Başkan Recep Tayyip Erdoğan'ın yeni tip koronavirüs salgınına karşı açıkladığı Ekonomik İstikrar Kalkınma Paketi'nde yer alan kısa çalışma ödeneği düzenlemesinin detayları belli oluyor. Coronavirüs'ten etkilenen tekstilden perakendeye, konaklamadan sinema tiyatroya, özel kreşten gündüz bakımevine, ulaşımdan yiyecek-içecek sektörüne kadar geniş bir alanda üretime ara veren veya işletmesini kapatan patronların istihdamı koruma kaydı ile işçilerinin 3 aylık maaşını (brüt maaşın yüzde 60'ı) devlet ödeyecek.
İŞÇİLERİNİ KORU MAAŞ DEVLETTEN
Coronavirüs'ten etkilenen tekstilden perakendeye, konaklamadan sinema tiyatroya, özel kreşten gündüz bakımevine, ulaşımdan yiyecek-içecek sektörüne kadar geniş bir alanda üretime ara veren veya işletmesini kapatan patronların istihdamı koruma kaydı ile işçilerinin 3 aylık maaşını (brüt maaşın yüzde 60'ı) devlet ödeyecek. Bakan Selçuk, hem işverene hem de çalışana destek için kısa çalışma ödeneği ve telafi çalışmasını devreye aldıklarını belirterek, "Kısa çalışma ödeneği, işin belli periyotlarda durdurulması veya yavaşlatılması durumunda devreye giren bir ödeneğimiz. Biz bunun bütün sektörlere daha fazla fayda sağlaması için belirli koşullarında esneklikler de sağlayacağız" diye konuştu.
600 GÜN ŞARTI ESNEYECEK
Mevcut uygulamada ödenekten, kısa çalışmanın başladığı tarihten önceki son 120 gün hizmet akdine tabi olanlardan son üç yıl içinde en az 600 gün süreyle işsizlik sigortası primi ödemiş olanlar yararlanabiliyor.
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, bu koşuldaki gün şartını azaltarak daha fazla işletmenin kısa çalışma ödeneğinden yararlanmasının önünü açmayı planlıyor.
KAZANCIN YÜZDE 60'I ÖDENECEK
Kısa çalışma ödeneği, ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebeplerle iş yerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte biri oranında azaltılması veya en az 4 hafta durdurulması hallerinde uygulanıyor.
Uygulanan sürede sigortalının 12 aylık prime esas kazancı baz alınarak günlük ortalama brüt kazancın yüzde 60'ı ödeniyor.
Kısa çalışma ödeneği miktarı, aylık asgari ücretin brüt tutarının yüzde 150'sini geçmiyor. Kısa çalışma ödeneği kapsamında işçilerin genel sağlık sigortası primleri de ödeniyor.
Devlet, faaliyetine ara veren iş yerlerinde son bir yıldır asgari ücretle çalışan bir işçiye bin 752 lira, 4 bin lira alana 2 bin 381 lira, 8 bin lira alana da 4 bin 380 liraya kadar kısa çalışma ödeneği verebiliyor.
HER AYIN 5'İNDE HESAPTA
Kısa çalışma ödeneği, çalışmadığı süreler için, işçinin kendisine ve aylık olarak her ayın beşinde ödeniyor. Ödemeler PTT Bank aracılığı ile yapılıyor.
Kısa çalışma ödeneği, iş yerinde uygulanan haftalık çalışma süresini tamamlayacak şekilde çalışılmayan süreler için aylık olarak veriliyor.
Kısa çalışma ödeneğinin süresini altı aya kadar uzatmaya ve işsizlik ödeneğinden mahsup edilip edilmeyeceğini belirlemeye Cumhurbaşkanı yetkili bulunuyor.
TELAFİ RAHATLATACAK
İstihdamda sürekliliği temin etmek için 4 aya çıkarılan telafi çalışma süresi de işverene nefes aldıracak. Şu günlerde iş yerini bir ay kapatan bir işletme 4 aylık telafi süresiyle kaybını giderebilecek.
Normal çalışma sürelerinin altına çalışan ya da tamamen tatil eden işletmeler yasal izinler dışında işçinin talebiyle izin verilmesi durumunda işveren 4 ay içinde çalışılmayan süreler için telafi çalıştırması yaptırabilecek.
Dört aylık süre çalışılmayan sürenin bitiminde başlayacak, bu çalışmalar fazla çalışma sayılmayacak. Telafi çalışmaları, günlük en çok çalışma süresini aşmamak koşuluyla günde 3 saatten fazla olmayacak. Tatil günlerinde telafi çalışması yaptırılmayacak.
KREŞLER DE YARARLANACAK
Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı Zehra Zümrüt Selçuk, kısa çalışma ödeneğinde esneklik sağlanmasına ilişkin yasal düzenleme konusunda Meclis'le iş birliği içinde olduklarını belirterek, şunları kaydetti:
"Tabii ki birkaç değişim, esneklik sağlayacağız. Süre bunlardan birisi... Onu biraz daha esnetmek için şimdi istişare halindeyiz" dedi. Bakan Selçuk, "Kısa çalışma ödeneği, işin belli periyotlarda durdurulması veya yavaşlatılması durumunda devreye giren bir ödeneğimiz. Biz bunun bütün sektörlere daha fazla fayda sağlaması için belirli koşullarında esneklikler de sağlayacağız. Şartları tutan özel kreş ve bakım evleri de kısa çalışma ödeneğinden yararlanacak." İşsizlik Sigorta Fonu'nun böyle durumlar için var olduğunu belirten Bakan Selçuk, telafi çalışmasını da devreye aldıklarını söyledi.
Telafi çalışma süresinin 4 aya çıkarılmasını değerlendiren Bakan Selçuk, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu telafi süresi de, o zaman zarfında işçimiz, çalışanımız daha az çalışarak daha sonraki 2 ay boyunca bunu telafi ettiği süreç. Dolayısıyla maaş kaybına, ne aylık kaybına neden aynı zamanda iş gücü kaybına sebep olan bir sistemdi. Bu süreci 2 aydı, mevcut durumu da göz önüne alarak 4 aya çıkartıyoruz. Dolayısıyla bu da işverenimizin ve işçimizin bu süreçteki direncini artıracak bir önlem olarak bizim destek paketimizde olacak."