor ve 9 yaralı yoğun bakım şartlarında tedavi görüyor. Yoğun bakım şartlarında takip edilen hastalardan durumu kritik veya ciddi olan herhangi bir hasta bulunmuyor.
YARALAR SARILMAYA ÇALIŞILIYOR
Devletin yardım kuruluşu AFAD öncülüğünde kurtarma çalışmaları devam ederken, esnafın vergisi ertelendi, kredi ödemeleri ertelendi, zarar gören vatandaşlara maddi yardımlar dağıtılmaya başlandı, evleri yıkılanlar için ödeme takvimi belirlendi. AFAD kurtarma çalışmalarının yanı sıra Türkiye'ye yardım çağrısı yaptı ve milyonlarca lira, yine vatandaşların bir araya gelmesiyle deprem bölgesi için toplandı. Elazığ'da meydana gelen 6.8 büyüklüğündeki depremin ardından son 20 yıldır alınan deprem vergileri nereye gittiği sorusu gündeme gelmeye başladı.
80 BİN KALICI KONUT YAPILDI
Deprem vergisi adı altında toplanan paralar, konuttan altyapı yatırımlarına ve kentsel dönüşüm yardımlarına kadar pek çok alana harcanıyor. Türkiye'de 1999'daki iki depremin ardından İstanbul, Kocaeli, Yalova, Sakarya, Düzce ve Bolu'da 42.587 kalıcı konut, kanalizasyon, yollar, eğitim alanları, hastaneler yapıldı. Bolu, Düzce, İzmit, Yalova, İstanbul, Sakarya'ya depremin olduğu günden bu yana harcanan para 103 milyar TL. Daha sonra yaşanan Van, Kütahya, Bingöl ve Afyon-Dinar depremlerinin ardından TOKİ eliyle 37.734 afet konutu üretildi. 2003-2020 tarihleri arasında yapılan afet konutlarına 7.5 milyar TL harcandı. Böylece 1999'dan bu yana depremzede vatandaşlar için devletin ürettiği kalıcı konut sayısı 80.321 harcanan para da 110 milyar TL oldu.
KENTSEL DÖNÜŞÜME 35 MİLYAR TL
2005'te riskli yapıların dönüşümü için çalışmalar başlatıldı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı, bu kapsamda vatandaşlara destek olmaya başladı. Bakanlığın kira yardımı, hibe, faiz ve kamulaştırma desteklerine harcadığı para 17 milyar TL. TOKİ kanalıyla kentsel dönüşüm kapsamında üretilen konut sayısı da 149.763. Harcanan para da 17.5 milyar TL... Dolayısıyla kentsel dönüşüm için harcanan toplam para 35 milyarı buluyor. Bunların dışında Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı'nın (AFAD) da 49 bin konut yatırımı var.
YIKILACAK BİNA BAŞINA 41 BİN LİRA DESTEK
Elâzığ ve Malatya'ya, Çevre ve Şehircilik Bakanlığından 10 milyon, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığından 8 milyon, İçişleri Bakanlığı ve AFAD'dan 6 milyon olmak üzere 24 milyon lira yardım yapıldı. Bu yardımlar depremden etkilenen ailelere verilecek. Ağır hasarlı ve yıkılacak yerlere 30 bin lira, acil kira ödeneği olarak da yaklaşık 11 bin lira toplam 41 bin lira destek verilecek. Ağır hasarlı ancak eşyaları kurtulan evlere 11 bin lira kira yardımı yapılacak. Orta hasarlı evlere de 5 bin lira acil yardım ile 27 bin lira da uzun vadeli faizsiz güçlendirme kredisi verilecek. Köyde yıkılan evlerin tamamına 11 bin lira acil yardım 5 bin lira da eşya yardımı ödenecek.
ÜRETİCİYE ÖDEMELER DÜN İTİBARIYLA YAPILDI
Tarım ve Orman Bakanı Bekir Pakdemirli, Elazığ ve Malatya'da yaşayan çiftçilerin 31 Ocak'ta verilmesi planlanan 33,3 milyon liralık tarımsal desteklerini, dün saat 18.00 itibarıyla üreticilerin hesaplarına aktardıklarını bildirdi. Pakdemirli, bu kapsamda Elazığ ve Malatya'daki üreticilere buzağı için 23 milyon lira, yem bitkileri için 6,5 milyon lira, hububat için 3 milyon lira, Çevre Amaçlı Tarım Arazilerinin Korunması Programı (ÇATAK) için 700 bin lira, sertifikalı tohum kullanımı için de 100 bin lira destek ödemesi yapıldığını anlattı.
ELAZIĞ'DA 10 BİN KONUTLUK UYDUKENT KURULACAK
Çevre ve Şehircilik Bakanı Kurum, "Yemişlik'te toplamda 10 bin konutluk yeni bir uydu kent inşasını gerçekleştireceğiz. Burada ilk etapta 2 bin konut yapacağımızı ifade etmiştik. Bu sayıyı hasar tespit durumuna göre artıracağız. Burada toplamda 10 bin konut yapabileceğimiz önemli bir projeyi gerçekleştirmiş olacağız. Bu konutlar zemin artı iki ve zemin artı üç katı geçmeyecek." dedi.
HÜKÜMETTEN TEPKİ
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, "Belki sitem edeceğimiz bir konu var, bu konunun siyasetle ilgili değerlendirilmesini son derece yanlış bulduğumuzu dile getirmek istiyorum. Zor günümüzde birlik olmak durumundayız. Türkiye'nin deprem konusundaki yeterliliğini tartışmaya açmak, bu saatte yapılabilecek insanlık dışı bir davranıştır. Başka deprem fotoğraflarını gösterip sosyal medyada paylaşıp panik havası oluşturanlar hakkında tahkikat başlatacağız." dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da dün Cezayir'e gitmeden önce İstanbul Havalimanı'nda gazetecilere yaptığı açıklamada, "Sosyal medyada insanı tahrik eden bazı mesajlar var ki çok çok beter, berbat, ahlaksızca... Örneğin, '20 yıldır bu hükumet depreme yönelik ne yapmış' diyecek kadar" diye konuştu.
DEPREM VERGİLERİNİN NEREYE GİTTİĞİNİN CEVABI